Μια απίστευτη ιστορία απατεωνιάς και ασυδοσίας φέρνει στη δημοσιότητα το Associated Press.
Ένα κυπριακό δικαστήριο καταδίκασε την περασμένη εβδομάδα Ισραηλινό επιχειρηματία σε πενταετή κάθειρξη, αφού κρίθηκε ένοχος για την ανέγερση και πώληση πολυτελών συγκροτημάτων διαμερισμάτων στο κατεχόμενο βόρειο τμήμα της Κύπρου χωρίς την άδεια των Ελληνοκυπρίων ιδιοκτητών της γης.
Η υπόθεση είναι μία από τις αρκετές που έχουν κινηθεί από τις κυπριακές αρχές με στόχο να πατάξουν τους εργολάβους και μεσίτες που επωφελούνται παράνομα από περιουσίες Ελληνοκυπρίων στα κατεχόμενα, εκτάσεις στις οποίες οι νόμιμοι ιδιοκτήτες δεν έχουν πρόσβαση λόγω της κατοχής από την Τουρκία.
Η δίκη υπογραμμίζει το έντονα αμφιλεγόμενο ζήτημα των περιουσιακών δικαιωμάτων στην Κύπρο, η οποία διχοτομήθηκε το 1974 μετά την τουρκική εισβολή.
Μετά την εισβολή, περίπου 160.000 Ελληνοκύπριοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στον βορρά, όπου οι Τουρκοκύπριοι ανακήρυξαν ένα ψευδοκράτος που μόνο η Τουρκία αναγνωρίζει. Παράλληλα, περίπου 45.000 Τουρκοκύπριοι που ζούσαν στο νότο μετακινήθηκαν στον βορρά.
Η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας εδρεύει στο νότιο τμήμα και δεν έχει κανέναν έλεγχο στα κατεχόμενα. Έκτοτε, οι εκτοπισμένοι Ελληνοκύπριοι ζητούν να αναγνωριστούν τα δικαιώματά τους επί των περιουσιών τους, χωρίς ωστόσο οι πολυετείς διαπραγματεύσεις υπό τον ΟΗΕ να έχουν οδηγήσει σε λύση.
Η υπόθεση Αϊκούτ
Ο 75χρονος Σιμόν Μιστριέλ Αϊκούτ, Ισραηλινός επιχειρηματίας, ο οποίος έχει πορτογαλική και τουρκική υπηκοότητα, συνελήφθη τον Ιούνιο του 2024, όταν διέσχισε το οδόφραγμα από τα κατεχόμενα προς το ελεύθερο τμήμα.
Την περασμένη εβδομάδα ομολόγησε την ενοχή του σε 40 κατηγορίες για ανέγερση και πώληση ακινήτων στα κατεχόμενα. Το τριμελές δικαστήριο ανέφερε ότι αναγκάστηκε να επιβάλει βαριά ποινή λόγω της σοβαρότητας του αδικήματος.
Από το 2014 έως το 2024, ο Αϊκούτ ήταν επικεφαλής του ομίλου Afik, ο οποίος ανέπτυξε 400.000 τετραγωνικά μέτρα γης που ανήκει σε Ελληνοκυπρίους, σε τέσσερα χωριά του βορρά. Οι αρχές υπολογίζουν ότι η αξία των παράνομων ανεγέρσεων υπερβαίνει τα 38 εκατομμύρια ευρώ.
Οι συνήγοροι του Αϊκούτ έχουν ζητήσει την αποφυλάκισή του, επικαλούμενοι σοβαρά προβλήματα υγείας (καρκίνος του προστάτη), όμως το δικαστήριο απέρριψε το αίτημα, δηλώνοντας ότι οι κυπριακές ιατρικές υπηρεσίες είναι επαρκείς. Η ποινή λαμβάνει υπόψη τον χρόνο που πέρασε ήδη υπό κράτηση.
