Προειδοποιήσεις για απώλεια ανταγωνιστικότητας και «παραγωγική υποχώρηση»
Παρέμβαση για τη μείωση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας καταθέτουν 11 βουλευτές της ΝΔ, με κοινοβουλευτική ερώτηση προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας. Θέτουν ζήτημα ανασχεδιασμού της αγοράς και του τρόπου διαμόρφωσης τιμών στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, ώστε να αντανακλάται στις λιανικές τιμές το χαμηλότερο κόστος παραγωγής από ΑΠΕ, προς όφελος βιομηχανίας και νοικοκυριών.
Όπως θυμίζουν, στη Γενική Συνέλευση του ΣΕΒ (7/10/2025), ο πρόεδρος Σπύρος Θεοδωρόπουλος ανέδειξε την ακρίβεια του ηλεκτρικού ρεύματος ως καίριο πρόβλημα για τις ελληνικές βιομηχανίες, επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα παραμένει μεταξύ των ακριβότερων χωρών της ΕΕ, με οριζόντιες επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα και τον πληθωρισμό. Προειδοποίησε μάλιστα ότι, αν δεν αντιμετωπιστεί το ζήτημα, δύο μεγάλες βιομηχανίες εξετάζουν κλείσιμο εργοστασίων στη χώρα, ενώ στο οικονομικό συνέδριο της «Ναυτεμπορικής» (31/10/2025) μίλησε για κίνδυνο «παραγωγικής υποχώρησης».
Στον τουρισμό, η ετήσια έρευνα του ΙΤΕΠ (3/2025) καταγράφει την ενεργειακή ακρίβεια ως δεύτερη μεγαλύτερη δυσκολία μετά την εύρεση προσωπικού, πλήττοντας την ανταγωνιστικότητα του προϊόντος.
«Αδιαφάνεια» και λειτουργία της αγοράς: τι ζητείται να αλλάξει
Οι βουλευτές επικαλούνται πρόσφατο άρθρο του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στους FT (20/10/2025) για ανάγκη συζήτησης στη διακυβέρνηση της ευρωπαϊκής ενεργειακής αγοράς, με στόχο την αντιμετώπιση της αδιαφάνειας και την αποτροπή χειραγώγησης. Στο ίδιο πνεύμα, αναφέρουν τη θέση του Υπουργού Ενέργειας Στ. Παπασταύρου (3/11/2025) περί ρεαλισμού και προστασίας ευάλωτων νοικοκυριών.
Οι τιμές στην Ελλάδα διαμορφώνονται, από 16/3/2020, μέσω του Χρηματιστηρίου Ενέργειας στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού Target Model, με στόχο διαφάνεια, ανταγωνισμό, ενίσχυση ΑΠΕ και μείωση κόστους. Ωστόσο, σύμφωνα με μελέτη (Aarhus–ΕΚΠΑ–ΤΕ Πολυτεχνείο Σόφιας, 9/6/2025), τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα δεν επετεύχθησαν λόγω:
- ελλιπούς ανταγωνισμού στη χονδρική αγορά,
- τρόπου εφαρμογής του μοντέλου στην Ελλάδα, με:
• μεγάλη ελευθερία κινήσεων των παραγωγών,
• ισχυρό κεντρικό έλεγχο και καθυστερήσεις διορθώσεων,
• «τυφλή» εμπιστοσύνη στην αυτορρύθμιση χωρίς επαρκείς μηχανισμούς ελέγχου,
ενώ δεν ελήφθησαν επαρκώς υπόψη οι περιορισμένες διασυνδέσεις, οι συμφόρησεις δικτύου και ο χαμηλός ανταγωνισμός.
Η οριακή τιμή και το «παράδοξο» των ΑΠΕ
Κρίσιμος παράγοντας θεωρείται η διαμόρφωση της τιμής επόμενης ημέρας στο οριακό κόστος (Οριακή Τιμή Συστήματος – ΟΤΣ): όλοι οι παραγωγοί αμείβονται στην τιμή της ακριβότερης αποδεκτής προσφοράς, παρότι οι ΑΠΕ έχουν σχεδόν μηδενικό μεταβλητό κόστος και μπαίνουν κατά προτεραιότητα.
Έτσι, τεχνολογίες με υψηλό κόστος (φυσικό αέριο, λιγνίτης, εισαγωγές) «κλειδώνουν» υψηλές χονδρικές τιμές, ενώ οι ΑΠΕ αποζημιώνονται στην ίδια υψηλή τιμή, οδηγώντας –κατά τους βουλευτές– σε υπερκέρδη για φθηνές τεχνολογίες και σε ασθενή μετακύλιση του οφέλους των ΑΠΕ στον τελικό καταναλωτή.
Στο ίδιο πλαίσιο, υποστηρίζουν ότι η καθετοποίηση και το πλεονέκτημα κόστους σε υδροηλεκτρικά/ΑΠΕ ενίσχυσαν τη λειτουργική κερδοφορία της ΔΕΗ μετά το 2020, χωρίς αντίστοιχη μείωση τιμών για βιομηχανία και νοικοκυριά.
Το «παράδοξο» της ελληνικής αγοράς ρεύματος
Παρά την άνοδο της συμμετοχής ΑΠΕ και τη σχετική σταθεροποίηση του κόστους φυσικού αερίου, οι τελικοί χρήστες εξακολουθούν να πληρώνουν από τις υψηλότερες τιμές στην Ευρώπη. Χωρίς διαρθρωτική μεταρρύθμιση και ανασχεδιασμό, η αγορά «εξωτερικεύει» το κόστος μετάβασης στους καταναλωτές και δεν κεφαλαιοποιεί την αξία της έγχυσης ΑΠΕ, αφήνοντας χρονικές αναντιστοιχίες τιμών να διαιωνίζονται.
Οι βουλευτές, επικαλούμενοι και τον οδικό χάρτη του ΕΣΕΚ (ΦΕΚ Β’ 6983/19.12.2024), ζητούν άμεσες αλλαγές ώστε «το σταθερά χαμηλό κόστος των ΑΠΕ να περνά στον τελικό καταναλωτή σε όλες τις συνθήκες», και θέτουν τρία συγκεκριμένα ερωτήματα προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας:
Νομοθετικές παρεμβάσεις: Ποια μέτρα θα ληφθούν ώστε οι χαμηλές τιμές παραγωγής από ΑΠΕ να αποτυπώνονται στις λιανικές τιμές ρεύματος;
Ανταγωνιστικότητα βιομηχανίας: Πώς θα αποτραπεί η διάβρωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών βιομηχανικών επιχειρήσεων λόγω υψηλού ενεργειακού κόστους;
Ανασχεδιασμός αγοράς/ΟΤΣ: Ποιες μεταρρυθμίσεις θα προωθηθούν στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας ώστε η χονδρική τιμή να μην «κλειδώνει» μόνιμα στην ακριβότερη Οριακή Τιμή που καθορίζεται από τα ορυκτά καύσιμα και όχι από τις ΑΠΕ;
Οι υπογράφοντες
Βλάχος Γιώργος, Καλογερόπουλος Δημήτρης, Καράογλου Θεόδωρος, Κατσανιώτης Ανδρέας, Κόνσολας Μάνος, Μπαρτζώκας Αναστάσιος, Μπουκώρος Χρήστος, Οικονόμου Γιάννης, Στυλιανίδης Ευριπίδης, Στύλιος Γιώργος, Χρυσομάλλης Μίλτος.
