Τοῦ Βασιλείου Εὐτ. Νικοπούλου*
ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ἐπαναλαμβανόμενες δημοσκοπικές ἔρευνες, ὀκτώ στούς δέκα Ἕλληνες δέν ἐμπιστεύονται τήν Δικαιοσύνη! Πρόκειται γιά κοινή διαπίστωση, ἡ ὁποία πρέπει νά μᾶς ἐμβάλει σέ πολλές ἄκρως ἀνησυχητικές σκέψεις, διότι ἀναφέρεται στόν πλέον εὐαίσθητο χῶρο τῆς κρατικῆς μας ὑπόστασης! Ἡ Δικαιοσύνη ὑποστασιάζει τό Κράτος ὡς πρός τήν ὀργανωτική του δομή! Κράτος χωρίς Δικαιοσύνη δέν νοεῖται! Ἀφ’ ἧς λοιπόν ἀμφισβητεῖται ἡ ἐμπιστοσύνη στήν Δικαιοσύνη, ἡ ἀμφισβήτηση αὐτή διαχέεται ἀναγκαίως σέ ὅλο τό Κράτος! Ἡ οὐσία ὅμως τοῦ ὅλου μεγάλου ὄντως αὐτοῦ προβλήματος δέν βρίσκεται καθ’ ἡμᾶς στήν ἀμφισβήτηση τῆς ἐμπιστοσύνης στήν Δικαιοσύνη καθ’ ἑαυτήν, ἀλλά στά αἴτια πού τήν προκαλοῦν! Αὐτά δέν ἀνιχνεύονται εἰδικῶς δημοσκοπικά ὡς μᾶλλον γνωστά αὐτονοήτως.
Καί εἶναι ὄντως αὐτονόητα συγκεφαλαιούμενα στήν τραγική διαπίστωση, ὅτι ἡ ἐμπιστοσύνη στήν Δικαιοσύνη ἀπωλέσθη ἐπειδή ἡ Δικαιοσύνη ἔπαυσε νά εἶναι ἀνεξάρτητη καί ἐλεύθερη! Ἐδῶ λοιπόν ἐντοπίζεται ἡ οὐσία τοῦ ὅλου προβλήματος, στήν ἀπώλεια τῆς ἀνεξαρτησίας τῆς Δικαιοσύνης! Διότι ἡ ἀνεξαρτησία εἶναι τό ὑποστασιακό στοιχεῖο τῆς Δικαιοσύνης χωρίς τό ὁποῖο δέν νοεῖται Δικαιοσύνη! Τό «δίκαιο» ἔχει ὡς προϋπόθεση τό «ἐλεύθερον». Δικαιοσύνη καί ἐλευθερία ταυτίζονται! Ἀναφερόμενοι στήν ἀνεξαρτησία τῆς Δικαιοσύνης ὡς προϋπόθεση τῆς ἐμπιστοσύνης τοῦ λαοῦ σ’ αὐτή, δέν ἐννοοῦμε βεβαίως τήν «τυπική» ἀνεξαρτησία, αὐτή δηλαδή τήν ὁποίαν κατοχυρώνουν τά συντάγματα ὅλων τῶν Κρατῶν τά ὁποῖα ἔχουν δημοκρατικό πολίτευμα, ὅπως καί ἡ Ἑλλάδα, ἀλλά στήν «οὐσιαστική», πραγματική ἀνεξαρτησία, ἡ ὁποία δέν εἶναι γραμμένη μέ μελάνη πάνω σέ πλάκες, μεμβράνες, παπύρους καί συνταγματικούς χάρτες, ἀλλά εἶναι χαραγμένη μέ αἷμα «οὐκ ἐν πλαξί λιθίναις, ἀλλά ἐν πλαξί καρδίας σαρκίναις» πάνω δηλαδή στήν καρδιά τῶν δικαστῶν! (πρβ. Β΄ Κορ. γ΄ 3) Σᾶς βάζω στά δύσκολα, ἀλλά πρέπει ἄν θέλομε νά μιλήσομε μέ σοβαρότητα καί εὐθύνη. Ἡ δικαστική ἀνεξαρτησία λοιπόν δέν «ἐγχαρτώνεται, ἀλλά ἐνσαρκοῦται»! Οἱ λέξεις εἶναι αὐστηρῶς ἐπιλεγμένες πρός ἔκφραση τοῦ πραγματικοῦ τῆς ὑπόθεσης. Αὐτό ἐπί τό ἁπλούστερο σημαίνει ὅτι δέν ἀρκεῖ πρός κατοχύρωσή της ἡ τυπική της ἀναγνώριση στά συντάγματα καί τούς νόμους, ἀλλά ἀπαιτεῖται «ἐκ τῶν οὐκ ἄνευ» ἡ ἐγκόλπωσή της ἀπό τούς φυσικούς φορεῖς τῆς Δικαιοσύνης, τούς δικαστές! Οἱ «δικαστές» πρέπει νά εἶναι ἐλεύθεροι καί ἀνεξάρτητοι καί ὄχι ἡ «Δικαιοσύνη»!
