Τον Νοέμβριο του 2018, εργαζόμενοι στο Ταμείο Αλληλοβοήθειας του Υπουργείου Πολιτισμού (γνωστό ως «αμαρτωλό» ταμείο εξαιτίας του πολυπλόκαμου σκανδάλου) αποκάλυπταν στο tvxs πως ανακάλυψαν ότι εμφανίζονταν να έχουν πάρει δάνεια από το ταμείο τα οποία ούτε ζήτησαν ούτε πήραν ποτέ.
Οι εργαζόμενοι αυτοί φέρονται να δηλώνονταν εν αγνοία τους ως δικαιούχοι, ενώ τα χρήματα κατευθύνονταν αλλού. Η ζημία για το ελληνικό Δημόσιο υπολογίζεται σε 282.000 ευρώ και προχθές στο Εφετείο παίχθηκε μία από τις τελευταίες πράξεις του έργου με τον εκπρόσωπο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους κ. Χρήστο Πουλάκο να μιλάει για «σύσταση εγκληματικής οργάνωσης» συμπεριλαμβάνοντας τον επί χρόνια πρόεδρο του Ταμείου κ. Τσακοπιάκο.
Ο εκπρόσωπος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους όμως στρέφει τα βέλη και στην υπουργό Λίνα Μενδώνη λέγοντας πως «παρότι είχε στα χέρια της την δικογραφία, η Υπουργός δεν έστειλε κανέναν στον πειθαρχικό. Δεν άσκησε τα πειθαρχικά της καθήκοντα. Άκρως ευνοϊκή πειθαρχική αντιμετώπιση για τους κατηγορούμενους: αυτό είναι το “προστατευτικό κέλυφος”».
Το tvxs δημοσιεύει τα βασικά σημεία της αγόρευσης του κ. Πουλάκου παρακάτω, μετά το σύντομο χρονικό της δίκης και του σκανδάλου.
Το σκάνδαλο
Στο Ταμείο Αλληλοβοήθειας του Υπ.Πολιτισμού για 15 χρόνια οι επικεφαλής παρέμεναν ακλόνητοι (πρόεδρος: Γ. Τσακοπιάκος, διευθυντής: Γ. Βλαντής, για την περίοδο 2002-2017), ασχέτως εάν άλλαζαν κυβερνήσεις και νόμοι. Οι κρατικές επιχορηγήσεις που λάμβανε, διόλου ευκαταφρόνητες. Συνολικά το Ταμείο εισέπραξε τουλάχιστον 46 εκατ. ευρώ μεταξύ 2005-2016.
Με ρύθμιση του Ε. Βενιζέλου το ταμείο που ελεγχόταν από συνδικαλιστές της ΠΑΣΚΕ, αιμοδοτούταν με δημόσιο χρήμα απευθείας από το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων (ΤΑΠΑ). Μετά το πόρισμα που ήρθε στη δημοσιότητα σε σχέση με τα πεπραγμένα συγκεκριμένων μελών της διοίκησης, ακολούθησε 40ήμερη κατάληψη από την ΠΟΕ ΥΠΠΟ κατά τη διάρκεια της οποίας εξαφανίστηκαν έγγραφα πρακτικών και έτσι η έρευνα προχωρούσε με ρυθμούς χελώνας. Η Αναστασία Κουτσή, η διευθύντρια του ταμείου που διαδέχθηκε τον Βλαντή επί ΣΥΡΙΖΑ που προσπάθησε να φέρει την κάθαρση. Λόγω των κινήσεων της για την εξυγίανση του Ταμείου, στοχοποιείται συνεχώς από τη διοίκηση της ΠΟΕ ΥΠΠΟ αλλά και από την κ. Μενδώνη η οποία από τις πρώτες μέρες της θητείας της έκανε σαφές πως ήθελε να αποκαταστήσει τον κ. Τσακοπιάκο.
H υπουργός μάλιστα έφτασε να διορίζει έναν από τους 17 υπόδικους διευθυντή Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου του ΥΠΠΟ. Διόρισε δηλαδή, έναν από τους εμπλεκόμενους στο σκάνδαλο ως Διευθυντή για τα θέματα διαφθοράς στο Υπουργείο!
