Αποτελούν… δόλωμα των κακόβουλων του κόσμου των υπολογιστών εναντίον ανυποψίαστων χρηστών.
Κάθε μέρα, αμέτρητα αρχεία PDF ανταλλάσσονται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και πλατφορμών ανταλλαγής μηνυμάτων και είναι πολύ πιθανό να έχετε ανοίξει ένα σήμερα χωρίς καν να το σκεφτείτε δεύτερη φορά. Ωστόσο αυτή ακριβώς η ευκολία είναι και ο λόγος που τα αρχεία PDF αποτελούν ιδανικό μέσο κάλυψης για κάθε είδους απειλές αναφέρει η εταιρεία κυβερνοασφάλειας ESET.
Πρόσφατα δεδομένα τηλεμετρίας της ESET επιβεβαιώνουν ότι τα PDF συγκαταλέγονται μεταξύ των πιο συχνά χρησιμοποιούμενων τύπων αρχείων σε κακόβουλες εκστρατείες. Τα παγιδευμένα αρχεία PDF φτάνουν συχνά με τη μορφή συνημμένου σε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή ως σύνδεσμοι σε μηνύματα ηλεκτρονικού ψαρέματος που προτρέπουν τα θύματα σε ενέργειες.
Όπως συμβαίνει γενικά σε εκστρατείες κοινωνικής μηχανικής, τα δολώματα είναι σχεδιασμένα προσεκτικά για να προκαλούν έντονα συναισθήματα, όπως επείγουσα ανάγκη (π.χ. «τελική ειδοποίηση»), φόβο («λογαριασμός σε αναστολή») ή περιέργεια («αποτελέσματα εξετάσεων διαθέσιμα»). Ο τελικός στόχος είναι να χαλαρώσουν οι παραλήπτες την προσοχή τους και, με προτροπές όπως «πληρώστε τώρα» ή «ελέγξτε άμεσα», να ανοίξουν ένα αρχείο ή να κάνουν κλικ σε έναν σύνδεσμο.
Ποια είναι τα προειδοποιητικά σημάδια που πρέπει να μας θέτουν σε συναγερμό;
Το αρχείο έχει παραπλανητικό όνομα ή διπλή επέκταση. Αυτό συμβαίνει με ονόματα όπως invoice.pdf.exe ή document.pdf.scr, ειδικά όταν οι επιτιθέμενοι ρίχνουν τα δίχτυα τους σε ευρύ κοινό και προσπαθούν να παγιδεύσουν όσο το δυνατόν περισσότερους χρήστες. Αυτά τα αρχεία δεν είναι στην πραγματικότητα PDF – απλώς έχουν διαμορφωθεί έτσι ώστε να φαίνονται ως τέτοια.
• Η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή το όνομα του αποστολέα δεν ταιριάζει με τα στοιχεία που αναφέρονται στο αρχείο. Η διεύθυνση email του αποστολέα διαφέρει από αυτή του οργανισμού από τον οποίο υποτίθεται ότι προέρχεται το έγγραφο, ή το όνομα του τομέα είναι γραμμένο λανθασμένα ή φαίνεται ύποπτο.
• Το PDF είναι συμπιεσμένο μέσα σε αρχείο ZIP ή RAR. Αν το αρχείο PDF φτάνει μέσα σε ZIP ή RAR, αυτό γίνεται συνήθως σε μια προσπάθεια να παρακαμφθεί η ανίχνευση από τα φίλτρα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
• Το μήνυμα είναι απρόσμενο ή «εκτός πλαισίου». Ρωτήστε τον εαυτό σας: Ζήτησα αυτό το αρχείο; Γνωρίζω τον αποστολέα; Έχει λογική να μου το στείλει;
Αν λάβουμε ένα αρχείο PDF που μας προκαλεί υποψίες δεν το ανοίγουμε αμέσως και εάν έχουμε αμφιβολίες, το διαγράφουμε. Επικοινωνούμε με τον αποστολέα με τηλεφώνημα ή με ξεχωριστό μέιλ για να βεβαιωθούμε ότι πράγματι το έστειλε και ελέγχουμε την επέκταση και το μέγεθος του αρχείου για να βεβαιωθούμε ότι το αρχείο είναι πραγματικά .pdf (και όχι κάτι ύποπτο, όπως .exe). Τέλος, σαρώνουμε το αρχείο με το λογισμικό ασφαλείας μας.
Εάν έχουμε ανοίξει ένα ύποπτο αρχείο PDF:
1. Αποσυνδεόμαστε από το διαδίκτυο, ώστε να μειώσουμε την πιθανότητα διαρροής δεδομένων ή λήψης κακόβουλου λογισμικού.
2. Εκτελούμε πλήρη σάρωση του υπολογιστή με ένα ενημερωμένο πρόγραμμα ασφαλείας ή με το δωρεάν εργαλείο σάρωσης της ESET.
3. Ελέγχουμε τις τρέχουσες διεργασίες και τις συνδέσεις δικτύου για τυχόν ανωμαλίες.
4. Αλλάζουμε τους κωδικούς πρόσβασης, ειδικά για τραπεζικούς ή άλλους σημαντικούς λογαριασμούς, εάν υποψιαστούμε ότι τα διαπιστευτήρια έχουν παραβιαστεί. Κάνουμε την αλλαγή από μια διαφορετική συσκευή από εκείνη στην οποία ανοίξαμε το αρχείο PDF.
5. Αναφέρουμε το περιστατικό στην ομάδα IT ή κυβερνοασφάλειας, εάν το αρχείο ανοίχτηκε σε εταιρικό υπολογιστή.
