Η Εθνική Λυρική Σκηνή εγκαινίασε τη συνεργασία της με το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Καβάλας, ενισχύοντας το δίκτυο συμπράξεων με φορείς από όλη τη χώρα και στηρίζοντας τη νέα καλλιτεχνική δημιουργία. Στο πλαίσιο αυτής της ενέργειας, και μέσα από τη συμπαραγωγή «Το Φεστιβάλ Φιλίππων ταξιδεύει στην Εθνική Λυρική Σκηνή», οι τέσσερις νέες παραγωγές του φετινού 68ου Φεστιβάλ Φιλίππων ταξίδεψαν στην Αθήνα, υπό τη σκέπη της ΕΛΣ, από τις 12 έως και τις 16 Σεπτεμβρίου 2025- Τι αναφέρουν οι συντελεστές τους στο NEWS 24/7.
Oι τέσσερις νέες παραγωγές του φετινού 68ου Φεστιβάλ Φιλίππων ταξίδεψαν στην Αθήνα, υπό τη σκέπη της ΕΛΣ, από τις 12 έως και τις 16 Σεπτεμβρίου 2025.
Τρεις από τις παραστάσεις – (Δέντρο)², Το αλάθητο μιας (1) Μαργαρίτα(Σ), Πέτρα + Νήμα + Καρδιά = – παρουσιάστηκαν στις 12, 13 και 14 Σεπτεμβρίου, στο παρασκήνιο της Αίθουσας Σταύρος Νιάρχος στο ΚΠΙΣΝ, φέρνοντας το κοινό σε άμεση επαφή με site-specific δημιουργίες.
Η τέταρτη παραγωγή, (Όλα)ν, όσα αφήνουμε < για ένα αύριο που δε θα ‘ρθει ποτέ…, παρουσιάστηκε στις 15 και θα παρουσιαστεί και σήμερα 16 Σεπτεμβρίου εν πλω, στη διαδρομή Πειραιάς – Αίγινα, μετατρέποντας το πλοίο σε σκηνικό χώρο και το ταξίδι σε εμπειρία.
Με έμπνευση από το έργο και τη ζωή του Χρόνη Μίσσιου, λογοτέχνη και αντιστασιακού από την Καβάλα, στον οποίο είναι αφιερωμένο το Φεστιβάλ Φιλίππων, και οδηγό την παράδοξη εξίσωση της γενναιοδωρίας 8-3=11, οι παραστάσεις αναπτύσσονται σε ανοιχτό διάλογο με τη θεματική του θεσμού, συνδέοντας τον λόγο, τη μουσική και την περφόρμανς με τον χώρο και το κοινό.
Οι τέσσερις παραγωγές του Φεστιβάλ Φιλίππων έχουν ως εξής:
(Δέντρο)²
Βασισμένο σε κείμενα του Χρόνη Μίσσιου και της Σούχας Μπεσάρα
Η παράσταση (Δέντρο)², σε σύλληψη και σκηνοθεσία του Βασίλη Αποστολάτου, παρουσιάστηκε στο ΚΠΙΣΝ από τις 12 έως τις 14 Σεπτεμβρίου 2025. Βασισμένη σε κείμενα του Χρόνη Μίσσιου και της Σούχας Μπεσάρα, εξερεύνησε το φαινόμενο prisoner’s cinema, όπου ο εγκέφαλος, σε συνθήκες απόλυτου εγκλεισμού, προβάλλει φωτεινές εικόνες και σκηνές.
Ο Βασίλης Αποστολάτος, σκηνοθέτης της παράστασης εξηγεί στο NEWS 24/7 , «το prisoner’s cinema, τα φανταστικά οράματα που εμφανίζονται στα μάτια ανθρώπων εγκλωβισμένων στο σκοτάδι, είναι από μόνο του ένα θεατρικό γεγονός. Στη σκηνή το μεταφράσαμε σε μια διαρκή συνδιαλλαγή ανάμεσα στο ορατό και το αόρατο. Οι ηθοποιοί κινούνται σε έναν χώρο που μεταβάλλεται ανάλογα με τις προβολές, τους ήχους και τις σιωπές τους· το ίδιο το σκοτάδι γίνεται σκηνογραφία. Δραματουργικά, το φαινόμενο μάς επιτρέπει να μιλήσουμε για τη δύναμη της φαντασίας σε συνθήκες καταπίεσης: η εικόνα που παράγει το μάτι του κρατούμενου είναι και αντίσταση και μαρτυρία».
