Ηκομμουνίστρια Γιανέτ Χάρα θα αναμετρηθεί με τον υποψήφιο της Ακρας Δεξιάς Χοσέ Αντόνιο Καστ σε λιγότερο από έναν μήνα, στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Χιλή, σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα του πρώτου γύρου που διεξήχθη χθες, Κυριακή.
Με βάση του 100% των εκλογικών κέντρων, η υποψήφια της αριστερής συμμαχίας στην εξουσία του απερχόμενου προέδρου, Γαμπριέλ Μπόριτς έλαβε το 26,8% των ψήφων έναντι 23,9% του υπερσυντηρητικού αντιπάλου της Καστ, σύμφωνα με τα δεδομένα της εφορευτικής επιτροπής (SERVEL).
Οι δυο τους θα αναμετρηθούν στον δεύτερο γύρο τη 14η Δεκεμβρίου.
Δημοσκοπήσεις δείχνουν πως η Χάρα διατρέχει κίνδυνο να ηττηθεί από τον υποψήφιο της Ακρας Δεξιάς λόγω του συσχετισμού ψήφων, καθώς ο δεύτερος ποντάρει στην ξενοφοβία και την εγκληματικότητα.
Τα έως τώρα αποτελέσματα «είναι πολύ κακή είδηση για τη Γιανέτ Χάρα», σχολίασε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ροδρίγο Αρεγιάνο, αναλυτής που εργάζεται σε πανεπιστήμιο της Χιλής.
«Οι προβλέψεις της ομάδας της ήταν πως θα λάμβανε πάνω από το 30%, εξήγησε, τονίζοντας πως «οι υποψήφιοι της αντιπολίτευσης (σ.σ.: αθροιστικά) προηγούνται με σχεδόν διπλάσιο» ποσοστό.
Επιστροφή της Ακρας Δεξιάς;
Για πρώτη φορά μετά το τέλος της δικτατορίας του Πινοτσέτ το 1990, η Ακρα Δεξιά ενδέχεται να επιστρέψει στην εξουσία. «Θα ανοικοδομήσουμε» τη χώρα, εξήγγειλε ο Χοσέ Αντόνιο Καστ μετά τον πρώτο γύρο.
Η Ακρα Δεξιά εκπροσωπήθηκε επίσης από τον Γιοχάνες Κάισερ, που σημείωσε ταχεία άνοδο κατά τις δημοσκοπήσεις και συχνά παρουσιάζεται ως η εκδοχή στη Χιλή του προέδρου της Αργεντινής, Χαβιέρ Μιλέι. Ελαβε 13,9% των ψήφων. Εξέφρασε αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση των πρώτων αποτελεσμάτων την υποστήριξή του στον Χοσέ Αντόνιο Καστ.
Παρότι η χώρα, πλούσια σε χαλκό και λίθιο, παραμένει μία από τις πιο ασφαλείς στην ήπειρο, η εγκληματικότητα έχει αυξηθεί αισθητά. Ο δείκτης των ανθρωποκτονιών ανέβηκε από τις 2,5 το 2004 στις 6 ανά 100.000 κατοίκους και καταγράφηκαν 868 απαγωγές την περασμένη χρονιά, αριθμός αυξημένος κατά 76% σε σύγκριση με το 2021, κατά επίσημους αριθμούς.
Αντιμεταναστευτικές κορώνες
Η άνευ προηγουμένου κλιμάκωση της βίας μοιάζει να έχει παραμερίσει τις ελπίδες για αλλαγή που οδήγησαν το 2022 στην εξουσία τον πρόεδρο της Αριστεράς, Γαμπριέλ Μπόριτς, και την υπόσχεσή του, που έμεινε ανεκπλήρωτη, ότι θα προωθούσε νέο Σύνταγμα, για να αντικατασταθεί το ισχύον, κληρονομιά του Πινοτσέτ.
