Χιλιάδες συνταξιούχοι συνεχίζουν να περιμένουν την εκκαθάριση των αναδρομικών που δικαιούνται, εξαιτίας παλαιών περικοπών ή λαθών στους υπολογισμούς των επικουρικών τους συντάξεων. Σε αρκετές περιπτώσεις, τα ποσά που εκκρεμούν φτάνουν έως και τις 15.000 ευρώ, δημιουργώντας σημαντική αβεβαιότητα για τα οικονομικά των δικαιούχων και διατηρώντας σε εκκρεμότητα το δημόσιο δημοσιονομικό βάρος.
Οι εκκρεμότητες αφορούν δύο βασικές κατηγορίες συνταξιούχων. Η πρώτη περιλαμβάνει περίπου 100.000 άτομα που συνταξιοδοτήθηκαν μετά τον Μάιο του 2016 και οι επικουρικές τους δεν περιλάμβαναν την προβλεπόμενη προσαύξηση για τις αυξημένες εισφορές. Ο νόμος 4387/2016 προέβλεπε ότι για κάθε 1% επιπλέον εισφοράς, αντιστοιχεί προσαύξηση 0,075% για κάθε έτος ασφάλισης, διάταξη που διατηρήθηκε με τον νόμο 4660/2020. Ωστόσο, η εφαρμογή της καθυστέρησε σημαντικά και ξεκίνησε ουσιαστικά το 2022–2023, αφήνοντας εκτός όσους συνταξιοδοτήθηκαν την περίοδο 2017–2022, κυρίως από ταμεία τραπεζών, ΔΕΚΟ και ειδικούς επαγγελματικούς κλάδους. Σε πολλές περιπτώσεις, οι διαφορές στις επικουρικές φτάνουν έως και 16.800 ευρώ, ενώ σε μηνιαία βάση οι συντάξεις θα έπρεπε να είναι υψηλότερες κατά 200–300 ευρώ, ανάλογα με τα έτη ασφάλισης και τις εισφορές.
Οι συνταξιούχοι που διαπιστώνουν ότι δεν έχει υπολογιστεί η σχετική προσαύξηση μπορούν να ακολουθήσουν συγκεκριμένα βήματα. Πρώτον, να ελέγξουν αν το ταμείο τους προέβλεπε εισφορές άνω του 6% και ότι αυτές είχαν καταβληθεί μέχρι το 2014. Δεύτερον, να εξετάσουν την απόφαση απονομής σύνταξης για να διαπιστώσουν αν η προσαύξηση έχει συνυπολογιστεί. Εάν δεν έχει γίνει, έχουν τη δυνατότητα να καταθέσουν αίτηση επανυπολογισμού στον e-ΕΦΚΑ. Μέχρι σήμερα, οι αγωγές κρίνονται υπέρ των συνταξιούχων, με αποφάσεις που στηρίζονται και στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο, γεγονός που ενισχύει την πεποίθηση ότι η διεκδίκηση των ποσών είναι εφικτή.
Η δεύτερη κατηγορία αφορά περίπου 400.000 παλαιούς συνταξιούχους, όσους δηλαδή αποχώρησαν πριν από την 1η Ιανουαρίου 2015 και υπέστησαν περικοπές στις επικουρικές τους συντάξεις κατά το 11μηνο Ιουνίου 2015 – Μαΐου 2016. Οι περικοπές κρίθηκαν αντισυνταγματικές, και ο ΕΦΚΑ οφείλει να καταβάλει τα αναδρομικά, που σε πολλές περιπτώσεις φτάνουν έως και 4.000 ευρώ, καθώς η σχετική ρύθμιση του νόμου του 2020 κάλυψε μόνο τις κύριες συντάξεις και τα δώρα. Δικαιούχοι είναι όσοι είχαν ασκήσει αγωγές μέχρι τον Ιούλιο του 2020, αφού οι υπόλοιποι θεωρείται ότι έχασαν οριστικά το δικαίωμα διεκδίκησης. Ήδη αρκετοί έχουν λάβει ποσά από 2.500 έως 3.000 ευρώ, μαζί με τους νόμιμους τόκους, ενώ οι αποφάσεις που εκδίδονται εξακολουθούν να είναι υπέρ των συνταξιούχων, γεγονός που ανοίγει το δρόμο για περαιτέρω καταβολές.
Οι συνέπειες της καθυστέρησης είναι πολλαπλές. Η οικονομική πίεση για τους δικαιούχους είναι εμφανής, καθώς οι οφειλές συχνά αντιστοιχούν σε σημαντικά ποσά που μπορούν να καλύψουν καθημερινές ανάγκες ή έκτακτες δαπάνες. Παράλληλα, το Δημόσιο εξακολουθεί να έχει έναν μεγάλο «ανοιχτό λογαριασμό», με την πλήρη εκκαθάριση των αναδρομικών να απαιτεί εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ και αρκετούς μήνες για να ολοκληρωθεί, σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών. Οι ψηφιοποιήσεις και οι νέες διαδικασίες στον ΕΦΚΑ έχουν βελτιώσει την εικόνα, αλλά οι καθυστερήσεις και οι εκκρεμότητες παραμένουν, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για ταχύτερη και πιο διαφανή διαχείριση των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων.