«Ξεκάθαρο μήνυμα»
Μετά την ανακοίνωση της ποινής, ο εισαγγελέας Ανδρέας Αριστείδης δήλωσε ότι ο διαχωρισμός του νησιού δεν μειώνει τα δικαιώματα των νόμιμων ιδιοκτητών περιουσιών στον βορρά.
«Η απόφαση στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα: αν αγοράζετε, χτίζετε ή χρησιμοποιείτε γη στα κατεχόμενα που ανήκει σε Ελληνοκύπριους, διαπράττετε σοβαρά ποινικά αδικήματα», είπε.
Ο δικηγόρος Σίμος Αγγελίδης από τη Λευκωσία σχολίασε ότι η απόφαση, όπως και παρόμοιες υποθέσεις, έχουν προκαλέσει «πανικό» στη ραγδαία αναπτυσσόμενη αγορά ακινήτων των κατεχομένων, διαλύοντας την «ψευδαίσθηση νομικής ασυλίας».
«Το μήνυμα είναι απλό: Μην εκμεταλλεύεστε κλεμμένες περιουσίες, γιατί σύντομα μπορεί να εκδοθεί ένταλμα σύλληψης στο όνομά σας», είπε.
Νομικό και πολιτικό πλαίσιο
Το Δικαστήριο της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) έχουν επιβεβαιώσει ότι οι Ελληνοκύπριοι διατηρούν πλήρη δικαιώματα ιδιοκτησίας στις περιουσίες τους στα κατεχόμενα.
Ωστόσο, το ΕΔΑΔ έχει αναγνωρίσει την «Επιτροπή Περιουσιών» των Τουρκοκυπρίων ως μηχανισμό μέσω του οποίου οι Ελληνοκύπριοι μπορούν να ζητήσουν αποζημίωση ή επιστροφή της περιουσίας τους.
Άλλες υποθέσεις
Το τελευταίο έτος, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει διώξει ποινικά και άλλους αλλοδαπούς για παρόμοιες πράξεις: έναν Ισραηλινό, έναν Ουκρανό, έναν Γερμανό και δύο Ουγγαρέζες.
Οι δύο Ουγγαρέζες, που εργάζονταν ως μεσίτριες στα κατεχόμενα, καταδικάστηκαν σε 36 και 15 μήνες φυλάκιση αντίστοιχα. Οι υπόλοιπες υποθέσεις εκκρεμούν.
Οι τουρκοκυπριακές αρχές έχουν αντιδράσει έντονα. Ο νέος Τουρκοκύπριος ηγέτης Τουφάν Ερχουρμάν δήλωσε ότι το ζήτημα των ελληνοκυπριακών περιουσιών μπορεί να λυθεί μόνο μέσω διαπραγματεύσεων.
Ο Καφέρ Γκιουρτζαφέρ, πρόεδρος της Ένωσης Τουρκοκύπριων Εργολάβων, προειδοποίησε ότι οι επενδυτές μπορεί να εγκαταλείψουν την αγορά, καθώς έως και 85% των ιδιωτικών ακινήτων στον βορρά θα μπορούσαν να εμπλακούν σε ανάλογες νομικές διώξεις.
Η υπόθεση των πέντε Ελληνοκυπρίων που συνελήφθησαν στα κατεχόμενα τον Ιούλιο με κατηγορίες για κατασκοπεία θεωρείται ευρέως αντίποινα για αυτές τις διώξεις.
Ένα μήνα νωρίτερα, ο αντιπρόεδρος της Τουρκίας Τζεβντέτ Γιλμάζ είχε δηλώσει ότι οι προσπάθειες «να πληγεί η τουρκοκυπριακή οικονομία μέσω πολιτικά υποκινούμενων νομικών μέσων δεν θα γίνουν ανεκτές».
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης τόνισε ότι η δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη, αλλά ότι η ομολογία ενοχής του Αϊκούτ δικαιώνει την κυβερνητική πολιτική να φέρει στο φως την παράνομη εκμετάλλευση περιουσιών στα κατεχόμενα.
