Νέα θεωρία για τις συνθήκες γέννησης του πλανήτη μας.
Έχει διαπιστωθεί ότι ο Δίας έχει παίξει κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση του ηλιακού μας συστήματος σε πολλά επίπεδα. Από ένα σημείο και μετά αποτελεί προστάτη της Γης εκτρέποντας από την πορεία τους αστεροειδείς και κομήτες που έχουν κατεύθυνση προς τον πλανήτη μας. Μια νέα μελέτη αναφέρει ότι ο γίγαντας αερίου έπαιξε κρίσιμο ρόλο και στη γέννηση της Γης.
Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Science Advances» ερευνητική ομάδα αναφέρει ότι ο Δίας καθώς σχηματιζόταν δημιούργησε κάποια κενά στο πρώιμο ηλιακό σύστημα τα οποία εμπόδισαν διάφορα υλικά τα οποία αποτέλεσμα στη συνέχεια δομικά υλικά της Γης να καταλήξουν στον Ήλιο και φυσικά να καταστραφούν.
Η έρευνα με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου Rice στο Χιούστον, υποστηρίζει ότι η πρώιμη ανάπτυξη του Δία έκοψε τη ροή αερίου και σκόνης προς το εσωτερικό του ηλιακού συστήματος, αποτρέποντας το υλικό που αργότερα θα σχημάτιζε τη Γη, την Αφροδίτη και τον Άρη από το να βυθιστεί σπειροειδώς στον Ήλιο. Με αυτόν τον τρόπο λένε οι επιστήμονες η βαρύτητα του Δία όχι μόνο σταθεροποίησε τις τροχιές των εσωτερικών πλανητών αλλά και διαμόρφωσε τη δομή ολόκληρου του ηλιακού συστήματος, δημιουργώντας δακτυλίους και κενά που επηρέασαν το πώς και πότε σχηματίστηκαν οι βραχώδεις πλανήτες.
«Ο Δίας δεν έγινε απλώς ο μεγαλύτερος πλανήτης καθόρισε την αρχιτεκτονική ολόκληρου του εσωτερικού ηλιακού συστήματος. Χωρίς αυτόν ίσως να μην υπήρχε η Γη όπως τη γνωρίζουμε» δήλωσε ο Αντρέ Ιζιντόρο, αναπληρωτής καθηγητής Γεωεπιστημών στο Πανεπιστήμιο Rice και συν-επικεφαλής της μελέτης.
Το κενό
Χρησιμοποιώντας προσομοιώσεις ο Ιζιντόρο και οι συνεργάτες του μοντελοποίησαν τον τρόπο με τον οποίο η ταχεία ανάπτυξη του Δία στα πρώτα του εκατομμύρια χρόνια επηρέασε τον περιστρεφόμενο δίσκο αερίου και σκόνης που περιέβαλε τον νεογέννητο Ήλιο. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η τεράστια βαρύτητα του Δία δημιούργησε κυματισμούς μέσα στον δίσκο αναστατώνοντας το αέριο και σχηματίζοντας δακτυλιοειδείς ζώνες υλικού.
Οι ερευνητές λένε ότι αυτοί οι πυκνοί δακτύλιοι παγίδευσαν μικροσκοπικούς κόκκους σκόνης που διαφορετικά θα είχαν βυθιστεί στον Ήλιο επιτρέποντάς τους να συσσωματωθούν και να σχηματίσουν τα βραχώδη δομικά στοιχεία των πλανητών.
Σύμφωνα με τη νέα μελέτη καθώς ο Δίας μεγάλωνε και άνοιγε ένα ευρύ κενό μέσα στον δίσκο ουσιαστικά χώρισε το ηλιακό σύστημα σε εσωτερικές και εξωτερικές ζώνες εμποδίζοντας τα υλικά να αναμειχθούν ελεύθερα μεταξύ τους. Αυτό το «φράγμα» διατήρησε τα ξεχωριστά ισοτοπικά αποτυπώματα που βρίσκονται στους μετεωρίτες — διαφορετικά για το εσωτερικό και διαφορετικά για το εξωτερικό ηλιακό σύστημα — ενώ ταυτόχρονα δημιούργησε νέες περιοχές όπου τα πρωτοπλανητικά σώματα θα μπορούσαν να σχηματιστούν αργότερα.
«Το μοντέλο μας συνδέει δύο πράγματα που πριν δεν ταίριαζαν τα ισοτοπικά αποτυπώματα στους μετεωρίτες, που υπάρχουν σε δύο “είδη”, και τη δυναμική του πλανητικού σχηματισμού», εξήγησε ο Μπάιμπαβ Σριβαστάβα μεταπτυχιακός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Rice και συν-επικεφαλής της μελέτης μαζί με τον Ιζιντόρο.
Οι μετεωρίτες
Η μελέτη εξηγεί επίσης γιατί ορισμένοι πρωτόγονοι μετεωρίτες σχηματίστηκαν εκατομμύρια χρόνια αργότερα από τα πρώτα στερεά σώματα του ηλιακού συστήματος. Αυτοί οι μεταγενέστεροι μετεωρίτες, γνωστοί ως χονδρίτες θεωρούνται από τα πιο αγνά υλικά που υπάρχουν επειδή περιέχουν μικροσκοπικές τηγμένες κοσμικές σταγόνες που διατηρούν τη χημική ιστορία των πρώτων ημερών του ηλιακού μας συστήματος.
«Το μυστήριο πάντα ήταν γιατί μερικοί από αυτούς τους μετεωρίτες σχηματίστηκαν τόσο αργά, 2 έως 3 εκατομμύρια χρόνια μετά τα πρώτα στερεά σώματα; Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι ο ίδιος ο Δίας δημιούργησε τις συνθήκες για τη καθυστερημένη γέννησή τους» λέει ο Ιζοντόρο.
Διαμορφώνοντας το δίσκο και σταματώντας τη ροή υλικού προς το εσωτερικό ο Δίας πιθανότατα προκάλεσε το σχηματισμό μιας δεύτερης γενιάς πρωτοπλανητικών σωμάτων μερικά από τα οποία μετατράπηκαν σε χονδριτικούς μετεωρίτες που εξακολουθούν να πέφτουν στη Γη μέχρι σήμερα σύμφωνα με τη μελέτη.
Οι ίδιοι τύποι δακτυλίων και κενού που προβλέπονται στα μοντέλα της ομάδας παρατηρούνται σήμερα σε νεαρά αστρικά συστήματα με το τηλεσκόπιο ALMA στη Χιλή επιβεβαιώνοντας την ιδέα ότι οι γιγάντιοι πλανήτες «σκαλίζουν» το περιβάλλον τους καθώς σχηματίζονται.
«Το δικό μας ηλιακό σύστημα δεν αποτέλεσε εξαίρεση. Η πρώιμη ανάπτυξη του Δία άφησε ένα αποτύπωμα που μπορούμε ακόμη να διαβάσουμε σήμερα κλειδωμένο μέσα στους μετεωρίτες που πέφτουν στη Γη» λένε οι ερευνητές.