Ένα μέρος του σκανδάλου αφορά το γεγονός ότι τα μέλη της διοίκησης του Ταμείου, αποφάσιζαν κάθε φορά να εισηγηθούν δάνειο το οποίο μετατρεπόταν στη συνέχεια σε “βοήθημα” (δανεικά κι αγύριστα) για λογαριασμό ενός ανυποψίαστου συναδέλφου τους. Έπρεπε όμως κάπως να το δικαιολογήσουν. Οι περισσότεροι λοιπόν υπάλληλοι φέρονταν να ζητούν χρήματα για ιατρικούς λόγους. Ανάμεσά τους και μια συνταξιούχος η οποία ζητάει βοήθημα για λόγους εξωσωματικής γονιμοποίησης καθώς και μια άτεκνη υπάλληλος για προβλήματα στη δίδυμη κύησή της όπως είχαν πει εμφατικά στο tvxs εργαζόμενοι-ες.
Η δίκη
Μετά από πολλές αναβολές η δίκη ξεκίνησε πέρσι τον Απρίλιο, συνεχίστηκε τους μήνες Ιούνιο, Ιούλιο με εξέταση των μαρτύρων κατηγορίας και σε τρεις δικασίμους τον Σεπτέμβρη.
Τον Σεπτέμβρη κατέθεσαν οι μάρτυρες υπεράσπισης, απολογήθηκαν οι κατηγορούμενοι και αγόρευσαν οι δικηγόροι υπεράσπισης της κατηγορίας. Στην τελευταία δικάσιμο, 7 Οκτωβρίου, αγόρευσε ο εκπρόσωπος του Νομικού Συμβουλίου του κράτους, ο οποίος έγινε δεκτός στη δίκη παρά τις ενστάσεις των κατηγορουμένων.
Έγινε δεκτός γιατί, παρότι το ταμείο είχε τη νομική μορφή της «ένωσης προσώπων χωρίς νομική προσωπικότητα», τα χρήματα του ταμείου τα οποία έκαναν φτερά προέρχονταν εξολοκλήρου από το δημόσιο, δηλαδή από τα έσοδα ταμείων αρχαιολογικών χώρων και το υπ. Πολιτισμού.
Η συνεδρίαση ξεκίνησε με την αγόρευση του Χρήστου Πουλάκου από το νομικό συμβούλιο του κράτους, ο οποίος μίλησε για συγκρότηση εγκληματικής οργάνωσης με βασικό πυρήνα τον επί 15 έτη πρόεδρο του ταμείου κ. Γ. Τσακοπιάκο, τον διευθυντή Γ. Βλαντή και τον υπάλληλο του ταμείου κ. Παπαϊωάννου ο οποίος υπέγραφε και τις αποδείξεις που φέρονταν οι υπάλληλοι να έχουν εισπράξει μετρητά εν αγνοία τους και με πλαστογραφημένη την υπογραφή τους.
Υπενθυμίζουμε ότι όταν ασκήθηκαν οι διώξεις από την εισαγγελία το 2019, αρχικά όλοι οι κατηγορούμενοι είχαν αρνηθεί τη συμμετοχή τους και μάλιστα ο κ. Βλαντής, μέλος της ΠΑΣΚ ΥΠΠΟ και ο ίδιος, είχε στραφεί εναντίον των εργαζομένων με απειλές και τους έκανε αγωγή με το επιχείρημα ότι τον δυσφημούσαν. Στην ανάκριση αναγκάστηκε να παραδεχτεί μέρος της αλήθειας, όπως λένε πηγές.
Ισχυρίστηκε ότι τα χρήματα που αντιστοιχούσαν σε δάνεια ύψους 280.000 τα πήρε ο ίδιος σε συνεργασία με τον αποβιώσαντα συνδικαλιστή Γιώργο Αλβανό, ο οποίος σύμφωνα με τον Βλαντή έπαιρνε τα περισσότερα λεφτά ενώ ο ίδιος πήρε μόνο 35.000 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε πλημμέλημα το οποίο μάλιστα έχει παραγραφεί.
Η εισαγγελέας κ. Τζίβα στην προηγούμενη δικάσιμο, πρότεινε την ενοχή μόνο του Βλαντή για όλα τα αδικήματα και γιατο σύνολο του ποσού (282.000 ευρώ) και χαρακτήρισε “ανήθικη” την αναφορά του ονόματος του αποθανόντος. Δέχτηκε όμως ότι κανένας άλλος από το ΔΣ του ταμείου δεν είχε γνώση της υπεξαίρεσης, αποδεχόμενη την απολογία Βλαντή που τα πήρε πάνω του όλα.
Αυτή την εισήγηση της Εισαγγελέως στηλίτευσε προχθές στο δικαστήριο ο εκπρόσωπος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους όπως φαίνεται στην αγόρευσή του.
