Απρόσμενη ανακάλυψη σε έναν απομακρυσμένο κόσμο του ηλιακού μας συστήματος.
Με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Icarus» ερευνητική ομάδα αναφέρει ότι σε βάθος 160 χλμ. κάτω από την παγωμένη του επιφάνεια ο Άριελ, ένας από τους δορυφόρους του Ουρανού, είναι πολύ πιθανό να υπήρχε κάποτε ένας τεράστιος ωκεανός. Τα ευρήματα ενισχύουν τις ενδείξεις ότι οι δορυφόροι του Ουρανού ίσως υπήρξαν στο μακρινό παρελθόν αυτό που οι επιστήμονες ονομάζουν «ωκεάνιοι κόσμοι».
Με διάμετρο 1,159 χιλιομέτρων, ο Άριελ είναι μικρότερος από πολλούς δορυφόρους του Δία και του Κρόνου. Ωστόσο η επιφάνειά του είναι εξαιρετικά φωτεινή και περίπλοκη: παλιές, γεμάτες κρατήρες περιοχές συνυπάρχουν με πολύ νεότερες και ομαλότερες πεδιάδες, που πιθανόν σχηματίστηκαν από κρυοηφαιστειότητα ένα είδος ηφαιστειακής δραστηριότητας που συμβαίνει σε παγωμένους κόσμους.
«Ο Άριελ είναι πραγματικά μοναδικός όσον αφορά τους παγωμένους δορυφόρους», Άλεξ Πάτχοφ ανώτερος επιστήμονας στο Ινστιτούτο Πλανητικής Επιστήμης της Αριζόνα, εκ των επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.
Η ομάδα με επικεφαλής τον Κάλεμπ Στρόμ του Πανεπιστημίου της Βόρειας Ντακότα προσπάθησε να ανασυνθέσει τη δομή του εσωτερικού του Άριελ και την εκκεντρότητα της τροχιάς του — δηλαδή πόσο αποκλίνει από έναν τέλειο κύκλο — για να εξηγήσει τα δραματικά χαρακτηριστικά που βλέπουμε στην επιφάνειά του.
Με τη βοήθεια μοντέλων οι ερευνητές υπολόγισαν πώς η βαρύτητα του Ουρανού θα μπορούσε να έχει διαταράξει τον Άριελ με το πέρασμα του χρόνου παραμορφώνοντας και ραγίζοντας τον παγωμένο φλοιό του. Το αποτέλεσμα έδειξε ότι η τροχιά του Άριελ ήταν κάποτε περίπου 40 φορές πιο εκκεντρική από τη σημερινή. Η ένταση των ρωγμών και των κορυφογραμμών του υποδηλώνει ότι ο φλοιός του πρέπει να είχε λυγίσει πάνω από ένα υγρό στρώμα δηλαδή έναν υπόγειο ωκεανό.
«Όποιο κι αν είναι το σενάριο η ύπαρξη ωκεανού είναι αναγκαία για να εξηγηθούν οι ρωγμές που βλέπουμε στην επιφάνεια του Άριελ», δήλωσε ο Πάτχοφ. Η μελέτη ακολουθεί παρόμοια έρευνα του 2024 που έδειξε ενδείξεις υπόγειου ωκεανού και στον δορυφόρο Μιράντα. Μαζί τα δύο ευρήματα υποδηλώνουν ότι το σύστημα του Ουρανού ίσως φιλοξενούσε περισσότερους από έναν «ωκεάνιους κόσμους».
Οι υπόγειοι ωκεανοί αποτελούν κεντρικό αντικείμενο της πλανητικής επιστήμης, επειδή θα μπορούσαν να προσφέρουν τις συνθήκες για την ύπαρξη ζωής: το νερό παρέχει τη χημεία που απαιτείται για τη βιολογία, ενώ η παλιρροϊκή θέρμανση ή η ραδιενεργή αποσύνθεση μπορούν να παρέχουν την ενέργεια που χρειάζεται για να διατηρηθεί. Έχει υποδειχθεί η ύπαρξη υπόγειων ωκεανών σε ορισμένους δορυφόρους του Δία και του Κρόνου και ετοιμάζονται αποστολές εξερεύνησης τους.
Αν και οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμη πότε σχηματίστηκε ο ωκεανός του Άριελ ή αν υπάρχει ακόμη η έρευνα προσφέρει πολύτιμη εικόνα για το πώς εξελίσσονται αυτοί οι ωκεανοί στα εξώτερα μέρη του Ηλιακού Συστήματος.
Η μελέτη ενισχύει επίσης τις εκκλήσεις για μια αποστολή αποκλειστικά αφιερωμένη στον Ουρανό. Η προτεινόμενη αποστολή Uranus Orbiter and Probe, που έχει χαρακτηριστεί ως ύψιστης προτεραιότητας από τη NASA θα μπορούσε να μελετήσει τον πλανήτη τους δακτυλίους και τους δορυφόρους του σε βάθος όπως η αποστολή Cassini άλλαξε ριζικά τη γνώση μας για τον Κρόνο.
Μέχρι σήμερα διαστημόπλοια έχουν φωτογραφήσει μόνο τα νότια ημισφαίρια του Άριελ και της Μιράντα. Τα νέα μοντέλα μπορεί να βοηθήσουν να προβλεφθεί τι θα αποκαλύψει μια μελλοντική αποστολή στα βόρεια πιθανώς νέες ρωγμές, κορυφογραμμές και ίχνη γεωλογικής αναδιαμόρφωσης.
«Τελικά, πρέπει να επιστρέψουμε στο σύστημα του Ουρανού και να δούμε με τα ίδια μας τα μάτια», δήλωσε ο Τομ Νόρντχαϊμ του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Johns Hopkins.
Να σημειωθεί ότι ο δορυφόρος Άριελ πήρε το όνομα του από ένα χαρακτήρα του έργου «Η Τρικυμία» του Σαίξπηρ και όλοι οι δορυφόροι του Ουρανού σε αντίθεση με το υπόλοιπο ηλιακό σύστημα που οι δορυφόροι έχουν ονόματα της ελληνικής και ορισμένοι της ρωμαϊκής μυθολογίας έχουν πάρει ονόματα από χαρακτήρες σε έργα του Σαίξπηρ και του Βρετανού ποιητή του 18ου αιώνα Αλεξάντερ Πόουπ.
