Του Μανώλη Κοττάκη
Η προειδοποίηση που απηύθυνε την Τετάρτη το βράδυ από το βήμα της Παλαιάς Βουλής ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής ήταν σαφής και συγκεκριμένη: «Οδεύουμε προς θεσμική, πολιτική και εθνική κρίση πρώτου μεγέθους». Η Δικαιοσύνη δίνει την εντύπωση ότι χειραγωγείται, το Κοινοβούλιο υποβαθμίζεται, η κυβέρνηση δεν αισθάνεται τις αγωνίες των πολιτών, οι πολίτες αισθάνονται ότι οι θεσμοί μεροληπτούν υπέρ των ισχυρών και εναντίον των αδυνάμων, ιδού τα δεδομένα. Την επομένη ημέρα συνεδρίασε η Βουλή των Ελλήνων και συζήτησε σε προ ημερησίας διατάξεως συνεδρίαση για την εξωτερική πολιτική.
Σε αυτή τη συζήτηση ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε τη σύγκληση διεθνούς διάσκεψης παράκτιων κρατών της Μεσογείου για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών η οποία, δεδομένου ότι πλείστα εξ αυτών δεν δεσμεύονται απολύτως από τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, θα οδηγήσει μετά μαθηματικής βεβαιότητας
α) σε συνδιαχείριση του Αιγαίου με την Τουρκία και β) σε εκπτώσεις στην έκταση της θαλάσσιας επικράτειας (ΑΟΖ) και της υφαλοκρηπίδας που μας ανήκει. Στην ίδια συνεδρίαση ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης προκληθείς παραδέχθηκε για δεύτερη φορά από το 2020, τότε ως υπουργός Επικρατείας, αυτήν τη φορά -χειρότερα- ως υπουργός Εξωτερικών ότι «τα 6 μίλια χωρικά ύδατα είναι η κόκκινη γραμμή της κυριαρχίας μας». Με άλλα λόγια ο κύριος υπουργός ενταφίασε τα 12 ναυτικά μίλια, στα οποία δεν αναφέρθηκε καν ο πρωθυπουργός. Με δύο λόγια: Στην ίδια συνεδρίαση της Βουλής ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Εξωτερικών αναθεώρησαν δύο βασικά δόγματα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής από το 1974.
Το πρώτο: Η οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών είναι διμερής διαφορά μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και αυτή μπορεί να επιλυθεί με διάλογο, διαιτησία ή παραπομπή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Τώρα από διμερής με το νέο δόγμα Μητσοτάκη καθίσταται πολυμερής διαφορά και οδηγούμαστε σε διεθνή διάσκεψη χωρίς δίχτυ ασφαλείας. Η Ελλάδα ικανοποίησε πλήρως το αίτημα Ερντογάν. Το δεύτερο: Η Ελλάδα εγκαταλείπει επισήμως το δόγμα επέκτασης των χωρικών μας υδάτων στα 12 μίλια. Ο ΥΠΕΞ είπε ότι τα «6 μίλια είναι η κόκκινη γραμμή κυριαρχίας μας».