Δεν ήταν «one man΄s crime»
Ο κ. Πουλάκος ανέφερε ότι αυτοί που συγκροτούσαν τον στενό πυρήνα της οργάνωσης, ήταν: προεξάρχων ο 1ος κατηγορουμένος (Ιωάννη Τσακοπιάκος) με τον 13ο (Σπύρος Παπαϊωάννου) και 14ο (Γεωργίος Βλαντής) που προσπάθησαν να προκαλέσουν σύγχυση και να αποπροσανατολίσουν, όπως έπραξαν και πράττουν σταθερά από όταν αποκαλύφθηκε η υπόθεση ενώ είχαν ισχυρότατη κάλυψη.
«Το πιο αποπροσανατολιστικό στοιχείο είναι ότι έχουμε έναν μόνον δράστη. Δεν ήταν «one man’s show» όπως είπε ο απολογηθείς Σπύρος Παπαϊωάννου, μάλλον «one man΄s crime», όπου δράστης είναι ο Γεώργιος Βλαντής. Τι πιο βολικό, άλλωστε, ο Βλαντής ομολογεί κάποιες πράξεις, αν και πλημμεληματικού χαρακτήρα.»
Υπογράμμισε πως ήταν μύθευμα ότι η Αναστασία Κουτσή φερόταν ότι πλαστογράφησε πρακτικό του Δ.Σ. και πήρε έγγραφα του Ταμείου. Αυτό ήταν λάσπη και αποδείχτηκε, είπε χαρακτηριστικά.
Μύθευμα επίσης ήταν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ προσπάθησε να κάνει πολιτική δίωξη του Τσακοπιάκου. Στον ΣΥΡΙΖΑ μετακόμισε μεγάλο μέρος της βάσης και των στελεχών του ΠΑΣΟΚ, και της παράταξης της ΠΑΣΚ που προΐστατo ο κ, Τσακοπιάκος.
Ούτε «πολιτική» δίωξη είναι είπε, αφού ο ίδιος ο Τσακοπιάκος είπε ότι επιχείρησε μεν να πολιτευθεί το 2007, αλλά δεν του βγήκε.
Ο ίδιος είπε ότι απολάμβανε επί δεκαετίες την επιδοκιμασία του εκάστοτε υπουργού, είτε ΠΑΣΟΚ και ΝΔ από το 2002 έως το 2011, είτε της συγκυβέρνησης 2012-2014, είτε αργότερα του ΣΥΡΙΖΑ ως το 2017. Ο ίδιος ανέφερε ότι ίδρυσε το Ταμείο μαζί με τον Ευάγγελο Βενιζέλο, ότι το ενίσχυσε με Αντώνη Σαμαρά. Σήμερα είναι συνομιλητής με Λίνα Μενδώνη. Αψευδής μάρτυρας: το Διαδίκτυο. Φωτογραφίες κατά την παραλαβή του Υπουργείου Πολιτισμού της υπουργού με τον κ. Τσακοπιάκο, οι απαντήσεις στη Βουλή κ.α.
«Περίμενα ότι η Εισαγγελέας θα έδινε βάση στις πορισματικές εκθέσεις των επιθεωρητών δημόσιας διοίκησης, το κατασχεμένο υλικό και στην πραγματογνωμοσύνη της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών της Ελληνικής Αστυνομίας. Η Εισαγγελέας έμεινε μόνο στον Βλαντή, ο οποίος ομολόγησε. Και είπε ότι όλοι οι άλλοι κατηγορούμενοι δεν ήξεραν τις πράξεις του Βλαντή» είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε πως:
«Ο νόμος μας διευκολύνει πάρα πολύ στην στοιχειοθέτηση του εγκλήματος της συγκρότησης της εγκληματικής οργάνωσης, και της ένταξης των μελών σε αυτήν. Έχουμε πλαστογράφηση αιτήσεων για δάνειο και για μετατροπή του σε βοήθημα, που τελείται από κάποιους κατηγορουμένους του Δ.Σ., και αναζητούμε από ποιους. Αυτό είναι αδιαμφισβήτητο και το οφείλουμε στην εργασία της Αναστασίας Κουτσή και στους μηνυτές της παρούσας δίκης. Τα πρακτικά, οι αποδείξεις κ.λπ. είναι έγγραφα γνήσια, που βρήκε η Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών της ΕΛ.ΑΣ. Και είναι γνήσια, γιατί συντάχθηκαν αμέσως μετά από κάθε ΔΣ το 2012-14 και γιατί δεν αλλοιώθηκαν καθόλου από τότε που τα συνέταξε το Δ.Σ. του Ταμείου. Τα έχουμε στα χέρια μας χάρη στην Αναστασία Κουτσή, την ΔΕΕ, αλλά και στους κατηγορούμενους, που διέγραψαν τα αρχεία αλλά δεν έκαναν «φορμάτ» στους υπολογιστές».
