Juwayriya Adwan, 12 ετών, al-Mawasi, Χαν Γιουνίς, Γάζα: «Δεν θέλουμε οίκτο, θέλουμε δράση»
«Έχουν περάσει δύο χρόνια από την τελευταία φορά που βρέθηκα σε μια πραγματική τάξη. Δύο χρόνια από τότε που άκουσα το πρωινό κουδούνι στο σχολείο Khawla Bint al-Azwar, κάθισα στο θρανίο μου και σήκωσα το χέρι μου κατά τη διάρκεια του αγαπημένου μου μαθήματος. Μερικές φορές θυμάμαι ακόμα ζωντανά τους ήχους και τις μυρωδιές: τη σκόνη της κιμωλίας, τα ξύσματα των μολυβιών, τα γέλια που αντηχούσαν στους διαδρόμους. Αλλά το σχολείο μου δεν υπάρχει πια. Βομβαρδίστηκε από τους Ισραηλινούς λίγο μετά την έναρξη του πολέμου. Τα βιβλία μου κάηκαν και μερικοί από τους φίλους μου σκοτώθηκαν.
Ήμουν στην πέμπτη τάξη στις 7 Οκτωβρίου: την τελευταία μέρα που πήγα στο σχολείο. Εκείνο το πρωί, οι σειρήνες των αεροπορικών επιδρομών ηχούσαν στους διαδρόμους. Μερικά παιδιά έκλαιγαν, άλλα κρατούσαν σφιχτά τα χέρια τους. Η δασκάλα μας προσπάθησε να μας ηρεμήσει, αλλά ακόμα και η φωνή της έτρεμε. Θυμάμαι ότι ευχόμουν να ήταν μια κανονική μέρα: μαθήματα, διάλειμμα, απαγγελία ποιημάτων. Αντ’ αυτού, εκείνη η μέρα έγινε η τελευταία σελίδα της παλιάς μου ζωής.
Τώρα ζω με τους γονείς μου, τους δύο αδελφούς μου και την αδελφή μου σε ένα συνωστισμένο καταφύγιο στο al-Mawasi, στο Χαν Γιουνίς. Η σκηνή κουνιέται από τον άνεμο και δεν προστατεύει ούτε από το κρύο ούτε από τη ζέστη. Κάνουμε ουρά για νερό και φαγητό. Το ηλεκτρικό ρεύμα είναι ένα όνειρο και η ιδιωτικότητα δεν υπάρχει. Η ελπίδα μοιάζει εύθραυστη.
Τη νύχτα, κοιτάζω τα αστέρια μέσα από τις τρύπες της σκηνής μου και αναρωτιέμαι αν οι φίλοι μου βλέπουν τον ίδιο ουρανό. Μερικοί μου στέλνουν μηνύματα όταν μπορούν, λέγοντας ότι τους λείπει το σχολείο και ότι έχουν κρατήσει τα παλιά τους τετράδια, σαν θησαυρούς από έναν χαμένο κόσμο. Νιώθω ένοχη γιατί έχω χάσει όλα τα δικά μου.
Κάποτε ονειρευόμουν να γίνω δασκάλα για να βοηθήσω τα παιδιά της Γάζας να μάθουν, ακόμα και όταν η ζωή ήταν δύσκολη.
Τώρα ονειρεύομαι να γίνω δημοσιογράφος. Να γράφω, να μιλάω και να δείχνω στον κόσμο τι σημαίνει να είσαι παιδί στη Γάζα.
Θέλω να διηγηθώ τις ιστορίες μας για τον φόβο και την πείνα, αλλά και για το θάρρος. Γιατί ακόμα και εδώ, ανάμεσα στον θάνατο και τα ερείπια, οι φωνές μας αρνούνται να σιωπήσουν.
Όταν υπάρχει ίντερνετ, προσπαθώ να μελετήσω online. Τις άλλες φορές, πηγαίνω σε μια μικρή σκηνή όπου εθελοντές μας διδάσκουν μαθηματικά και αραβικά. Τα μαθήματα είναι σύντομα. Η ηλεκτρική ενέργεια διακόπτεται ή οι αεροπορικές επιδρομές ξαναρχίζουν, αλλά σε αυτές τις στιγμές νιώθω ζωντανή. Θυμάμαι ποια ήμουν: το κορίτσι που αγαπούσε τους αριθμούς και τα ποιήματα, που πίστευε ότι η μάθηση μπορεί να αλλάξει τον κόσμο.
