Ο νέος, ζοφερός κόσμος είναι εδώ, καθώς ο Έντι Ράμα ανακοίνωσε πως το χαρτοφυλάκιο των Δημοσίων Συμβάσεων αναλαμβάνει η Ντιέλα, που δημιουργήθηκε από έναν υπολογιστή
Του Βασίλη Γαλούπη
Θα μπορούσε να είναι αστείο, αλλά δεν είναι. Σε μία από τις δύο πιο διεφθαρμένες κυβερνήσεις της Ευρώπης, την αλβανική, αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν μια «εικονική υπουργό» για τις Δημόσιες Συμβάσεις, επειδή οι άνθρωποι υπουργοί δεν έπειθαν για τις αγνές προθέσεις τους.
Στην άλλη πιο διεφθαρμένη διακυβέρνηση, την ελληνική, δεν υπάρχουν προς το παρόν τέτοιες σκέψεις, παρά τις σκανδαλώδεις απευθείας ή μικτές αναθέσεις στα περισσότερα υπουργεία. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, σε αντίθεση με τον φίλο του, Έντι Ράμα, που έφτιαξε από το μηδέν μια αδιάφθορη «υπουργό», εξακολουθεί να διατηρεί την πίστη του στην ανθρώπινη νοημοσύνη, κρίση και εντιμότητα.
Στην πραγματικότητα, οι κυβερνήσεις «βρομάνε από το κεφάλι». Ο Έντι Ράμα είναι ο μαέστρος της διαφθοράς και της διαπλοκής στη χώρα του, με κατηγορίες για εκλογικές νοθείες, αναθέσεις, αμφιλεγόμενους νόμους για τα ΜΜΕ.
Η διακυβέρνηση του Ράμα -αν μας θυμίζει κάτι αυτό- γεννά σκάνδαλα με μεγαλύτερη ταχύτητα απ’ όση μπορούν να υποδεχτούν τα δημοσιογραφικά γραφεία. Διόλου τυχαία, στους «Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα», η Ελλάδα ήταν πέρυσι στην ντροπιαστική 89η θέση της κατάταξης, με την Αλβανία στην επίσης ταπεινωτική, έστω ελαφρώς βελτιωμένη, 80ή. Στην ίδια κατάντια, δηλαδή, όσον αφορά την ελευθερία του Τύπου οι διακυβερνήσεις Μητσοτάκη και Ράμα.
Η προχθεσινή ανακοίνωση του Αλβανού πρωθυπουργού, που έχει συμπληρώσει 12 χρόνια στην εξουσία, απασχόλησε όλα τα μεγάλα διεθνή ΜΜΕ, από το Politico μέχρι τον «Guardian». Στόχος της Ντιέλα είναι, όπως είπε ο Ράμα, να μειωθούν οι εστίες διαφθοράς.
Κατά την ομιλία του στη συνέλευση του Σοσιαλιστικού Κόμματος στα Τίρανα, όπου ανακοίνωσε ποιοι υπουργοί θα αποχωρήσουν και ποιοι θα παραμείνουν για τη νέα θητεία, παρουσίασε και την «αδιάφθορη» Ντιέλα, το πρώτο μη ανθρώπινο μέλος κυβέρνησης παγκοσμίως: «Η Ντιέλα είναι το πρώτο μέλος που δεν έχει φυσική παρουσία, αλλά έχει δημιουργηθεί ψηφιακά, μέσω Τεχνητής Νοημοσύνης. Οι αποφάσεις για τους δημόσιους διαγωνισμούς θα μεταφερθούν εκτός των υπουργείων και θα ανατεθούν σ’ αυτήν. Δεν πρόκειται για επιστημονική φαντασία».
Η εικονική, αλλά με καθήκοντα κανονικής υπουργού θα αξιολογεί προσφορές σε διαγωνισμούς, θα έχει το δικαίωμα να προσλαμβάνει ταλέντα από όλο τον κόσμο και να καταρρίπτει τις προκαταλήψεις και την ακαμψία της Δημόσιας Διοίκησης.
Η ανάγνωση είναι διπλή: θέλει πράγματι ο Ράμα διαφανείς αποφάσεις στις δημόσιες συμβάσεις ή η Ντιέλα θα είναι προσαρμοσμένη, με παρεμβάσεις στον αλγόριθμό της, ώστε να επιλέγει πάντα τους «ημέτερους» διεκδικητές των δημόσιων έργων; Η προϊστορία του συγκεκριμένου πρωθυπουργού προκαλεί ήδη καχυποψία για τη σκοπιμότητα της «προχωρημένης» ενέργειάς του.
Ωστόσο, ήδη η ανθρωπότητα βρίσκεται μπροστά σε σοβαρά ηθικά διλήμματα λόγω της επέλασης της Τεχνητής Νοημοσύνης. Πρόσφατα αποκαλύφθηκε ότι ο πρωθυπουργός της Σουηδίας Ουλφ Κρίστερσον χρησιμοποιούσε «το ChatGPT ως σύμβουλο. Ο λόγος είναι για να πάρω μια δεύτερη γνώμη». Οι αντιδράσεις που ακολούθησαν ήταν σφοδρές: «Δεν ψηφίσαμε για πρωθυπουργό το ChatGPT».