Για να αποδείξει την εμπλοκή Τσακοπιάκου διάβασε την υπουργική απόφαση της σύστασης του Ταμείου για τις αρμοδιότητες του Προέδρου, του Διευθυντή και τις οργανικές μονάδες του ΤΑΥΠ.
«Ειπώθηκε εδώ από τον ίδιο τον Τσακοπιάκο ότι επέβαλε να υπάρχει ομοφωνία στις αποφάσεις για τα δάνεια, είχε δώσει οδηγία ώστε κάθε αίτηση (για δάνειο ή για βοήθημα) να έρχεται στα χέρια του και στο Δ.Σ. του Ταμείου δύο (2) ημέρες πριν από κάθε συνεδρίαση, έβαζε μονογραφή σε κάθε αίτηση, έκοβε ποσά αιτήσεων. Άλλοι κατηγορούμενοι είπαν ότι ο πρόεδρος Τσακοπιάκος ήταν πάντοτε ήδη εκεί όταν πήγαιναν για ΔΣ, δηλαδή στο Ταμείο κατά τις ημέρες των συνεδριάσεων, ότι πάντοτε υπήρχε κάποιος άνθρωπος που τηρούσε σημειώσεις την ώρα των συνεδριάσεων, ότι ο Παπαϊωάννου κρατούσε πρακτικά και έφερνε στα μέλη ΔΣ τα πρακτικά να τα υπογράψουν. Άλλος κατηγορούμενος είπε: ο πρόεδρος Τσακοπιάκος, που τους ήξερε όλους, έλεγε: Αυτός να μην πάρει δάνειο, διότι έχει πάρει ήδη τρία»
«Οι κατηγορούμενοι έχουν τύχει προστασίας από την ίδια Υπουργό»
Λίγο αργότερα δίνει απάντηση στο ερώτημα πώς δρούσε η εγκληματική οργάνωση.
«Ο Τσακοπιάκος φρόντισε να ιδρυθεί το Ταμειο, να γίνει ο Βλαντής Διευθυντής. Ο Πρόεδρος είχε την αρμοδιότητα να υπογράφει οποιαδήποτε πράξη ή σύμβαση οικονομική του ΤΑΥΠ. Την αρμοδιότητα υπογραφής την ασκούσε πραγματικά. Η έγκριση των δαπανών, που ανέβαιναν υποχρεωτικά ΔΙΑΥΓΕΙΑ, η γενική ευθύνη και εποπτεία για υλοποίηση των αποφάσεων του Δ.Σ. ασκούνταν από τον Πρόεδρο. Διηύθυνε την εγκληματική οργάνωση, που δρούσε υπό την ομπρέλα του Ταμείου, επιβάλλοντας λήψη των αποφάσεων από το Δ.Σ. που ήταν δικές του αποφάσεις, με ομοφωνία. Δεν καταγράφηκε ποτέ άλλη γνώμη στις συνεδριάσεις του Δ.Σ., πλην εκείνης του 1ου κατηγορουμένου.
Η μειοψηφία εγείρει υποψίες και κινητοποιεί πιο γρήγορα τον ελεγκτικό ή διωκτικό μηχανισμό. Γι’ αυτό επέβαλε ομοφωνία.Ο ίδιος γνώριζε ποιος έκανε αίτηση. Γνώριζε όλες τις δαπάνες που έπρεπε να εγκρίνει κάθε 4μηνο. Ήξερε ποιαν ήταν πραγματικά ποσά και ποια θα υπεξαιρούσαν από κοινού με τους άλλους».
Υποστήριξε ότι ο Βλαντής ως διευθυντής ήταν το εκτελεστικό όργανο του Ιωάννη Τσακοπιάκου. Ο Τσακοπιακος εισηγούνταν. Όταν εισηγούνταν ο Βλαντής ήταν με εντολή Τσακοπιάκου. Μετέτρεπαν το δάνειο σε βοήθημα πάλι πλαστογραφώντας και περνώντας το από το ΔΣ, εκτελούσαν ο Βλαντής και ο Παπαϊωάννου με καθοδήγηση Τσακοπιάκου.
Για την εκτέλεση των εγκληματικών πράξεων χρησιμοποιούσαν την υποδομή του Ταμείου και τα χρήματα του Ταμείου. Ο ετήσιος προϋπολογισμός του ΤΑΥΠ ξεπερνούσε το ένα εκ. ευρώ, αυξανόταν ακόμη και στα χρόνια της οικονομικής κρίσης. Εκμεταλλεύτηκαν την υπάρχουσα υποδομή, μετατρέποντας την από υπηρεσιακή σε εγκληματική.
