Χαρτογραφεί πάνω από τρία δισ. γαλαξίες και μελετά μυστηριώδη κοσμικά φαινόμενα.
Το Euclid Consortium η διεθνής επιστημονική ομάδα που διαχειρίζεται το διαστημικό τηλεσκόπιο Euclid του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος μόλις δημοσίευσε τη μεγαλύτερη προσομοίωση του Σύμπαντος στον κόσμο. Η προσομοίωση χαρτογραφεί εντυπωσιακά 3,4 δισεκατομμύρια γαλαξίες και παρακολουθεί τις βαρυτικές αλληλεπιδράσεις περισσότερων από 4 τρισεκατομμυρίων σωματιδίων.
Ονομάζεται Flagship 2 και η προσομοίωση βασίζεται σε έναν αλγόριθμο που σχεδίασε ο αστροφυσικός Χοακίμ Στάντελ από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης. Το 2019, ο Στάντελ χρησιμοποίησε τον υπερυπολογιστή Piz Daint που ήταν τότε ο τρίτος πιο ισχυρός υπερυπολογιστής στον κόσμο για να τρέξει την προσομοίωση δημιουργώντας τελικά ένα εξαιρετικά λεπτομερές εικονικό μοντέλο του Σύμπαντος.
«Αυτές οι προσομοιώσεις είναι κρίσιμες για την προετοιμασία της ανάλυσης των δεδομένων του Euclid», δήλωσε ο αστροφυσικός Τζούλιαν Άνταμεκ μέλος της ερευνητικής ομάδας που έκανε την προσομοίωση.
Από το 2023, το διαστημικό τηλεσκόπιο Euclid χαρτογραφεί δισεκατομμύρια γαλαξίες σε όλο το Σύμπαν μελετώντας την κατανομή της σκοτεινής ενέργειας και της σκοτεινής ύλης. Το τηλεσκόπιο θα σαρώσει τελικά περίπου το ένα τρίτο του νυχτερινού ουρανού. Λόγω της κλίμακας του έργου το Euclid παράγει τεράστιες ποσότητες δεδομένων και προσομοιώσεις όπως η Flagship 2 βοηθούν στην επιτάχυνση του χρόνου επεξεργασίας.
Ενώ η ομάδα αναμένει ότι οι παρατηρήσεις του Euclid θα ταιριάζουν στενά με τις προβλέψεις της προσομοίωσης, πιθανόν να υπάρχουν και εκπλήξεις. Η Flagship 2 λειτουργεί βάσει του τυπικού κοσμολογικού μοντέλου δηλαδή αυτού που γνωρίζουμε μέχρι στιγμής για τη σύνθεση του Σύμπαντος. Αλλά αποστολές όπως το Euclid έχουν σχεδιαστεί για να αμφισβητούν την τρέχουσα γνώση μας. «Ήδη βλέπουμε ενδείξεις ρωγμών στο τυπικό μοντέλο» λέει ο Στάντελ
Η ομάδα είναι ιδιαίτερα ενθουσιασμένη να μελετήσει το μυστήριο της σκοτεινής ενέργειας, της δύναμης που προκαλεί την επέκταση του Σύμπαντος. Σύμφωνα με το τυπικό κοσμολογικό μοντέλο, η σκοτεινή ενέργεια θεωρείται απλώς μια σταθερά. Αλλά οι παρατηρήσεις του Euclid που θα συλλέξουν δεδομένα που πάνε πίσω μέχρι και 10 δισεκατομμύρια χρόνια στο παρελθόν μπορεί να αποκαλύψουν διαφορετικά χαρακτηριστικά. «Μπορούμε να δούμε πώς επεκτεινόταν το Σύμπαν εκείνη την εποχή και να μετρήσουμε αν αυτή η σταθερά παρέμεινε πραγματικά σταθερή» εξηγεί ο Άνταμεκ.
Τα πρώτα παρατηρησιακά δεδομένα του Euclid δημοσιεύτηκαν τον Μάρτιο του 2025 ενώ η επόμενη δημοσίευση συνόλων δεδομένων έχει προγραμματιστεί για την άνοιξη του 2026.