Ούτε λέξη η αντιπολίτευση
Θα περίμενε κανείς από την κοκκινοπράσινη αντιπολίτευσή μας που αναζητεί ευκαιρίες να αντιπολιτευθεί τον κύριο Μητσοτάκη και μιλά εσχάτως για «νέο πατριωτισμό» να αναδείξει αυτές τις μεγάλες αλλαγές που μετά μαθηματικής βεβαιότητας οδηγούν σε κολοσσιαίες εθνικές εδαφικές παραχωρήσεις. Τίποτα! ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, Πλεύση, Νέα Αριστερά, ΚΚΕ λέξη και για τα 12 μίλια, λέξη και για τη διάσκεψη Ασφαλείας για τα παράκτια κράτη. Ρώτησα από περιέργεια κορυφαίο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ αν κατάλαβαν τι σημαίνει η εξαγγελία του πρωθυπουργού για τη διεθνή διάσκεψη και η αντίδρασή του ήταν τουλάχιστον περίεργη. Θεώρησε ότι πρόκειται για αναβίωση μιας παλαιάς πρότασης του επιτρόπου Μπορέλ και εκτίμησε ότι η ιδέα αυτή στη συγκεκριμένη πολιτική συγκυρία δεν έχει καμία τύχη. Λίγο αργότερα ο ίδιος ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ επανέφερε από το βήμα της Βουλής την παλαιά πρότασή του για «Νέο Ελσίνκι», ευλογώντας το παλαιό «σημιτικό» που αναγνώριζε ότι η Ελλάδα αναγνωρίζει «μεθοριακές διαφορές και συναφή θέματα στις σχέσεις της με την Τουρκία». Ίλιγγος! Ο πρωθυπουργός, ως καλός «συμπαίκτης» του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, αξιοποίησε την πάσα και έπλεξε το εγκώμιο του Κώστα Σημίτη. Σκετς!
Περιττό να επισημάνουμε ότι το θέμα των 12 μιλίων δεν το έθιξε κανείς από τους υπολοίπους. Ούτε ο κύριος Κουτσούμπας, που πάντως ήταν ο σοβαρότερος από τους λοιπούς, ούτε ο Σωκράτης Φάμελλος ούτε η Ζωή Κωνσταντοπούλου ούτε ο Αλέξης Χαρίτσης. Κανείς. Το θέμα έθιξαν μόνο οι Πρόεδροι της ΝΙΚΗΣ και της Ελληνικής Λύσης. Αλλά μετά τη γκάφα που έκανε ο κύριος Γεραπετρίτης, ο οποίος «χτυπιόταν» στα έδρανα βγάζοντας πολιτικούς «αφρούς», ο πρωθυπουργός τού απαγόρευσε να λάβει τον λόγο. Είχαμε συζήτηση για την εξωτερική πολιτική και ο ΥΠΕΞ δεν μίλησε!
Στη δευτερολογία του ο κύριος πρωθυπουργός αξιοποίησε την αιδήμονα σιωπή της αντιπολίτευσης και απάντησε γενικά μόνο στα κόμματα της Αριστεράς. Προσπέρασε τα ενοχλητικά ερωτήματα που του έρχονταν από τα δεξιά. Θα μπορούσα άνετα να κλείσω εδώ τον σχολιασμό με τους στίχους ενός τραγουδιού που λέει «τίποτε δεν περιμένω, τίποτε δεν θέλω, το παιχνίδι είναι στημένο και όποιος παίζει το γνωρίζει».
Έχει και συνέχεια όμως! Το κρούσμα των πολιτικών δυνάμεων που παίζουν τις «κουμπάρες» για τα εθνικά θέματα σε δημόσια θέα επιδεικνύοντας άριστη διαγωγή προς τον συμμαχικό παράγοντα δεν είναι το μοναδικό. Η συναλλαγή έχει και εσωτερική προέκταση. Στην εξεταστική για τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Δύο βουλευτές, εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης, ο ένας εκ των οποίων θρυλείται ότι μπορεί και να περιλαμβάνεται στο επικείμενο πόρισμα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας που θα ζητά άρσεις ασυλίας βουλευτών για τον ΟΠΕΚΕΠΕ με την κατηγορία της απάτης, ρωτούσαν τον