Ο πόλεμος μας έχει στερήσει τόσα πολλά: τα σπίτια, τα σχολεία και τις οικογένειές μας. Έχασα τον θείο μου, τη γυναίκα του και τα παιδιά τους. Έχασα την όμορφη πόλη μου, τη Ράφα, που τώρα δεν είναι παρά ερείπια. Αλλά η πιο δύσκολη απώλεια από όλες είναι η εκπαίδευση, γιατί αυτό σημαίνει την απώλεια του ίδιου του μέλλοντος.
Στον κόσμο λέω αυτό: μην αφήσετε τα όνειρά μας να πεθάνουν. Δεν θέλουμε οίκτο, θέλουμε δράση. Τα παιδιά της Γάζας αξίζουν βιβλία, σχολεία και ασφάλεια. Η εκπαίδευση δεν είναι πολυτέλεια, είναι βασικό δικαίωμα. Η Γάζα δεν είναι μόνο καταστροφή, είναι παιδιά που εξακολουθούν να ονειρεύονται κάτω από τα drones τη νύχτα. Αυτή είναι η ιστορία μου και θα συνεχίσω να γράφω, ακόμα κι αν το μόνο που μου έχει μείνει είναι ένα σπασμένο μολύβι και ένα κομμάτι σκισμένο χαρτί.».
Naglaa Weshah, 40 ετών, δασκάλα στον καταυλισμό al-Bureij, Γάζα: «Το μήνυμά τους: “Είστε καλά, κυρία;”»
«Διδάσκω στη Γάζα για περισσότερο από μια δεκαετία. Πρώτα στο Χαν Γιουνίς, μετά στο Deir al-Balah και τώρα στο στρατόπεδο al-Bureij στην κεντρική Λωρίδα της Γάζας. Πριν ξεκινήσει ο πόλεμος, δίδασκα έξι τάξεις με περίπου 40 μαθητές η καθεμία, σχεδόν 240 νεαρά μυαλά πρόθυμα να μάθουν.
Το να τους διδάσκω ήταν ο σκοπός και η χαρά της ζωής μου, και ακόμα θυμάμαι τη λάμψη στα μάτια ενός μαθητή όταν καταλάβαινε μια νέα ιδέα. Αυτές είναι οι στιγμές για τις οποίες ζει κάθε δάσκαλος.
Πάντα πίστευα ότι η μάθηση πρέπει να είναι γεμάτη ζωή. Η τάξη μου ήταν ένας χώρος παιχνιδιού, τέχνης και κίνησης.
Ζωγραφίζαμε χάρτες, αναπαριστούσαμε ιστορικά γεγονότα και μετατρέπαμε τα μαθήματα σε ιστορίες.
Το γέλιο γέμιζε πάντα την αίθουσα, καθώς η περιέργεια αντικαθιστούσε τον φόβο. Ναι, ακόμη και πριν από τον πόλεμο, τα παιδιά στη Γάζα ήταν πάντα φοβισμένα. Η τάξη μου ήταν ένα ασφαλές μέρος, αλλά μετά τις 7 Οκτωβρίου, όλα άλλαξαν.
Το σχολείο μου έγινε καταφύγιο για οικογένειες που έφευγαν από τις βόμβες.
Σύντομα, έγινε στόχος και καταστράφηκε ολοσχερώς. Σήμερα, δεν έχουν μείνει σχεδόν καθόλου σχολεία στη Γάζα. Εδώ και δύο χρόνια, τίποτα δεν είναι φυσιολογικό. Ο πόλεμος έχει καταστρέψει κάθε πτυχή της ζωής μας: την ασφάλεια, τα σπίτια, τα σχολεία, τα όνειρα. Ο φόβος και η θλίψη είναι οι μόνιμοι σύντροφοί μας.
Πολλοί από τους μαθητές μου είναι τώρα νεκροί. Παιδιά που μιλούσαν για το όνειρό τους να γίνουν γιατροί, καλλιτέχνες και δάσκαλοι. Τους στερήθηκε ακόμη και το δικαίωμα να υπάρχουν. Όσοι έμειναν ζουν με την πείνα, τον εκτοπισμό και την εξάντληση και όμως, εξακολουθούν να κρατιούνται από τη θέληση να μάθουν.
Μερικές φορές, όταν το επιτρέπει το διαδίκτυο, έχω νέα από μερικούς από αυτούς. Μου στέλνουν μηνύματα και με ρωτούν: «Είστε καλά, κυρία;».
Ανταλλάσσουμε λίγα λόγια, σύντομα μαθήματα, μικρές σπίθες επικοινωνίας μέσα στο χάος. Με ρωτούν αν τα πράγματα θα ξαναγίνουν ποτέ φυσιολογικά. Τους λέω ότι δεν ξέρω.
