Μέλη του Δημοκρατικού Κόμματος των ΗΠΑ εκφράζουν έντονο σκεπτικισμό σχετικά με το φερόμενο σχέδιο του Αμερικανικού υπουργείου Ενέργειας (DOE) να παραδώσει τουλάχιστον 20 τόνους πλουτωνίου – που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όπλα – στον ιδιωτικό τομέα για εμπορική χρήση ενέργειας.
Μια τέτοια κίνηση θα κινδύνευε «να βάλει πυρηνικά όπλα σε λάθος χέρια» και να βλάψει την άμυνα του έθνους, όπως εξηγεί ο Δημοκρατικός Γερουσιαστής Εντ Μάρκι σε επιστολή του προς τον πρόεδρο Τραμπ την περασμένη εβδομάδα.
Ο Μάρκι επανέλαβε τα επιχειρήματα που είχε ήδη θέσει με τους Δημοκρατικούς βουλευτές Ντόναλντ Μπάιερ και Τζον Γκαραμέντι σε προηγούμενη επιστολή νωρίτερα αυτόν τον μήνα.
Οι επιστολές έρχονται στον απόηχο ενός άρθρου του πρακτορείου Reuters που ανέφερε ότι η κυβέρνηση Τραμπ σχεδιάζει να δώσει πλουτώνιο από αποσυναρμολογημένες πυρηνικές κεφαλές σε εταιρείες παραγωγής ενέργειας ως πιθανό καύσιμο αντιδραστήρων – και όχι μόνο.
Πλουτώνιο: Η αντιπαράθεση για την εμπορική χρήση
Το πλουτώνιο είναι ένα ραδιενεργό στοιχείο, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου είναι ανθρωπογενές και χρησιμοποιείται για διάφορους σκοπούς.
Οι εμπορικοί πυρηνικοί αντιδραστήρες των ΗΠΑ είναι όλοι αντιδραστήρες ελαφρού ύδατος, οι οποίοι δημιουργούν πλουτώνιο όταν το ουράνιο σχάζεται – στη διαδικασία της πυρηνικής σχάσης.
Η «επανα-επεξεργασία» (reprocessing) είναι η διαδικασία με την οποία το πλουτώνιο διαχωρίζεται από τα αναλωμένα πυρηνικά καύσιμα.
Το πλουτώνιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο σε πυρηνικούς σταθμούς, αλλά επειδή μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε πυρηνικά όπλα, η επανα-επεξεργασία θεωρείται μια αμφιλεγόμενη διαδικασία.
Οι ΗΠΑ δεν διαθέτουν επί του παρόντος εμπορικό πρόγραμμα επανα-επεξεργασίας στη χώρα, σύμφωνα με την Πυρηνική Ρυθμιστική Επιτροπή των Ηνωμένων Πολιτειών.
Η κίνηση αυτή αντιβαίνει στην επί δεκαετίες πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών για τη μη διάδοση των πυρηνικών, υποστηρίζουν οι νομοθέτες.
Οι νομοθέτες υποστηρίζουν ότι οι ΗΠΑ απέφυγαν την εμπορική χρήση του πλουτωνίου και αμφισβήτησαν τη διάδοση της τεχνολογίας επανα-επεξεργασίας για δεκαετίες «για να εμποδίσουν έθνη με πυρηνικούς σταθμούς να είναι σε θέση να εξάγουν πλουτώνιο από αυτό το καύσιμο, το οποίο εκείνα – ή τρομοκράτες στα χέρια των οποίων θα μπορούσε να πέσει – θα ήταν σε θέση να χρησιμοποιήσουν για την κατασκευή πυρηνικών όπλων», αναφέρει η επιστολή της 10ης Σεπτεμβρίου.
«Το σχέδιό σου – το οποίο θα παρείχε σε αμερικανικές εταιρείες πλουτώνιο από τα στρατιωτικά αποθέματα των ΗΠΑ και θα τις επιδοτούσε τόσο για να επανα-επεξεργαστούν πλουτώνιο εγχώρια όσο και για να εξάγουν την τεχνολογία επανα-επεξεργασίας – θα ανέτρεπε την επιτυχημένη πολιτική μας για τη μη διάδοση», συνεχίζουν οι νομοθέτες.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να αποθαρρύνουν αποτελεσματικά άλλες χώρες από τη χρήση πλουτωνίου για μη στρατιωτικούς σκοπούς, εάν το χρησιμοποιούμε κι εμείς οι ίδιοι», όπως υπογραμμίζουν χαρακτηριστικά.
Σύγκρουση συμφερόντων και πυρηνικά όπλα
Τον Μάιο, ο Τραμπ υπέγραψε εκτελεστική εντολή που δίνει εντολή στον υπουργό Ενέργειας, Κρις Ράιτ, να δημιουργήσει ένα πρόγραμμα για την επεξεργασία του πλεονάζοντος πλουτωνίου, και τη διάθεσή του ως καύσιμο αντιδραστήρων.
Η εντολή εντάσσει αυτή την κίνηση στην προσπάθεια «να πάρει μπροστά η βιομηχανική βάση πυρηνικής ενέργειας της Αμερικής», μεταξύ άλλων στο πλαίσιο του παγκόσμιου ανταγωνισμού στην τεχνητή νοημοσύνη.
Η επιστολή του Γερουσιαστή Μάρκι της 23ης Σεπτεμβρίου επισημαίνει επίσης μια εμφανή σύγκρουση συμφερόντων στη δυναμική αυτή: ο Υπουργός Ράιτ ήταν παλαιότερα στο διοικητικό συμβούλιο της Oklo, μιας startup πυρηνικής τεχνολογίας και «της κύριας εταιρείας που ενδιαφέρεται» να πάρει πλουτώνιο από το DOE.
«Ανησυχώ ότι η Διοίκησή σου προχωρά με σχέδια για τη μεταφορά πλουτωνίου στην Oklo και για να της επιτρέψει να κατασκευάσει μια μονάδα επανα-επεξεργασίας, όχι επειδή αυτές οι προτάσεις έχουν νόημα για τις Ηνωμένες Πολιτείες», γράφει ο γερουσιαστής, «αλλά επειδή η Oklo πρόκειται να επωφεληθεί οικονομικά και ο Υπουργός Ράιτ ενεργεί προς το συμφέρον της πρώην εταιρείας του».
Επιπλέον, σύμφωνα με πρόσφατο ρεπορτάζ του Politico, περισσότερο από το ένα πέμπτο του πλουτωνίου που απαιτείται για την εκπλήρωση των ενεργειακών οδηγιών του Τραμπ θα προέλθει από «πυρήνες πλουτωνίου» (plutonium pits) – τα ραδιενεργά κέντρα των πυρηνικών όπλων.
Το DOE, όμως, ήδη δυσκολεύεται να εκπληρώσει την εντολή του Κογκρέσου να αυξήσει την παραγωγή πυρήνων για τον εκσυγχρονισμό του πυρηνικού οπλοστασίου των ΗΠΑ.
Μένει να δούμε πώς θα συνεχίσουν να εξελίσσονται οι στρατηγικές πυρηνικής ενέργειας και πυρηνικών όπλων των ΗΠΑ τα επόμενα τρία χρόνια – δύο όψεις του ίδιου νομίσματος – που είτε θα προσφέρουν καθαρότερη ενέργεια είτε την καταστροφή του πολιτισμού μας.
