Το διαιτολόγιο των πτερόσαυρων αποτελεί διαχρονικό αίνιγμα και το νέο εύρημα ρίχνει φως προσφέροντας απαντήσεις.
Διεθνής ομάδα παλαιοντολόγων από την Κίνα και τη Βραζιλία ανακοίνωσε ότι βρήκαν συνολικά 320 φυτολίθους — μικροσκοπικά, άκαμπτα σώματα από ορυκτές αποθέσεις που σχηματίζονται μέσα στα κύτταρα των φυτών — μέσα στο απολιθωμένο στομάχι ενός πτερόσαυρου του είδους Sinopterus atavismus.
Μία από τις πιο αινιγματικές πτυχές των πτερόσαυρων αφορά τη διατροφή τους, η οποία παραμένει ελλιπώς κατανοητή. Έχουν προταθεί διάφορες υποθέσεις για τις διατροφικές τους συνήθειες, όπως εντομοφαγία, ιχθυοφαγία, σαρκοφαγία, δυροφογία (κατανάλωση σκληρών τροφών), φυτοφαγία/καρποφαγία, φίλτρο-τροφοδοσία και γενικευμένες δίαιτες.
Ωστόσο η πιο αδιαμφισβήτητη απόδειξη διατροφικών συνηθειών είναι τα περιεχόμενα του στομάχου τα οποία είναι εξαιρετικά σπάνια στα απολιθώματα. Πέρα από την παρουσία λεπιών κοντά στο θωρακικό κλωβό του πτερόσαυρου Eudimorphodon από το Ύστερο Τριαδικό της Ιταλίας υπάρχουν μόλις πέντε επιβεβαιωμένες περιπτώσεις περιεχομένων στομάχου πτερόσαυρων, όλες από το είδος Rhamphorhynchus στα ασβεστολιθικά πετρώματα Solnhofen της Γερμανίας (Ύστερη Ιουράσια περίοδος). Αυτά περιείχαν κυρίως λείψανα ψαριών και μερικά μη αναγνωρισμένα αντικείμενα.
Ο φυτοφάγος πτερόσαυρος
Σε μια νέα μελέτη, ο Δρ. Xiaolin Wang από το Ινστιτούτο Σπονδυλωτής Παλαιοντολογίας και Ανθρωπολογίας της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών και οι συνεργάτες του εξέτασαν τα απολιθωμένα περιεχόμενα του στομάχου του Sinopterus atavismus, ενός πτερόσαυρου τύπου tapejarid, που έζησε στην Κίνα πριν από περίπου 120 εκατομμύρια χρόνια.
Οι ερευνητές εντόπισαν πολλούς μικρούς γαστρόλιθους (στομαχικές πέτρες) και εξήγαγαν 320 φυτολίθους από ένα μικρό κομμάτι του περιεχομένου. «Οι φυτολίθοι είναι μικροσκοπικές δομές πυριτίου που σχηματίζονται κατά την ανάπτυξη των φυτών και παρουσιάζουν διαφορετικά σχήματα ανάλογα με το είδος και ακόμη και με το τμήμα του φυτού. Η ανακάλυψη αυτή αποτελεί την πρώτη ανεύρεση φυτολίθων σε οποιονδήποτε πτερόσαυρο και τη δεύτερη περίπτωση που έχει εντοπιστεί πτερόσαυρος με γαστρόλιθους» αναφέρει η ερευνητική ομάδα στο άρθρο της στην επιθεώρηση «Science Bulletin».

Επιβεβαίωση φυτοφαγίας
Για να βεβαιωθούν ότι ο Sinopterus atavismus ήταν πράγματι φυτοφάγος, οι επιστήμονες εξέτασαν άλλες πιθανές εξηγήσεις:
· Μόλυνση από τα πετρώματα: Το σενάριο αυτό αποκλείστηκε αφού το γύρω πέτρωμα δεν περιείχε καθόλου φυτολίθους.
· Κατανάλωση φυτοφάγων ζώων: Απορρίφθηκε γιατί αν είχε φάει σπονδυλωτά ή έντομα, θα υπήρχαν ίχνη από κόκαλα, λέπια ή χιτίνες τα οποία δεν βρέθηκαν.
· Κατανάλωση μαλακών οργανισμών (π.χ. κάμπιες): Δεν εξηγεί την παρουσία τόσων γαστρόλιθων αφού τέτοιοι λίθοι χρησιμεύουν στην άλεση σκληρών υλικών όπως φυτών ή κελυφών εντόμων.
Επιπλέον, προηγούμενες μελέτες για το συγγενικό είδος Tapejara wellnhoferi είχαν δείξει ότι διέθετε ισχυρές γνάθους προσαρμοσμένες στη μάσηση φυτικών υλικών. «Επομένως οι φυτολίθοι αντιπροσωπεύουν άμεση φυτική πρόσληψη ενώ οι γαστρόλιθοι λειτουργούσαν ως μηχανισμοί άλεσης για την πέψη των φυτών» λένε οι ερευνητές.
Η έρευνα θεωρείται σημαντικό βήμα για την κατανόηση της εξέλιξης της φυτοφαγίας στα ιπτάμενα ερπετά της πρώιμης Κρητιδικής περιόδου. Οι πτερόσαυροι ήταν τα πρώτα σπονδυλωτά όντα στη Γη που ανέπτυξαν την ικανότητα να πετούν. Έκαναν την εμφάνιση τους στον πλανήτη πριν από περίπου 210 εκατ. έτη, δηλαδή περίπου την ίδια χρονική περίοδο με την εμφάνιση των δεινοσαύρων, και εξαφανίστηκαν μαζί με αυτούς πριν από περίπου 65 εκατ. έτη μετά την πτώση στον πλανήτη μας του γιγάντιου αστεροειδή που εξαφάνισε το 80% της ζωής.
Έχουν ανακαλυφθεί αρκετά είδη πτερόσαυρων διαφόρων μεγεθών και χαρακτηριστικών σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Οι μεγαλύτεροι πτερόσαυροι που γνωρίζουμε είχαν μέγεθος παρόμοιο με αυτό μιας καμηλοπάρδαλης και άνοιγμα φτερών 12 μέτρων. Όταν πετούσαν αυτοί οι πτερόσαυροι αναμφίβολα θα έμοιαζαν με αληθινούς… δράκους. Έχει διαπιστωθεί ότι πτερόσαυροι πετούσαν σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης, έχουν βρεθεί απολιθώματα σε όλες τις ηπείρους ακόμη και στην Ανταρκτική.
Naftemporiki.gr