Η ανησυχία των πολιτών εντείνεται εξαιτίας της εμφάνισης εκφάνσεων του οργανωμένου εγκλήματος «έως τώρα άγνωστων στη χώρα», όπως οι δολοφονίες από πληρωμένους εκτελεστές, παρατηρεί ο Γονσάλο Μίλερ, διευθυντής του κέντρου πολιτικών μελετών της Χιλής.
«Λείπει η πυγμή στη Χιλή, είμαστε υπερβολικά χαλαροί (…) Πρέπει να κλείσουμε τα σύνορα και να διώξουμε όλους τους (μετανάστες) χωρίς χαρτιά», είπε 64χρονος εργάτης, ο Ραούλ Λουέισα, προτού πάει να ψηφίσει σε λαϊκή συνοικία της πρωτεύουσας.
Στην εκστρατεία κυριάρχησε το ζήτημα της ασφάλειας, με τη Γιανέτ Χάρα να υπόσχεται μέτρα, χωρίς ωστόσο να πείθει.
Μέλος του κομμουνιστικού κόμματος από την εφηβεία της, η πρώην υπουργός Εργασίας, 51 ετών, διαβεβαίωσε πως δεν έχει «κανένα κόμπλεξ όσον αφορά την ασφάλεια», τασσόμενη ιδίως υπέρ ενισχυμένων μέτρων ελέγχου της μετανάστευσης.
«Το να επιτείνεται ο φόβος δεν αρκεί για να κυβερνήσει κανείς τη χώρα», είπε πάντως προτού ψηφίσει στο Σαντιάγο.
Ο Χοσέ Αντόνιο Καστ, 59 χρονιών, γιος Γερμανού στρατιώτη που πολέμησε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο προτού μεταναστεύσει στη Χιλή, διεκδικεί την προεδρία για τρίτη φορά.
Ο πολιτικός του λόγος βάζει χωρίς περιστροφές στο στόχαστρο τους περίπου 337.000 παράτυπους μετανάστες, στην πλειονότητά τους πολίτες της Βενεζουέλας, με φόντο την ανησυχία για την άφιξη ξένων συμμοριών στη Χιλή. Το μεγαλύτερο μέρος της κοινής γνώμης είναι πεισμένο πως η αύξηση της εγκληματικότητας συνδέεται με την παράτυπη μετανάστευση.
«Χρειαζόμαστε ενότητα για να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα (…) που συνδέονται με την ασφάλεια», είπε ο επικεφαλής του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, πατέρας εννιά παιδιών, ψηφίζοντας στην πρωτεύουσα.
Εξαγγέλλει μαζικές απελάσεις, την ανέγερση τείχους στα σύνορα, να δώσει ισχυρότερο οπλισμό στην αστυνομία και να αναπτύξει στρατό σε περιοχές με το οξύτερο πρόβλημα εγκληματικότητας.
Πάνω από 15,6 εκατ. ψηφοφόροι κλήθηκαν χθες στις κάλπες για να επιλέξουν ανάμεσα σε οκτώ υποψηφίους για την προεδρία, να ανανεώσουν τη σύνθεση όλης της Κάτω Βουλής και της μισής Γερουσίας της Χιλής.
Και στις κοινοβουλευτικές εκλογές επιβεβαιώθηκε η κυριαρχία της Δεξιάς, πράγμα που καταδεικνύει ότι στην επόμενη ημέρα στη Χιλή είναι πιθανόν να ελέγχονται και η κυβέρνηση και τα δύο κοινοβουλευτικά σώματα από υπερσυντηρητικές δυνάμεις.
«Κι όμως, απόψε η Χιλή ξύπνησε», δήλωσε χαρακτηριστικά χθες το βράδυ ο Καστ, αμέσως μετά την πρόκρισή του στον επαναληπτικό γύρο της 14ης Δεκεμβρίου, σπεύδοντας να ταυτίσει την αντίπαλό του με τον απερχόμενο πρόεδρο λέγοντας ότι «η Γιανέτ Χάρα είναι ο ίδιος ο Γαμπριέλ Μπόριτς».
