Ο Μητσοτάκης έθεσε το θέμα της τουρκικής απειλής πολέμου στον γ.γ. του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, ενώ «κατάπιε» την καταγγελία στο άτυπο συμβούλιο των 27 της Ε.Ε. στην Κοπεγχάγη
Από την Κύρα Αδάμ
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, πέντε ημέρες μετά τη διεθνή επίσημη καταγγελία του κατά της Τουρκίας για τη μόνιμη απειλή πολέμου (casus belli) εναντίον της Ελλάδας από του βήματος της Γενικής Συνέλευσης του OHE, επέλεξε να επαναλάβει την καταγγελία του εναντίον της Τουρκίας μετά τη συνάντησή του με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε στο περιθώριο της συνεδρίασης της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας την Πέμπτη στην Κοπεγχάγη. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης συζήτησε το θέμα της άρσης του τουρκικού casus belli με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ και στις δηλώσεις του τόνισε χαρακτηριστικά: «Όσο η Τουρκία εξακολουθεί να έχει στο τραπέζι το ζήτημα του casus belli, όσο η Τουρκία αμφισβητεί την κυριαρχία ελληνικών νησιών μέσω της θεωρίας των γκρίζων ζωνών, η Ελλάδα δεν πρόκειται να συναινέσει να ενταχθεί η Τουρκία στο πρόγραμμα του SAFE».
Ωστόσο, την Τετάρτη, στο άτυπο συμβούλιο κορυφής στην Κοπεγχάγη, δηλαδή τον «φυσικό χώρο» μέσα στον οποίο η ελληνική καταγγελία για την άρση του casus belli παίρνει σάρκα και οστά, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επέλεξε να μην εγείρει το θέμα και να μην επαναλάβει την ήδη γνωστή θέση του και να ενημερώσει τους υπόλοιπους 26 Ευρωπαίους ηγέτες ότι η Ελλάδα θα θέσει βέτο στην ένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE.
Η ελληνική κυβέρνηση δέχτηκε πιέσεις – προτροπές μέσα από τους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μην προχωρήσει σε μια νέα επανάληψη της καταγγελίας εναντίον της Τουρκίας μέσα στο άτυπο ευρωπαϊκό συμβούλιο της Τέταρτης στην Κοπεγχάγη.
Σύμφωνα με απόλυτα διασταυρωμένες διπλωματικές πληροφορίες, η τουρκική κυβέρνηση επιχείρησε να βολιδοσκοπήσει την ελληνική κυβέρνηση αν θα έκανε αναφορά στο casus belli προκειμένου να οριστικοποιηθεί ή να ματαιωθεί η παρουσία του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στη συνεδρίαση της διευρυμένης Ευρωπαϊκής Πολιτικής Επιτροπής, με τη συμμετοχή των 27 και περίπου 40 τρίτων κρατών την Πέμπτη στην Κοπεγχάγη. Παραλλήλως η Άγκυρα βολιδοσκόπησε και τον αμερικανικό παράγοντα ώστε να μην επαναληφθεί η ελληνική καταγγελία του casus belli στην Κοπεγχάγη, όπως έγινε την προηγούμενη εβδομάδα στη Νέα Υόρκη στον ΟΗΕ από τον Έλληνα πρωθυπουργό.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σύμφωνα με τις ίδιες μη αμφισβητούμενες διπλωματικές πληροφορίες, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν ζήτησε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη να μην αναφερθεί στην άρση του τουρκικού casus belli και τον αποκλεισμό της Τουρκίας από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα SAFE κατά τη συνεδρίαση του άτυπου συμβουλίου κορυφής την Τετάρτη στην Κοπεγχάγη. Χρησιμοποίησε μάλιστα το ανόητο επιχείρημα ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα είχε την ευκαιρία να θέσει ο ίδιος την άρση του casus belli κατά πρόσωπο στον Ταγίπ Ερντογάν, στην περίπτωση που ο Τούρκος πρόεδρος πάρει μέρος στη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Επιτροπής την Πέμπτη στην Κοπεγχάγη. Ωστόσο, ήταν περίπου γνωστό σε όλους ότι ο Ταγίπ Ερντογάν δεν θα εμφανιζόταν στη συνεδρίαση της Πέμπτης.
Είναι άγνωστο για ποιους λόγους ο Έλληνας πρωθυπουργός επέλεξε να μη σηκώσει και πάλι τους τόνους εναντίον της Τουρκίας μέσα στον «φυσικό χώρο του», που είναι το συμβούλιο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά ούτε και στη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπου παρίστατο και εκπρόσωπος της Τουρκίας, και προτίμησε να περιοριστεί σε μια δήλωση άνευρη, γενικόλογη και χωρίς καμιά ειδική αναφορά στην Τουρκία. Ο κ. Μητσοτάκης στο άτυπο συμβούλιο κορυφής της Ε.Ε. περιορίστηκε να υπενθυμίσει ότι «ανάγκη προστασίας έχουν και τα νοτιοανατολικά αλλά και τα νότια σύνορα της Ε.Ε. ώστε η Ευρώπη να είναι θωρακισμένη έναντι οποιασδήποτε μελλοντικής απειλής».
Την ίδια περίπου θέση εξέφρασαν και άλλες μεσογειακές χώρες, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, αλλά βεβαίως οι χώρες αυτές αναφέρονται αποκλειστικά και μόνον στην απειλή από τη Ρωσία και όχι στην απειλή της Τουρκίας εναντίον της Ελλάδας, όπως αμυδρά υπονόησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη δήλωσή του.