Αναφερόμενος στις δύο συγγραφικές φωνές που συναντιούνται στην παράσταση, τονίζει: «Ο Χρόνης Μίσσιος και η Σούχα Μπεσάρα προέρχονται από διαφορετικές εποχές και εμπειρίες, αλλά έχουν μια κοινή ρίζα: τον εγκλεισμό. Ο Μίσσιος βιώνει τις ελληνικές φυλακές της μετεμφυλιακής περιόδου, η Μπεσάρα τα ισραηλινά κελιά δεκαετίες αργότερα. Παρότι οι ιστορικές συνθήκες διαφέρουν, η γλώσσα τους φέρει την ίδια ανάγκη για ελευθερία και δικαιοσύνη. Στο (Δέντρο)² τα κείμενα δεν μπαίνουν σε παράλληλη αφήγηση αλλά σε διάλογο· φωτίζουν ο ένας τον άλλο, δημιουργούν γέφυρες που ενώνουν εμπειρίες από διαφορετικές γεωγραφίες και χρόνους, αναδεικνύοντας πως η καταστολή έχει παγκόσμιες μορφές αλλά και πως η αντίσταση έχει πανανθρώπινη δύναμη».
Για το τι θα ήθελε να σκεφτεί το κοινό φεύγοντας από την αίθουσα, σημειώνει: «Ελπίζουμε το κοινό να αναρωτηθεί τι σημαίνει ελευθερία σήμερα και πόσο εύθραυστη είναι. Ο εγκλεισμός δεν είναι μόνο φυσικός, αλλά και κοινωνικός, πολιτικός, ακόμα και εσωτερικός. Οι δύο νέοι άνθρωποι της παράστασης μας θυμίζουν ότι η ελευθερία είναι κάτι που πρέπει να διεκδικείται καθημερινά, να επαναπροσδιορίζεται μέσα στις προσωπικές και συλλογικές μας σχέσεις».
Το αλάθητο μιας (1) Μαργαρίτα(Σ)
Κάθε σπόρος έχει τη δύναμη να γίνει δέντρο
Το έργο Το αλάθητο μιας (1) Μαργαρίτα(Σ) παρουσιάστηκε στο ΚΠΙΣΝ στις 12, 13 και 14 Σεπτεμβρίου 2025, σε σκηνοθεσία της Σόνιας Καλαϊτζίδου και του Μάριου Κρητικόπουλου. Βασισμένο σε κείμενα του Χρόνη Μίσσιου αλλά και άλλων αγωνιστών, επιχείρησε να συνθέσει μια δική του σκηνική διαδρομή για τον ρομαντικό αγωνιστή που βρέθηκε αντιμέτωπος με βασανιστήρια, φυλακές και ματαιώσεις.
Η Σόνια Καλαϊτζίδου εξηγεί στο NEWS 24/7 ότι η δραματουργία του έργου υπήρξε ένα πολυσύνθετο εγχείρημα. Αφετηρία στάθηκαν τα γραπτά και οι συνεντεύξεις του Μίσσιου και στόχος ήταν να διαμορφωθεί μια πλοκή που να εκφράζει τόσο την προσωπική του πορεία όσο και εκείνη κάθε ανθρώπου που προσπαθεί να κρατήσει ζωντανή την ελπίδα για κοινωνική δικαιοσύνη. Πολύτιμη βοήθεια προσέφεραν οι αναφορές του συγγραφέα σε ποιητές, αγωνιστές και καλλιτέχνες, που συνέβαλαν στην ένωση διαφορετικών φωνών σε μία σκηνική αφήγηση.
Το έργο παρακολουθεί τον ήρωα να περνά από την πίστη στον αγώνα στη ματαίωση και τελικά σε μια νέα ιδεολογία που στρέφεται στη φύση και στον έρωτα. Η Σόνια Καλαϊτζίδου υπογραμμίζει ότι ήθελε να δημιουργήσει με το κοινό έναν κοινό τόπο, εκεί όπου οι ρωγμές των παγιωμένων πεποιθήσεων αφήνουν χώρο για νέα ερωτήματα. “Να διερευνηθεί πώς μπορούμε να αντέχουμε τις ματαιώσεις και να συνεχίζουμε να χτίζουμε όνειρα, όσο ατελέσφορη κι αν έμοιαζε αυτή η διαδικασία” σημείωσε. Η φύση και ο έρωτας, αξίες που χαρακτήριζαν και τον ίδιο τον Μίσσιο, αναδεικνύονται σε δρόμους προς την ολοκλήρωση της ατομικότητας αλλά και σε γέφυρες προς τον συνάνθρωπο.