Χρειαζόμαστε τό «πνεῦμα» καί ὄχι τό «γράμμα » τῆς ἀνεξαρτησίας-ἐλευθερίας τῆς Δικαιοσύνης! Διερωτηθήκατε ἄραγε γιά ποιό λόγο ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες ἀγαποῦμε τήν ἐλευθερία περισσότερο καί ἀπό τήν ζωή μας ἀκόμη; Ἁπλούστατα τήν ἀγαποῦμε ἐπειδή βγαίνει μέσα ἀπό τά «κόκκαλα τῶν Ἑλλήνων τά ἱερά!» Τό ἴδιο ἀκριβῶς συμβαίνει καί μέ τήν αὐτάδελφό της, τήν Δικαιοσύνη, θά τήν ἀγαποῦμε, θά τήν σεβόμαστε καί θά τήν ἐμπιστευόμαστε μόνον ὅταν «βγαίνει ἀπό τά κόκκαλα » τῶν δικαστῶν μας!
Μή ταράττεσθε καί θορυβεῖσθε. Ἡ ἀνεξαρτησία τῆς Δικαιοσύνης εἶναι προσωπική ὑπόθεση τοῦ κάθε δικαστῆ! Αὐτό σημαίνει ὅτι ἀνεξαρτησία τῆς Δικαιοσύνης ὑπάρχει μόνο ἐφ’ ὅσον τό θέλουν οἱ δικαστές! Μόνοι τους τήν κερδίζουν καί μόνοι τους τήν χάνουν! Αὐτή εἶναι ἡ ἀλήθεια εἴτε τό θέλομε εἴτε ὄχι! Πρός πληρέστερη κατανόηση τοῦ πράγματος σᾶς λέγω τοῦτο τό ὁποῖο ἴσως σᾶς φανεῖ φοβερό, ἀλλά ἐκφράζει τήν μόνη ἀλήθεια, ὅτι δηλαδή ἡ ἀνεξαρτησία τῆς Δικαιοσύνης εἶναι κάτι παρεμφερές πρός τήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου, γιά τήν ὁποία ὅ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, ὁ Ἀπόστολος τοῦ σκλαβωμένου Γένους, ἔλεγε συχνά πρός τούς ἁπλούς καί ἀγράμματους ὑπόδουλους στόν Τοῦρκο δυνάστη Ἕλληνες «ραγιάδες»: «Μή κιοτεύετε (=φοβᾶστε) ἀδερφοί μου, ὅλα μποροῦν νά σᾶς τά πάρουν καί τά σπίτια σας, καί τά ὑποστατικά σας, καί τό βιός σας ὅλο, καί τίς φαμίλιες σας, κι αὐτή ἀκόμα τή ζωή σας, ἕνα ὅμως δέν μποροῦν νά σᾶς πάρουν μέ τό στανιό (=τή βία), τήν ψυχή σας! Αὐτή μόνο ἄν τήν δώσετε μόνοι σας θά τήν πάρουν, ἀλλιῶς δέν τήν χάνετε μέ τίποτα!» Τό ἴδιο ἰσχύει κατ’ ἀναλογίαν καί μέ τήν δικαστική ἀνεξαρτησία. Αὐτή δέν πρόκειται νά τήν χάσομε ποτέ, ἐκτός ἄν τήν παραδώσουν οἱ δικαστές ἀπό μόνοι τους στήν ἐκτελεστική ἐξουσία!