Εκμεταλλεύτηκαν την γνώση που είχαν για την ύπαρξη τραπεζικών λογαριασμών του Υπουργείου Πολιτισμού, στους οποίους έμπαινε το πολιτιστικό επίδομα παλιά, και τους χώρους, τα γραφεία, το λαπτοπ και τα λοιπά μηχανήματα, όπως σκάνερ και εκτυπωτές, του Ταμείου.Έφτιαχναν έγγραφα αλληλογραφίας του ταμείου (ΤΑΥΠ) με υπηρεσίες που ποτέ δεν έστελναν.
Ο κατηγορούμενος Βλαντής είχε τον κυνισμό να κάνει αγωγή στους Κατέβα και Γεσαφίδη, μηνυτές τώρα, ότι δήθεν τον συκοφαντούσαν. Τελικά την απέσυρε.
Είχε τον κυνισμό να μας πεί ότι, όταν ξεκίνησε η διερεύνηση δεν είπε την αλήθεια γιατί πίστευε πως δεν θα αποκαλυφθεί η υπόθεση, και ότι θα γίνονται πολιτικές ζυμώσεις, που γίνονταν στο παρασκήνιο. Όταν όμως ξεκίνησε η ανάκριση, τότε σκέφθηκε να τα φορτώσει όλα στον Γεώργιο Αλβανό και να πει ότι μόνο 35.000 από τα 280.000 έβαλε στην τσέπη.
Τότε έρχεται σαν «από μηχανής θεός» η αναφορά του εκκαθαριστή πλέον του Ταμείου, του Ευάγγελου Χουντάλα. Και με βάση αυτή την αναφορά η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη ξεκινά ΕΔΕ για το αν είναι γνήσιο ή όχι το πρακτικό 269 για διαγραφή 37 δανείων. Μόλις τελείωσε η ΕΔΕ Γερούση, μέσα σε 10 μέρες έστειλε η Υπουργός την Κουτσή σε πειθαρχικό και στον Εισαγγελέα. Η Κουτσή αθωώθηκε στο πειθαρχικό, ενώ το ποινικό μπήκε στο αρχείο.
Αντιθέτως, οι κατηγορούμενοι έχουν τύχει προστασίας, από την ίδια Υπουργό: Παρότι είχε στα χέρια της την δικογραφία, η Υπουργός δεν έστειλε κανέναν στον πειθαρχικό. Δεν άσκησε τα πειθαρχικά της καθήκοντα. ‘Άκρως ευνοϊκή πειθαρχική αντιμετώπιση για τους κατηγορούμενους: αυτό είναι το «προστατευτικό κέλυφος».
Γιατί τελικά ομολογεί ο Βλαντής; Ομολόγησε γιατί έτσι είχαν συμφωνήσει με τους υπόλοιπους κατηγορούμενους. Είχαν εναλλακτικά σχέδια:
Plan A: να τη στήσουν στην Κουτσή. Απέτυχε.
Plan B: να τα φορτώσουν στον Γ. Αλβανό που είχε πεθάνει. Απορώ τι θα είχε γίνει αν ζούσε. Πάντως την εκδοχή για τον Αλβανό δεν φαίνεται να την πιστεύει ούτε καν ο 1ος κατηγορούμενος, που είχε απαντήσει 50-50 στην ερώτηση που του έγινε.
Plan C: Να ομολογήσει ο Βλαντής για να γλιτώσουν όλοι οι υπόλοιποι
Αυτή είναι η μεγαλύτερη απόδειξη ότι έχουμε μπροστά μας μια εγκληματική οργάνωση. Η λεγόμενη “αυτοθυσία” του Βλαντή, γιατί αυτό συναντάται σε εγκληματικές οργανώσεις» είπε και με βάση τα παραπάνω ζήτησε την καταδίκη των κατηγορουμένων.
Στη συνέχεια αγόρευσαν οι συνήγοροι των κατηγορουμένων. Εντύπωση προκάλεσε ότι συνήγοροι μελών του ΔΣ δεν μίλησαν μόνο για τους εντολείς τους, αλλά ζήτησαν αθώωση για όλα τα μέλη ΔΣ, για τον υπάλληλο του ταμείου, ενώ ένας εξ αυτών ζήτησε από το δικαστήριο να δείξει επιείκεια και στον Γ. Βλαντή για την υπεξαίρεση, με το επιχείρημα ότι «δεν ξέρετε σε τι κατάσταση βρίσκεται ο καθένας όταν φτάνει σε μια τέτοια πράξη».
Η δίκη συνεχίζεται και θα ολοκληρωθεί στις 21 Οκτωβρίου.