Πέτρα + Νήμα + Καρδιά =
Μια σκηνική ονειροφαντασία με αφορμή το Παγγαίο.
Η παράσταση Πέτρα + Νήμα + Καρδιά =, σε σύλληψη, σκηνοθεσία και κείμενα του Μιχάλη Αγγελίδη, παρουσιάστηκε στο ΚΠΙΣΝ από τις 12 έως τις 14 Σεπτεμβρίου 2025. Πρόκειται για μια σκηνική ονειροφαντασία που συνομιλεί με τον μυθικό και φυσικό κόσμο του Παγγαίου Όρους, συνδυάζοντας στοιχεία σύγχρονου χορού, θεάτρου και περφόρμανς.
Το έργο άντλησε υλικό από το συλλογικό φαντασιακό του Παγγαίου – τη διονυσιακή παράδοση, τις μεταμορφώσεις του τοπίου και έθιμα όπως των Αράπηδων και της Μπάμπως. Αυτά τα στοιχεία αποτέλεσαν το ατμοσφαιρικό τοπίο μέσα στο οποίο αναπτύχθηκε η σκηνική γλώσσα.
Ο Μιχάλης Αγγελίδης εξηγεί στο NEWS 24/7 ότι η παράσταση λειτούργησε σε μέρη της με τη λογική του ονείρου, όπου η πληροφορία αναμειγνύεται με αναπάντεχους τρόπους. Οι παραδόσεις μεταφράζονται σε σκηνική πληροφορία: η σκηνογράφος Αφροδίτη Ψυχούλη δημιούργησε μάσκες και κοστούμια εμπνευσμένα από αυτές, που εξελίχθηκαν κατά τη διάρκεια των προβών σε νέες αφηγήσεις. Έτσι, η σκηνική τους παρουσία έγινε αφορμή για να ειπωθούν άλλες ιστορίες, που πάντοτε διατηρούσαν κάτι από τη ρίζα τους.
Ο Μιχάλης Αγγελίδης τόνιζει ότι το συλλογικό φαντασιακό, οι προχριστιανικές παραδόσεις και τα έθιμα αποκαλύπτουν ίχνη της βαθιάς σχέσης του ανθρώπου με τη φύση. Η σύνδεση με τον αγροτικό κύκλο, ο συμβολικός θάνατος και η ανάσταση της φύσης την άνοιξη φανερώνουν έναν τρόπο ζωής στενά δεμένο με τη γη – μια μνήμη που, όπως σημείωνει, φθίνει σήμερα μέσα στα καπιταλιστικά συστήματα και τα αστικά περιβάλλοντα. Σε αυτό το σημείο, η παράσταση συναντά τον Χρόνη Μίσσιο, αναδεικνύοντας τη λαϊκή σοφία ως αντίβαρο στην αλλοτρίωση του σύγχρονου κόσμου και επαναφέροντας την ουσιαστική σχέση με το φυσικό περιβάλλον.
Ο σκηνοθέτης υπογραμμίζει τη φράση του ποιητή David Muñoz Alcántara: «Δεν υπερασπιζόμαστε τη φύση, είμαστε φύση που υπερασπίζεται τον εαυτό της», βλέποντας μέσα από αυτό το πρίσμα την παράσταση ως μια προσπάθεια να ανασυρθούν τα νήματα που εξακολουθούν να μας δένουν με τον κόσμο γύρω μας.
Παράλληλα, η παράσταση προτείνει μια απομάκρυνση από τον ανθρωποκεντρισμό, φαντάζοντας έναν κόσμο συνύπαρξης ανθρώπινων και μη ανθρώπινων όντων. Ο Αγγελίδης εξηγεί ότι οι ιστορίες που έγραψε ήταν ιστορίες γυναικών οι οποίες δεν βρίσκονταν στο κέντρο του κόσμου, αλλά συνυπήρχαν με αυτόν ως μέρος του. Την ίδια στιγμή, η παράσταση τραγουδά τις μη ανθρώπινες παρουσίες του βουνού: το δίκτυο του μυκηλίου, τις μητέρες δέντρα – απαραίτητες για τη διατήρηση των δασών αλλά και της ανθρώπινης ζωής – ακόμη και τα ζώα, που αφηγούνταν κάποια από τα όνειρα. Το έργο ολοκληρώνεται με ένα πορτρέτο του ίδιου του Παγγαίου, παρουσιασμένο όχι ως στατικό τοπίο, αλλά ως κάτι που κατοικεί και που εμπεριέχει.