σύμβουλο του πρωθυπουργού Γρηγόρη Βάρρα με κεκαλυμμένα εχθρική διάθεση. Σαν να μην τους άρεσαν οι αποκαλύψεις του. Ο πρώτος συμπεριφέρθηκε περίπου ως συνήγορος υπερασπίσεως της εταιρίας που βρίσκεται στο επίκεντρο του σκανδάλου. Ο δεύτερος προσπαθούσε επιδέξια να απομακρύνει τη συζήτηση από τις ευθύνες της εταιρίας και των δύο υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης προκαλώντας φρικτούς συνειρμούς. Βουλευτές της αντιπολίτευσης, επαναλαμβάνω. Και το κορυφαίο: Σε ιδεολογικό κείμενο κόμματος της αντιπολίτευσης που βρίσκεται σε εσωκομματικό διάλογο εντοπίσαμε φράσεις που θα έκαναν τον κύριο πρωθυπουργό να πετάει από τη χαρά του. Όπως ότι πίσω από τις μαζικές κινητοποιήσεις εκατομμυρίων πολιτών για τα Τέμπη κρύβονται οικονομικά συμφέροντα, ότι η κυβέρνηση και η Ν.Δ. φανερώνει ακόμη συνοχή παρά τις τάσεις αμφισβήτησης της ηγεσίας της που εκδηλώνονται στο εσωτερικό της και ότι συμφέροντα που είναι δυσαρεστημένα με την πολιτική της… την αντιπολιτεύονται. Περίπου ό,τι άρχισε να λανσάρει ως ιδεολόγημα διαφυγής και ο κύριος πρωθυπουργός στη ΔΕΘ. Κορυφαίος πολιτικός παράγων του τόπου που πληροφορήθηκε όλα τα παραπάνω μονολόγησε ότι «αυτός ο τόπος δεν σώζεται με τίποτε» και παρέπεμψε τους φίλους του να διαβάσουν προσεκτικά τις νέες προειδοποιήσεις Καραμανλή περί «απονομιμοποίησης» και «πολιτικής κρίσης πρώτου μεγέθους με εθνικές προεκτάσεις».
Πάντα επιβεβαιώνεται
Όσα γίνονται κάθε μέρα σε δημόσια θέα, ερήμην ενός εξουθενωμένου λαού που δεν έχει τον χρόνο να παρακολουθεί Βουλή για να ενημερώνεται, δικαιώνουν δυστυχώς σε πρώτο χρόνο τον πρώην πρωθυπουργό. Και άλλες φορές δικαιώθηκε ο κύριος Καραμανλής, αλλά με σχετική καθυστέρηση. Το 2022 ζήτησε τη λήξη του πολέμου με την Ουκρανία και η εκτίμηση αυτή δικαιώθηκε το 2025. Το πολιτικό σύστημα κώφευσε. Το 2024 προειδοποίησε ότι υπάρχει κίνδυνος να τεθεί η Ελλάδα σε ομηρία από την Τουρκία, η εκτίμηση αυτή δικαιώθηκε με το καλώδιο μερικούς μήνες μετά. Στην επισήμανσή του ότι το Κοινοβούλιο «υποβαθμίζεται», ότι η «κυβέρνηση δεν νιώθει τις ανάγκες της κοινωνίες» και εγείρεται θέμα «απονομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος» η δικαίωση ήρθε μέσα σε ελάχιστες ώρες. Ο πρωθυπουργός περιφρόνησε το Κοινοβούλιο και αποχώρησε από τη συζήτηση που προκάλεσε ο ίδιος πολύ πριν από τη λήξη της, προηγουμένως παρενέβη δίκην προέδρου της Βουλής και παραχωρούσε τον λόγο σε πολιτικούς αρχηγούς (ο Νικήτας Κακλαμάνης δεν προήδρευσε), ενώ τα κόμματα της μείζονος και της ελάσσονος αντιπολίτευσης πέρασαν πάλι κάτω από τον πήχη. Δεν επέδειξαν τη δέουσα εθνική σοβαρότητα. Οι δημοσκοπήσεις επιβεβαιώνονται. Ο «Κανένας» προηγείται. Η χιονοστιβάδα είναι μπροστά μας. Το σύστημα μοιάζει ανώριμο να σηκώσει τις συγκλονιστικές προκλήσεις που έρχονται. Η Ελλάδα μοιάζει με το μυθιστόρημα του Σαραμάγκου περί τυφλότητας. Η διαφορά με αυτό είναι ότι για χιλιάδες λευκά ψηφοδέλτια διαμαρτυρίας θα ρίξουν στις κάλπες μαύρα.