Η τελευταία ευκαιρία για τον Έλληνα πρωθυπουργό να στηρίξει εμπράκτως, διεθνώς και δημοσίως την εκφρασμένη δέσμευσή του ότι θα θέσει βέτο στη συμμετοχή της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα SAFE για τη συνεργασία στην ευρωπαϊκή άμυνα, στην περίπτωση κατά την οποία η Τουρκία δεν δεσμευθεί να άρει το casus belli εναντίον της Ελλάδας, είναι το συμβούλιο κορυφής της 23-24 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες, κατά το οποίο θα ληφθούν και οι τελικές αποφάσεις για τον οδικό χάρτη 2030 με μέτρα εναντίον της Ρωσίας και τα περαιτέρω βήματα στην ευρωπαϊκή άμυνα.
Θα πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι μέχρι στιγμής τουλάχιστον η κυβέρνηση Τραμπ δεν έχει δείξει κανένα σημάδι δυσφορίας απέναντι στην Ελλάδα για την απαίτηση άρσης του casus belli της Τουρκίας και αυτό φαίνεται από την απουσία οποιασδήποτε αμερικανικής αντίδρασης στην ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη από του βήματος του ΟΗΕ, γεγονός που δεν μπορεί να αποκλείσει και την έμμεση ενθάρρυνση της αμερικανικής κυβέρνησης προς την Αθήνα να υλοποιήσει την εξαγγελθείσα απαίτησή της.
Casus belli
Τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η στάση που ακολουθεί ο Ταγίπ Ερντογάν απέναντι στην ελληνική απαίτηση άρσης του casus belli. Η υπόθεση αυτή λίγο απέχει από ένα παιχνίδι κρυφτού – κυνηγητού Μητσοτάκη – Ερντογάν. Και τούτο γιατί ο Τούρκος πρόεδρος ματαίωσε τη συνάντησή του με τον Έλληνα πρωθυπουργό στη Νέα Υόρκη προκειμένου να μη βρεθεί στη δυσάρεστη θέση να του θέσει ενώπιος ενωπίω το θέμα του casus belli ο Κυριάκος Μητσοτάκης και να βρεθεί υποχρεωμένος να απαντήσει δημοσίως σε σχετική ερώτηση. Ομοίως ο κ. Ερντογάν δεν μετείχε στη συνεδρίαση της Κοπεγχάγης, αποφεύγοντας και τον Έλληνα πρωθυπουργό και πιθανές ενοχλητικές ερωτήσεις.
Χάθηκε στη μετάφραση η ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας και της Ουκρανίας
Οι 27 στην Κοπεγχάγη συζήτησαν αρκετές ώρες για το πώς θα ενισχύσουν την ευρωπαϊκή άμυνα με ένα «τείχος drones» απέναντι στη Ρωσία, αλλά και πώς θα συγκεντρώσουν ένα νέο δάνειο για την Ουκρανία ύψους 140 δισ. ευρώ, εκμεταλλευόμενοι τις παγωμένες ρωσικές καταθέσεις σε ευρωπαϊκές τράπεζες.
Και στα δύο θέματα έγιναν πολύωρες συζητήσεις, αλλά οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν κατόρθωσαν να συμφωνήσουν συγκεκριμένα, εν όψει του συμβουλίου κορυφής της 23ης Οκτωβρίου, κατά το οποίο θα ληφθούν οι αποφάσεις.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βιάζεται να συγκεντρώσει ένα νέο δάνειο ύψους 140 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία. (σ.σ.: αν αναλογιστεί κανείς ότι η Ε.Ε. έχει ήδη διαθέσει στην Ουκρανία 175 δισ. ευρώ και πλέον μπορεί εύκολα να καταλάβει τις συνεχείς και αυξανόμενες οικονομικές δυσκολίες που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι πολίτες από την έναρξη της ρωσοουκρανικής κρίσης).
Το δάνειο αυτό η Κομισιόν θέλει να το διασφαλίσει εκμεταλλευόμενη τις παγωμένες ρωσικές καταθέσεις. Ωστόσο, τα ποσά αυτά δεν μπορούν να αφαιρεθούν από το καθαρό κεφάλαιο των ρωσικών καταθέσεων, διότι κάτι τέτοιο σημαίνει κατάρρευση του δυτικού τραπεζικού συστήματος, τη στιγμή που Ε.Ε. και Ρωσία δεν βρίσκονται σε πόλεμο. Μπορούν όμως να αξιοποιηθούν οι τόκοι από τα δεσμευμένα κεφάλαια και οποιαδήποτε άλλη «μόχλευση» μπορεί να γίνει. Ωστόσο, το Βέλγιο, στις τράπεζες του οποίου βρίσκονται τα περισσότερα ρωσικά δεσμευμένα κεφάλαια, «στύλωσε τα πόδια» στο συμβούλιο, ζητώντας την πλήρη νομική και τραπεζική ασφάλεια υπό τον φόβο ρωσικών αντιποίνων.
Αλλά ούτε και η συζήτηση για τη δημιουργία του «τείχους drones» που πρότεινε η Επιτροπή κατέληξε σε συγκεκριμένα αποτελέσματα. Η Γαλλία και η Γερμανία δεν συμφωνούν μια τέτοια επιχείρηση να βρεθεί στα χέρια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και μόνον και ως αντίβαρο συμφωνήθηκε να πυκνώσουν οι συναντήσεις των Ευρωπαίων υπουργών Άμυνας. Επιπροσθέτως, οι μεσογειακές χώρες (Ισπανία και Ιταλία) απαιτούν να δοθεί το ίδιο βάρος στην προστασία των νοτίων συνόρων της Ε.Ε. από τη Ρωσία και το «τείχος» να μην περιοριστεί στην ανατολική πτέρυγα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τον Κ. Μητσοτάκη να θέτει δειλά και άνευρα και χωρίς να κατονομάσει την Τουρκία το θέμα της προστασίας των νοτίων συνόρων της Ε.Ε. «έναντι πάσης απειλής».