Σε όλη τη Γάζα, δάσκαλοι, εθελοντές και μη κερδοσκοπικές οργανώσεις προσπαθούν να διδάξουν όπου είναι δυνατόν: σε σκηνές, κατεστραμμένες αίθουσες διδασκαλίας ή συνωστισμένα καταφύγια. Η εκπαίδευση έχει γίνει μια πράξη ανυπακοής, ένας τρόπος να πούμε: «Είμαστε ακόμα εδώ». Και όσο συνεχίζουμε να μαθαίνουμε, θα παραμείνουμε.
Πολλοί από εμάς είμαστε και γονείς. Είμαι μητέρα τριών παιδιών και η εκπαίδευσή τους έχει υποστεί σοβαρό πλήγμα. Οι μέρες τους περνούν σε ουρές για νερό, αναζητώντας τροφή ή μαζεύοντας ξύλα για φωτιά. Η παιδική τους ηλικία έχει αντικατασταθεί από την επιβίωση.
Τους υπενθυμίζω, όπως υπενθυμίζω και στους μαθητές μου, ότι η γνώση είναι δύναμη. Και ότι μια μέρα θα επιστρέψουν στις τάξεις τους.
Παρά τις αδιανόητες απώλειες, εξακολουθώ να πιστεύω στη δύναμη της μάθησης. Ονειρεύομαι μια μέρα που τα σχολεία στη Γάζα θα γεμίσουν ξανά με γέλια, που τα μαθήματα δεν θα διακόπτονται από βομβαρδισμούς και που κάθε παιδί θα μπορεί να σκεφτεί ξανά το μέλλον.
Μέχρι να έρθει αυτή η μέρα, θα συνεχίσω να διδάσκω με όποια δυνατότητα μπορώ – μέσα από τον φόβο, τα ερείπια και το σκοτάδι – γιατί η εκπαίδευση είναι η μόνη ελπίδα που έχουμε».
Sarah al-Sharif, 9 ετών, πόλη της Γάζας: «Μου λείπει το να νιώθω φυσιολογική»
«Ήμουν επτά ετών όταν ξέσπασε ο πόλεμος. Εκείνο το πρωί της 7ης Οκτωβρίου, καθόμουν στην τάξη μου και μάθαινα μαθηματικά. Θυμάμαι ότι κρατούσα σφιχτά το μολύβι μου όταν η πρώτη έκρηξη συγκλόνισε το σχολείο.
Ένιωσα σαν να σταμάτησε η καρδιά μου.
Λίγο μετά, ο πατέρας μου ήρθε να με πάρει σπίτι. Δεν ξαναείδα ποτέ εκείνη την τάξη. Το σχολείο μου χάθηκε για πάντα. Ο ισραηλινός στρατός το περικύκλωσε, επιτέθηκε στους ανθρώπους που είχαν καταφύγει εκεί και το κατέστρεψε ολοσχερώς. Και το σπίτι μου βομβαρδίστηκε. Όλα αυτά τα μέρη έχουν γίνει στάχτη τώρα.
Έχουμε μετακομίσει πολλές φορές κατά τη διάρκεια αυτού του πολέμου. Τώρα ζω σε ένα συνωστισμένο καταφύγιο με την οικογένειά μου. Όλα φαίνονται διαφορετικά: πιο σκοτεινά, πιο ήσυχα, πιο άδεια.
Ο ήχος των πολεμικών αεροπλάνων με κάνει να τρέμω.
Όταν κλείνω τα μάτια μου, βλέπω τα ερείπια, τον καπνό, τα πρόσωπα των συμμαθητών μου που τώρα δεν υπάρχουν πια.
Έχασα και τη δασκάλα των μαθηματικών μου. Σκοτώθηκε μαζί με την οικογένειά της ενώ κοιμόντουσαν.
Φοβάμαι να κοιμηθώ.
Παλιά μου άρεσαν τα μαθηματικά, οι φυσικές επιστήμες και η ποίηση, αλλά τώρα το μυαλό μου είναι συνεχώς κουρασμένο και μου είναι δύσκολο να συγκεντρωθώ. Μερικές φορές κοιτάζω τα παλιά μου σχολικά βιβλία και ακολουθώ με το δάχτυλό μου τα γράμματα που έγραψα πριν από καιρό. Τώρα, οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα σχολικά βιβλία για να ανάβουν φωτιές για να μαγειρεύουν και να ζεσταίνονται.
Προσπαθώ να μελετήσω στο διαδίκτυο όταν λειτουργούν το ρεύμα και το ίντερνετ, αλλά είναι σχεδόν αδύνατο.
Μου λείπει το να νιώθω φυσιολογική.
Μου λείπει το να είμαι παιδί και μαθήτρια. Είμαι πολύ μικρή για να είμαι επιζώσα γενοκτονίας. Αν πεθάνω, δεν θέλω να με θυμούνται έτσι.
