Οι ισχυρές φιλίες που αντέχουν στον χρόνο μπορεί να είναι το μυστικό για να γερνάμε πιο αργά και να ζούμε καλύτερα και για περισσότερο.
Το σωρευτικό αντίκτυπο των κοινωνικών πλεονεκτημάτων σε όλη τη διάρκεια της ζωής – από τη γονική αγάπη στην παιδική ηλικία έως τις φιλίες και τη συμμετοχή στη κοινότητα – μπορεί να επιβραδύνει τις βιολογικές διαδικασίες της γήρανσης.
Αυτά τα κοινωνικά προνόμια φαίνεται να καθυστερούν τα «επιγενετικά ρολόγια», με αποτέλεσμα η βιολογική ηλικία ενός ατόμου, όπως μετράται με την ανάλυση των προτύπων μεθυλίωσης του DNA, να είναι μικρότερη από τη χρονολογική του ηλικία.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα με υψηλότερα επίπεδα αυτού που ονόμασαν «σωρευτικό κοινωνικό πλεονέκτημα» παρουσίαζαν βραδύτερη επιγενετική γήρανση και χαμηλότερα επίπεδα χρόνιας φλεγμονής.
Πώς επιδρούν οι φιλίες στην επιγενετική γήρανση;
Η μελέτη επικεντρώθηκε στα λεγόμενα επιγενετικά ρολόγια, μοριακά χαρακτηριστικά που εκτιμούν τον ρυθμό της βιολογικής γήρανσης. Δύο συγκεκριμένα – το GrimAge και το DunedinPACE – θεωρούνται ιδιαίτερα προγνωστικά της νοσηρότητας και της θνησιμότητας. Οι ενήλικες με ισχυρότερα και πιο σταθερά κοινωνικά δίκτυα παρουσίασαν σημαντικά νεότερα προφίλ και στα δύο επιγενετικά ρολόγια.
«Το σωρευτικό κοινωνικό πλεονέκτημα αφορά στην πραγματικότητα το βάθος και το εύρος των κοινωνικών σας σχέσεων κατά τη διάρκεια της ζωής σας», εξηγούν οι ερευνητές.
«Εξετάσαμε τέσσερις βασικούς τομείς: τη ζεστασιά και την υποστήριξη που έλαβαν οι συμμετέχοντες από τους γονείς τους καθώς μεγάλωναν, το πόσο συνδεδεμένοι αισθάνονται με την κοινότητα και τη γειτονιά τους, τη συμμετοχή σε θρησκευτικές ή βασισμένες στην πίστη κοινότητες και τη συνεχή συναισθηματική υποστήριξη από φίλους και οικογένεια».
Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι το σταθερό κοινωνικό πλεονέκτημα αντανακλάται σε βασικά ρυθμιστικά συστήματα που συνδέονται με τη γήρανση, συμπεριλαμβανομένων των επιγενετικών, φλεγμονωδών και νευροενδοκρινικών οδών.
Το φαινόμενο του «σωρευτικού κοινωνικού πλεονεκτήματος»
Σε αντίθεση με πολλές παλαιότερες μελέτες που εξέταζαν τους κοινωνικούς παράγοντες μεμονωμένα – για παράδειγμα, αν ένα άτομο είναι παντρεμένο ή πόσους φίλους έχει – η παρούσα μελέτη προσέγγισε το «σωρευτικό κοινωνικό πλεονέκτημα» ως μια πολυδιάστατη έννοια.
Συνδυάζοντας τους πόρους των σχέσεων τόσο στην πρώιμη όσο και στην ύστερη ηλικία, αντικατοπτρίζει τους τρόπους με τους οποίους τα πλεονεκτήματα συσσωρεύονται και συνδυάζονται.
«Αυτό που είναι εντυπωσιακό είναι το σωρευτικό αποτέλεσμα — οι κοινωνικοί αυτοί πόροι ενισχύονται αμοιβαία με την πάροδο του χρόνου», δήλωσαν χαρακτηριστικά οι ερευνητές. «Δεν έχει σημασία μόνο το να έχεις φίλους σήμερα, αλλά και το πώς οι κοινωνικές σου σχέσεις έχουν αναπτυχθεί κατά τη διάρκεια της ζωής. Αυτή η συσσώρευση φαίνεται να διαμορφώνει την έκβαση της υγείας με μετρήσιμους τρόπους».
