Για τους περισσότερους η έδρα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στη Φρανκφούρτη είναι ο ευρωπαϊκός ναός του ευρώ και κατ’ επέκταση του χρήματος στη Γηραιά Ηπειρο. Εκεί, ανεξάρτητα από τις κυβερνήσεις, ορίζεται αυστηρά η νομισματική πολιτική της Ευρώπης, το ύψος των επιτοκίων, οι κύκλοι της χρηματοδότησης, η εποπτεία του ενοποιημένου πια τραπεζικού συστήματος και μαζί από εκεί εκπορεύονται σε σημαντικό βαθμό κατευθυντήριες γραμμές για την τήρηση των νομισματικών κανόνων και στόχων που προστατεύουν και στηρίζουν την αξιοπιστία και την ευρωστία του ενιαίου νομίσματος.

Στα άδυτα των αδύτων του ευρωσυστήματος υπερασπίζονται μετά πάθους την ανεξαρτησία του ιδρύματος, αποφεύγουν συστηματικά πολιτικές δηλώσεις, οριζόμενοι σχεδόν αποκλειστικά από τον ιδρυτικό στόχο ελέγχου των πληθωριστικών πιέσεων. Κοινώς, ο νομισματικός στόχος είναι κυρίαρχος. Ωστόσο η επίδραση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ και των προσωπικοτήτων που το συνθέτουν είναι ευθεία στις ακολουθούμενες επιμέρους οικονομικές πολιτικές στις χώρες που απαρτίζουν την ευρωζώνη.

Πρόσωπα με πορεία στην πολιτική

Και τα πρόσωπα επίσης στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν προέρχονται από παρθενογένεση, ούτε είναι πολιτικά αδιάφορα. Ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι κυβέρνησε την Ιταλία σε μια περίοδο πολιτικού αδιεξόδου και τώρα οι προτάσεις της ομώνυμης επιτροπής αποτελούν την πυξίδα της ευρωπαϊκής οικονομικής ανασυγκρότησης.

Ο δικός μας επίσης Λ. Παπαδήμος, άλλοτε αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, επιστρατεύθηκε στην κυριολεξία στα τέλη του 2011, στον καιρό της μεγάλης οικονομικής κρίσης, να κυβερνήσει την Ελλάδα και να διαμορφώσει το πλαίσιο αντιμετώπισης της χρεοκοπίας. Ο Φινλανδός ακόμη Ολι Ρεν, αρχικώς επίτροπος της Κομισιόν και μετέπειτα μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, γνωστός σε εμάς από τις σκληρές μέρες των μνημονίων, διεκδίκησε ανεπιτυχώς την προεδρία της χώρας του. Ο άλλοτε υπουργός Οικονομικών της Ισπανίας Λουίς ντε Γκίντος Χουράδο είναι σήμερα αντιπρόεδρος της ΕΚΤ.

Σενάρια διαδοχής της Λαγκάρντ

Τα σενάρια ωστόσο τη θέλουν μετά τη λήξη της θητείας στην ευρωτράπεζα να διεκδικεί την Προεδρία της Γαλλίας, καθώς θεωρείται βεβαία η απόσυρση του Εμανουέλ Μακρόν. Η ίδια απορρίπτει κατηγορηματικά αυτό το ενδεχόμενο. Οπως και να έχει, η γαλλίδα πρόεδρος έχει δύο ακόμη χρόνια θητείας στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και κατά τα φαινόμενα τίποτε δεν θα διαταράξει την ολοκλήρωσή της.

Παρά ταύτα, στα άδυτα της Φρανκφούρτης τα σενάρια για τη διαδοχή της περισσεύουν τούτο τον καιρό. Θρυλείται ότι πιθανότερος διάδοχος της Κριστίν Λαγκάρντ θα είναι ο άλλοτε επικεφαλής της Ισπανικής Κεντρικής Τράπεζας Πάμπλο Ερνάντες ντε Κος, που εκδιώχθηκε, εν μέσω ηχηρών αντιδράσεων, για αμιγώς πολιτικούς λόγους, τον Σεπτέμβριο του 2014 από τον σοσιαλιστή πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσες και ως εκ τούτου αποχώρησε από το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Τώρα πια κατέχει τη θέση του γενικού διευθυντή της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (BIS), η οποία εδρεύει στη Βασιλεία της Ελβετίας.