Όπως οι Σουηδοί ψηφοφόροι, έτσι και οι Αλβανοί δεν επέλεξαν για υπουργό Δημοσίων Συμβάσεων ένα προϊόν Τεχνητής Νοημοσύνης. Ο Ράμα, όμως, έτσι αποφάσισε, έστω κι αν οι ειδικοί προειδοποιούν διαρκώς. «Όσο περισσότερο η πολιτική βασίζεται στην Τεχνητή Νοημοσύνη για απλά πράγματα τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος υπερβολικής εμπιστοσύνης στο σύστημα. Είναι ένας ολισθηρός δρόμος. Πρέπει να απαιτήσουμε να είναι εγγυημένη η αξιοπιστία. Δεν ψηφίσαμε το ChatGPT» κατακεραύνωσε τον Κρίστερσον η υπεύθυνη Τεχνητής Νοημοσύνης στο Πανεπιστήμιο Ουμέα, Βιρτζίνια Ντίγκνουμ.
Μέχρι τώρα, η κουβέντα ήταν ότι τα ρομπότ, η αυτοματοποίηση δηλαδή, θα αναλάβουν συγκεκριμένες δουλειές, εκτοπίζοντας τους εργάτες, προκαλώντας έτσι μαζική απώλεια θέσεων εργασίας. Σήμερα, το νέο, υπερσύγχρονο πια, μοτίβο είναι ότι όλα και όλοι μπορούν να αντικατασταθούν από την Τεχνητή Νοημοσύνη. Σαν να βρήκαν οι εταιρίες μια… μαγική λύση για βελτίωση της παραγωγικότητας, με ταυτόχρονη τεράστια μείωση του κόστους. Τα ρομπότ δεν ζητούν μισθό, ούτε κοινωνική ασφάλιση. Η «επανάσταση» επηρεάζει πια και δουλειές απαιτητικού, πολύπλοκου και άκρως εξειδικευμένου επιπέδου, που η Βιομηχανική Επανάσταση δεν άγγιξε ποτέ.
Πριν από την ΑΙ υπουργό της Αλβανίας, το παγκόσμιο κοινό πληροφορούνταν ότι η εικονική «Τανγκ Γιου» διοριζόταν διευθύνων σύμβουλος της NetDragon, εταιρίας κολοσσού στην Κίνα. Στην πολυεθνική λογισμικών ανέλαβε τη διαχείριση 6.000 εργαζομένων, κάτι που επίσης είδαμε για πρώτη φορά στην ανθρώπινη Ιστορία. Το ρομπότ καλείται να κρίνει ποιοι άνθρωποι εργαζόμενοι κάνουν ή δεν κάνουν για τη δουλειά.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη «εισβάλλει» πλέον και σε δημιουργικές εργασίες υψηλών προδιαγραφών. Και οι απαντήσεις στα ερωτήματα που τίθενται είναι όλο και πιο πολύπλοκες. Μπροστά μας πλάθεται ένα ζοφερό μέλλον, που τρομάζει. Για όσες λύσεις δίνονται μέσω τεχνολογίας προκαλούνται μεγαλύτερα προβλήματα για την ίδια την ανθρωπότητα. Σαν να έχει χαθεί κάθε ελπίδα για την ανθρώπινη κρίση.
Όλοι αντιλαμβάνονται πως δεν είναι, όπως αρχικά νομίζαμε, μόνο το εργασιακό οικοδόμημα που τινάζεται στον αέρα. Η δύναμη μετατοπίζεται σταδιακά σε μια ελίτ που θα επιλέγει με ποια δεδομένα θα «ταΐζονται» τα ρομπότ και για ποιον σκοπό θα εκπαιδεύονται. Εκεί θα δημιουργούνται οι αλγόριθμοι για την κριτική ικανότητα ή ανικανότητα, την ηθική ελαστικότητα ή ανελαστικότητα. Για την πολιτική, την οικονομία, τις επιχειρήσεις, την καθημερινότητα στις ζωές μας. Αν σήμερα ο Ράμα επιλέγει μια εικονική υπουργό, αύριο τι;
ΝΤΙΕΛΑ – Υπουργός Δημοσίων Συμβάσεων στην Αλβανία – ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Στις 11 Σεπτεμβρίου 2025 ανακοινώθηκε από τον Αλβανό πρωθυπουργό Έντι Ράμα ότι η Ντιέλα θα είναι η νέα υπουργός Δημοσίων Συμβάσεων στην κυβέρνησή του, σε μια προσπάθεια να καταπολεμηθεί η διαφθορά στη χώρα. Είναι η πρώτη φορά παγκοσμίως που σε ένα εικονικό πρόσωπο, δημιούργημα Τεχνητής Νοημοσύνης, «ανατίθεται» μια τέτοια ευθύνη. Το όνομα της Ντιέλα σημαίνει στα αλβανικά «ηλιοφάνεια» και θα είναι, θεσμικά, η υπεύθυνη για όλες τις δημόσιες συμβάσεις της χώρας. Είναι ήδη «γνωστή» στους πολίτες, αφού «τρέχει» την ψηφιακή πλατφόρμα e-Albania, μέσω της οποίας οι πολίτες έχουν πρόσβαση στις κρατικές υπηρεσίες. Έχει ακόμη και ψηφιακό avatar, εμφανιζόμενη ως μια νεαρή γυναίκα με παραδοσιακή αλβανική φορεσιά. Θα αξιολογεί προσφορές σε διαγωνισμούς, θα έχει το δικαίωμα να «προσλαμβάνει ταλέντα από όλο τον κόσμο» και να «καταρρίπτει τις προκαταλήψεις και την ακαμψία της Δημόσιας Διοίκησης».