Θέλω να με θυμούνται για τα όνειρά μου. Ήθελα να γίνω γιατρός, να θεραπεύω ανθρώπους και να τους δίνω ελπίδα.
Αλλά χωρίς σχολείο, αυτό το όνειρο φαίνεται αδύνατο.
Ο πόλεμος έχει χτίσει τόσα πολλά τείχη μέσα στο μυαλό μου. Πριν από δύο μήνες, σταμάτησα εντελώς να σπουδάζω λόγω των έντονων βομβαρδισμών. Νιώθω σαν να έχει παγώσει ο χρόνος, σαν να μου έχουν κλέψει ό,τι έχει απομείνει από την παιδική μου ηλικία.
Εύχομαι ο κόσμος να μας έβλεπε, τα παιδιά της Γάζας, όχι ως αριθμούς στις ειδήσεις, αλλά ως παιδιά που θέλουν απλώς να μάθουν, να παίξουν και να ζήσουν. Αξίζουμε να ονειρευόμαστε όπως τα παιδιά οπουδήποτε αλλού. Ένας Παλαιστίνιος ποιητής είπε κάποτε: «Είμαστε ένας λαός που αγαπά τη ζωή όσο μπορεί». Εύχομαι μόνο η ζωή να μας αγαπάει κι αυτή.
Ismail Muneifah, 7 ετών, Κάιρο: «Ο ουρανός δεν ήταν ποτέ ήσυχος στη Γάζα»
«Θυμάμαι ακόμα το νηπιαγωγείο μου στη Γάζα, με τους φωτεινούς, πολύχρωμους τοίχους, τα κουτιά με τα παιχνίδια και τη γωνιά ανάγνωσης με τόσα πολλά βιβλία.
Η δασκάλα μου ήταν πολύ ευγενική και πάντα με βοηθούσε όταν δεν καταλάβαινα κάτι.
Μου άρεσε να πηγαίνω εκεί κάθε μέρα, γιατί μπορούσα να παίζω και να μαθαίνω με τους φίλους μου. Κάθε πρωί τραγουδούσαμε τραγούδια με την υπόλοιπη τάξη και κατά τη διάρκεια του διαλείμματος έφτιαχνα πύργους με τουβλάκια και έτρεχα έξω στην αυλή.
Μου άρεσε πολύ να μαθαίνω και ήξερα όλα τα γράμματα απ’ έξω. Ανυπομονούσα να γράψω τις δικές μου ιστορίες κάποια μέρα.
Ήθελα να διαβάζω στην μικρή μου αδελφή, τη Σάρα, που κάθε πρωί έκλαιγε για να πάει μαζί μου στο σχολείο, αλλά ήταν πολύ μικρή.
Τότε ξέσπασε ο πόλεμος και το σχολείο έκλεισε. Ο αέρας γέμιζε από τους ήχους των εκρήξεων. Το σπίτι μας στο αλ-Μαγκάζι βομβαρδίστηκε και αναγκαστήκαμε να φύγουμε. Οι γονείς μου άφησαν τα πάντα πίσω: τα παιχνίδια μας, τα ρούχα μας, ακόμα και τα αγαπημένα μου κραγιόνια. Καθώς τρέχαμε, είδα το σώμα του φίλου μου Έζο να είναι διασκορπισμένο στο δρόμο. Ήταν μερικά χρόνια μικρότερος από μένα.
Η μαμά είπε ότι θα μετακομίζαμε στο Deir al-Balah για να είμαστε ασφαλείς, αλλά ούτε εκεί ο ουρανός ήταν ποτέ ήσυχος. Χωρίς σχολείο, δεν είχα τίποτα να κάνω. Σιγά-σιγά, άρχισα να ξεχνάω πράγματα, λέξεις, αριθμούς, ακόμα και πώς να γράφω σωστά το όνομά μου. Αυτό με έκανε να νιώθω θλίψη και θυμό. Μου έλειπαν οι φίλοι μου, η δασκάλα μου και το να μαθαίνω νέα πράγματα.
Οι γονείς μου ανησυχούσαν συνεχώς και συνεχίζαμε να μετακομίζουμε από το ένα μέρος στο άλλο.
Μια μέρα, η μαμά είπε ότι θα μετακομίζαμε στην Αίγυπτο, όπου θα ήμασταν ασφαλείς. Το ταξίδι ήταν μακρύ και περιμέναμε για μέρες στα σύνορα, κουρασμένοι και πεινασμένοι. Η μαμά προσπαθούσε να παραμείνει δυνατή, αλλά μπορούσα να δω τον φόβο της.