Ο συγκεκριμένος θεωρείται υψηλού επιπέδου οικονομολόγος στους κύκλους της ευρωτράπεζας και επίσης κρίσιμος είναι ο ρόλος του στην ΒΙS, σε τούτα τα χρόνια της μεγάλης γεωπολιτικής διαταραχής και του εξελισσόμενου διεθνούς εμπορικού πολέμου, που εκπορεύεται από τις αλλοπρόσαλλες δασμολογικές πολιτικές του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και τείνει να αλλάξει τους όρους εμπορίου και τις νομισματικές συνθήκες σε ολόκληρο τον πλανήτη, όπως προκύπτει από την υποχώρηση του δολαρίου, την εκτίναξη των τιμών του χρυσού και τις κινήσεις απεξάρτησης της Κίνας και του παγκόσμιου Νότου από αυτό. Ο Πάμπλο Ερνάντες ντε Κος και η BIS έχουν επίσης προειδοποιήσει τους πάντες για τους κινδύνους που ενέχουν οι τάσεις υπερχρέωσης των οικονομιών παγκοσμίως.

Ο Στουρνάρας και η θητεία στην ΤτΕ

Επιπλέον πριν από την ολοκλήρωση της θητείας της κυρίας Λαγκάρντ μεσολαβεί τον Ιούνιο του 2026 η αποχώρηση από την αντιπροεδρία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας του επίσης Ισπανού Λουίς ντε Γκίντος. Στη διαδοχή αυτού φήμες φέρουν και τον δικό μας Γιάννη Στουρνάρα ικανό να τον αντικαταστήσει.

Με τη διαφορά όμως ότι ο έλληνας κεντρικός τραπεζίτης προτιμά να εξασφαλίσει μια τρίτη εξαετή θητεία στην Τράπεζα της Ελλάδος. Ως γνωστόν, η δεύτερη θητεία του κ. Στουρνάρα στο κεντρικό τραπεζικό ίδρυμα της χώρας ολοκληρώνεται τον Ιούνιο του 2026 και όλα τα στοιχεία και οι πληροφορίες βεβαιώνουν ότι η διεκδίκησή του είναι δεδομένη. Δεν είναι αδιάφορο το γεγονός ότι τελευταία έχει πυκνώσει τις παρεμβάσεις και τις κινήσεις του. Η πρόσφατη παρουσία του γερμανού κεντρικού τραπεζίτη Ιωακείμ Νάγκελ στην Αθήνα και τα θερμά λόγια με τα οποία περιέγραψε στη γενική συνέλευση του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών τις εξελίξεις στην ελληνική οικονομία πιστώνεται στον ίδιο.

Ο κ. Στουρνάρας όταν ερωτάται σχετικά με τη διεκδίκησή του αποφεύγει οποιαδήποτε απάντηση. Το θέμα είναι προφανώς ευαίσθητο και όλα θα εξαρτηθούν από τη στάση του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη, ο οποίος επί του παρόντος δεν έχει εκφρασθεί, ούτε κατά τα φαινόμενα έχει μεταφέρει κάτι στον κ. Στουρνάρα.

Περιττό να σημειώσουμε ότι στο παρασκήνιο υπάρχουν υποψήφιοι για τη θέση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. Δυνητικά τη θέση θα μπορούσε να διεκδικήσει η σημερινή υποδιοικήτρια Χριστίνα Παπακωνσταντίνου, ενώ παλαιότερα είχε αναφερθεί ότι πιθανός διεκδικητής θα μπορούσε να είναι ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών  Θ. Σκυλακάκης.

Ενα σενάριο από το παρελθόν

Ωστόσο οι περισσότεροι θεωρούν ότι ο κ. Στουρνάρας πλεονεκτεί. Πολύ περισσότερο όταν δεν προτίθεται να διεκδικήσει θέση αντιπροέδρου στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Οπως λένε οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ κάτι τέτοιο δεν θα ετύγχανε της υποστήριξης του Πρωθυπουργού, γιατί απλούστατα γνωρίζει ότι δεν μπορούν δυο Ελληνες να διεκδικούν διαφορετικές θέσεις στην έδρα του ευρωχρήματος στη Φρανκφούρτη. Οι σεναριολογούντες σημειώνουν ότι στο παρελθόν ο κ. Μητσοτάκης είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον για κάποια από τις σημαντικές ευρωπαϊκές θέσεις. Και μία ήταν αυτή του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Αν όντως έχει κατά νου κάτι τέτοιο, στοιχειώδης προγραμματισμός δεν θα ευνοούσε την υποστήριξη μιας δεύτερης θέσης στην ΕΚΤ. Περιττό να σημειώσουμε ότι η θητεία της κυρίας Λαγκάρντ ολοκληρώνεται το καλοκαίρι του 2027, σε χρόνο κατά τον οποίο θα έχουν κριθεί τα αποτελέσματα των εθνικών μας εκλογών.