Αὐτό δυστυχῶς φαίνεται πώς συμβαίνει σήμερα. Ἡ ἀδηφάγος ἐκτελεστική ἐξουσία, ὅπως ἀσκεῖται σήμερα, ὀρύεται ὡς ἄλλος λέων προκειμένου νά καταπιεῖ τίς δύο ἄλλες ἐξουσίες, τίς ὁποῖες τό Σύνταγμα ἀναγνωρίζει κατ’ ἐφαρμογή τῆς θεμελιώδους δημοκρατικῆς ἀρχῆς τῆς «διακρίσεως τῶν ἐξουσιῶν», τήν ὁποία, εἰρήσθω ἐν παρόδῳ, πρῶτος διετύπωσε ὁ Ἀριστοτέλης καί προσάρμοσαν κατόπιν στίς σύγχρονες συνθῆκες ὁ Λόκ καί ὁ Μοντεσκιέ, καί παραβιάζοντας ἀσυστόλως καί ἀπροκαλύπτως τό Σύνταγμα ἐπέτυχε νά καθυποτάξει τήν Δικαιοσύνη καί σχεδόν νά τήν ἀπορροφήσει στά πλαίσια τῆς ἀπολυταρχικῆς διακυβέρνησης τῆς Χώρας, τήν ὁποία ἐφαρμόζει ἀδιστάκτως κυρίως ἡ ἐνεστῶσα Κυβέρνηση, ἡ ὁποία ἔχει ὑπερβεῖ κάθε προηγούμενη σέ ἀντιδημοκρατικές καί ἀντισυνταγματικές εἰδικώτερα ἐνέργειες πού θυμίζουν μεσαιωνική ἀπολυταρχία! Δυστυχῶς φαίνεται πώς κάποιοι δικαστές, θέλω νά πιστεύω ἐλάχιστοι, εὑρισκόμενοι πρό αὐτῆς τῆς ζοφερᾶς καταστάσεως, παρέδωσαν οἱ ἴδιοι τήν ἀνεξαρτησία τους στήν ἐκτελεστική ἐξουσία, καί ἐξ αἰτίας τους ὁ λαός δέν ἐμπιστεύεται πλέον τήν Δικαιοσύνη στό σύνολό της!
Εἶναι φυσικός νόμος σύμφωνα μέ τόν ὁποῖον τά εὐαίσθητα πράγματα λίγο ἄν τά ἀγγίξεις καταρρέουν! Χρειάζεται μεγάλη προσοχή καί περίσσια διάκριση! Ὅσο γιά τούς δικαστές μας οἱ ὁποῖοι μόνοι τους ἐπέλεξαν νά ὑπηρετήσουν τήν Δικαιοσύνη, ὀφείλομε νά τούς ὑπενθυμίσομε ὅτι ἡ Δικαιοσύνη ὡς αὐτάδελφος, ὅπως εἴπαμε, τῆς ἐλευθερίας, «θέλει ἀρετήν καί τόλμην», ὅπως κι ἐκείνη, κατά τήν ὑπόδειξη τοῦ μεγάλου ἐκείνου ποιητῆ μας Ἀνδρέα Κάλβου! Σέ κάθε περίπτωση ὅμως ὁ λαός πρέπει νά εἶναι βέβαιος πώς «ὑπάρχουν δικαστές στήν Ἀθήνα», ὅπως πίστευε ἐκεῖνος ὁ σοφός μυλωθρός γιά τούς δικαστές τοῦ Βερολίνου! Τίποτε δέν ἔχει χαθεῖ!
*Ἐπίτιμος Πρόεδρος τοῦ Α.Π.
