Του Βασίλη Γαλούπη
Από εχθές η νίκη Ερχιουρμάν στα Κατεχόμενα σερβίρεται ως σχεδόν κοσμοϊστορικό γεγονός. Από τα ως τώρα δεδομένα, όμως, μοιάζει περισσότερο με μια πονηριά της Τουρκίας. Ο Τουφάν Ερχιουρμάν τηρεί στα λόγια μια πιο ήπια στάση από τον Ερσίν Τατάρ κι αυτό έφτανε για να του στρώσουν, με το καλημέρα, κόκκινο χαλί.
«Η βούληση των Τουρκοκυπρίων να αναδείξουν ως νέο ηγέτη τους τον Τουφάν Ερχιουρμάν ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο ελπίδας και προσδοκίας για την επανένωση του νησιού στη βάση των αποφάσεων της Γενικής Συνέλευσης και των Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Επανένωση που θα εγγυάται την ειρήνη και ευημερία Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων μέσα στην ευρωπαϊκή οικογένεια» δήλωσε, όχι και τόσο αφελώς, ο Γιώργος Γεραπετρίτης.
Το ΠΑΣΟΚ συμπέρανε, μπας και μας πείσει, ότι «ανοίγει ο δρόμος για τη συνέχιση της διαδικασίας λύσης του κυπριακού προβλήματος, αποκλειστικά και μόνο εντός του πλαισίου που έχει χαράξει ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών με τις σχετικές αποφάσεις και τα ψηφίσματά του».
Ο ΣΥΡΙΖΑ, στο ίδιο μοτίβο, εκτίμησε ότι «δημιουργεί θετικές προσδοκίες» για «λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας στην Κύπρο», ενώ στον Τσίπρα, που ακόμα ίπταται αόριστα πάνω από το πολιτικό σύστημα, αφού εκκρεμεί το κόμμα, άρεσε: «Το χθεσινό εκλογικό αποτέλεσμα στην τουρκοκυπριακή κοινότητα αποτελεί μια θετική εξέλιξη. Η απόφαση των Τουρκοκυπρίων να ταχθούν υπέρ μιας λύσης ομοσπονδίας και επανένωσης της Κύπρου δημιουργεί προσδοκίες για επανεκκίνηση των συνομιλιών στο πλαίσιο των Αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ».
Ήρθε βέβαια ο ίδιος ο Ερχιουρμάν και με μια δήλωσή του στο Anadolu «γείωσε» τους βιαστικούς, όσο και περίεργους, πανηγυρισμούς της ελληνικής πλευράς: «Η εξωτερική πολιτική στα Κατεχόμενα δεν θα καθορίζεται ποτέ χωρίς την Τουρκία».
Με δυο λόγια, ο Τατάρ φεύγει από το προσκήνιο, αλλά η βασική ηγεσία παραμένει. Και η πραγματική ηγεσία στα Κατεχόμενα δεν ήταν ποτέ του Τατάρ ή όποιου άλλου, ανήκει πάντα στην Άγκυρα.
Παρά τη θεατρική εναλλαγή ηγετών στο ψευδοκράτος, η προσέγγιση της Τουρκίας στο ζήτημα της κατοχής της Κύπρου δεν θα αλλάξει. Η Άγκυρα ενδιαφέρεται να διατηρηθεί η πραγματικότητα που έχει δημιουργήσει από το ’74 στο νησί, με την εισβολή και την κατοχή που συνεχίζεται ανενόχλητη, για να κουμαντάρει την ανατολική Μεσόγειο.
Εξάλλου, με την εκλογή ενός «φιλευρωπαίου» ηγέτη πουλάει τώρα το προφίλ μιας πιο «διαλλακτικής» δύναμης στο μεγάλο «τουρκικό» παζάρι της περιοχής. Ο χοντροκομμένος Τατάρ ουσιαστικά δεν πρόσφερε καλές υπηρεσίες στον Ερντογάν. Ο Ερχιουρμάν με το ηπιότερο προφίλ του θα δώσει την ευκαιρία στην Τουρκία να φορτώνει αδιαλλαξία στην ελληνοκυπριακή πλευρά, όταν ξαναρχίσουν διαπραγματεύσεις. Έτσι κι αλλιώς, μετά το Κραν Μοντανά η Τουρκία έχει στραφεί στην προώθηση ενός ύπουλου αφηγήματος της «κυριαρχικής ισότητας».
Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και λίγες ώρες πριν από τις εκλογές ο Ερχιουρμάν προσπαθούσε να δείξει πόσο υπάκουος θα είναι στην Τουρκία, γνωρίζοντας προφανώς ότι ο Ερντογάν θα καθόριζε το αποτέλεσμα. Έσπευσε να δηλώσει πως, εάν κερδίσει την Κυριακή, δεν θα εγκαταλειφθούν οι εγγυήσεις της Τουρκίας κι ότι δεν θα κάνει ποτέ τίποτα που δεν ευθυγραμμίζεται με τα τουρκικά συμφέροντα: «Αν κερδίσω, δεν θα εγκαταλειφθούν οι αποτελεσματικές και δραστικές εγγυήσεις της Τουρκίας σε περίπτωση πιθανής λύσης του Κυπριακού». Και «δεν θα αποσυρθεί από το νησί η Τουρκία». Τι άλλαξε λοιπόν; Επί της ουσίας σερβίρει τις πάγιες θέσεις της Άγκυρας.
Ο Κύπριος διδάκτορας των Διεθνών Σχέσεων Γιάννος Χαραλαμπίδης εκτίμησε ότι με το αποτέλεσμα των εκλογών «η Άγκυρα κερδίζει, η Λευκωσία δυσκολεύεται». «Ο Τουφάν Ερχιουρμάν δεν σηματοδοτεί αλλαγή πολιτικής, αφού ο νέος ηγέτης των Τουρκοκυπρίων δεν διαφοροποιείται επί της ουσίας από τις θέσεις του Ερσίν Τατάρ και της Άγκυρας. Ο Ερχιουρμάν μιλά για δύο λαούς – που σημαίνει δύο κράτη, χωριστό δικαίωμα αυτοδιάθεσης και διατήρηση του τουρκικού στρατού και των εγγυήσεων. Άρα ποια αλλαγή;» λέει χαρακτηριστικά.
Η εκλογική διαδικασία δεν ήταν αυτόνομη, αλλά πλήρως ελεγχόμενη από την Άγκυρα, επεσήμανε. «Το ίδιο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει χαρακτηρίσει το ψευδοκράτος κράτος-μαριονέτα, υποτελές στον τουρκικό στρατό. Ό,τι συμβαίνει στα Κατεχόμενα είναι ευθύνη της Άγκυρας».
Το σημαντικότερο, για την Τουρκία το κατεχόμενο τμήμα θεωρείται αναπόσπαστο μέρος της «Γαλάζιας Πατρίδας» και της Νέας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, τονίζει ο Χαραλαμπίδης, «με την Κύπρο να λειτουργεί πλέον ως “αβύθιστο αεροπλανοφόρο” για τα τουρκικά σχέδια ελέγχου στην ανατολική Μεσόγειο».
Η εκλογή Ερχιουρμάν θα λειτουργήσει σαν δόκανο για τον Κύπριο Πρόεδρο, που θα δεχτεί τεράστιες πιέσεις να επιστρέψει στις συνομιλίες, τώρα που τυπικά ο μονοκόμματος Τατάρ έφυγε από τη μέση, «με την Τουρκία να επαναφέρει ακριβώς τις ίδιες θέσεις μέσω Ερχιουρμάν».
«Η Τουρκία θέλει την Κύπρο ως επαρχία της. Όλα τα υπόλοιπα είναι απλώς η ρητορική επίφαση μιας πολιτικής κατοχής που συνεχίζεται με νέα μέσα» διαπίστωσε ο Κύπριος καθηγητής.
Στην Κύπρο φοβούνται ότι η ρητορική του Ερχιουρμάν περί ομοσπονδίας είναι μια παγίδα αναγνώρισης και νομιμοποίησης του ψευδοκράτους εντός της Ε.Ε. Μια «παγίδα της διπλής διχοτόμησης». Άλλωστε, με το περιτύλιγμα της ομοσπονδίας είχε σερβιριστεί και το Σχέδιο Ανάν, που καταργούσε επιτήδεια το κράτος της Κύπρου -κι όλα του τα δικαιώματα- και θα δημιουργούσε ένα καινούργιο στη θέση του, με «κηδεμόνα» την Τουρκία.