(Όλα)ν όσα αφήνουμε < για ένα αύριο που δε θα ’ρθει ποτέ… – 15 & 16 Σεπτεμβρίου 2025, εν πλω Πειραιάς–Αίγινα–Πειραιάς
Μια ξεχωριστή θεατρική εμπειρία έλαβε χώρα χθες στις 15 και θα επαναληφθεί και σήμερα 16 Σεπτεμβρίου 2025, εν πλω με το πλοίο Αντιγόνη της Saronic, στο δρομολόγιο Πειραιάς–Αίγινα–Πειραιάς.
Η παράσταση (Όλα)ν όσα αφήνουμε < για ένα αύριο που δε θα ’ρθει ποτέ…, σε σύλληψη και σκηνοθεσία του Μάριου Κακουλλή, αντλεί έμπνευση από τον Χρόνη Μίσσιο και επιχειρεί να μιλήσει για τις επιθυμίες που δεν έπιασαν ποτέ λιμάνι: για τα ανείπωτα, τα μισοτελειωμένα, τα βλέμματα που στράφηκαν αλλού. Πρόκειται όχι απλώς για μια παράσταση, αλλά για μια μετάβαση, μια αναχώρηση χωρίς προορισμό, μια εμπειρία που δεν γίνεται πάντα για να φτάσεις, αλλά για να χαθείς λίγο.
Ο Μάριος Κακουλλής σημειώνει ότι “η σκηνή –και ο κόσμος της– γίνεται χώρος ρευστός, που αιωρείται κάπου ανάμεσα σε λιμάνια, μνήμες και φαντασιώσεις. Οι φράσεις, τα κείμενα και οι εικόνες από το έργο του Μίσσιου τροφοδοτούν τον πυρήνα της παράστασης, φωτίζουν το άρρητο και στέκονται δίπλα σε όσα δεν ειπώθηκαν ποτέ αλλά συνέχισαν να επιμένουν. Όπως εξηγεί, η χειρονομία της παράστασης είναι προς το άπιαστο”.
Για τον σκηνοθέτη, το πλοίο δεν είναι μόνο μέσο μετακίνησης αλλά και τόπος μετάβασης. Όταν το θέατρο περνά στη θάλασσα, αποκτά έναν απρόβλεπτο συνοδοιπόρο: τον αέρα, το φως, το κύμα, ακόμη και το βλέμμα ενός γλάρου που περνά. Το κοινό δεν βλέπει απλώς μια παράσταση, τη ζει μαζί με το τοπίο που διαρκώς αλλάζει. Αυτή η ρευστότητα κάνει την εμπειρία κάθε φορά μοναδική· ανοίγεται ένας χώρος όπου το θέατρο δεν έχει τοίχους, μόνο ορίζοντες.
Ο Κακουλλής υπογραμμίζει επίσης ότι οι σιωπές έχουν δικό τους βάρος και δεν αποτελούν απουσία αλλά μια στιγμή που ανοίγει χώρο. Σκηνοθετικά, τον ενδιαφέρει να αφήνει παύσεις, βλέμματα και μικρές κινήσεις που συχνά λένε περισσότερα από τις λέξεις. Σε αυτό το σημείο, η φύση γίνεται δραματουργικό υλικό: ο παφλασμός του κύματος, το πέταγμα ενός γλάρου, η αλλαγή του φωτός στο ηλιοβασίλεμα εισχωρούν στην παράσταση χωρίς να ελέγχονται, αλλά συμπληρώνουν τα κενά καλύτερα από οποιοδήποτε σκηνικό ή μουσική. Ο θεατής καλείται να συντονιστεί με αυτά τα «τυχαία» συμβάντα και να τα γεμίσει με τη δική του μνήμη και εμπειρία, μετατρέποντας τη σιωπή σε μια ζωντανή συνομιλία ανάμεσα στον άνθρωπο, τη φύση και το άρρητο.
