Η κατάσταση της φαρμακευτικής δαπάνης σήμερα στην Ελλάδα είναι το αποτέλεσμα της μακροχρόνιας πίεσης των μνημονίων όπου οι κυβερνήσεις πάγωσαν τις φαρμακευτικές δαπάνες αλλά δυστυχώς οι ανάγκες των ασθενών συνεχώς αυξανόντουσαν.
Με αφορμή πρόσφατο άρθρο για την δημόσια φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα θα ήθελα να διευκρινίσω κάποια δεδομένα για την χώρα μας.
Το να μιλά κάποιος μόνο για ένα τμήμα της δαπάνης (την εξωνοσοκομειακή/Ιδιωτικό Φαρμακείο) και να οδηγείται σε συμπεράσματα μπορεί να είναι παραπλανητικό καθώς οι διαφορετικές χώρες έχουν διαφορετικά συστήματα και διαφορετική κατανομή των κρατικών προϋπολογισμών.
Για παράδειγμα, μπορεί μία χώρα να επενδύει στη χρηματοδότηση του νοσοκομειακού καναλιού, που ελέγχει και περισσότερο, και να αποζημιώνει λιγότερο το ιδιωτικό φαρμακείο ή το αντίστροφο.
Στα μεγέθη που αναφέρονται για την Ελλάδα (Εξωνοσοκομειακή δημόσια δαπάνη €2,108 εκατ. για το 2022 ) συμπεριλαμβάνονται και τα ΦΥΚ/Φάρμακα Υψηλού Κόστους). Σε αντίθεση με τις περισσότερες χώρες, η Ελλάδα έχει και ένα 3ο κανάλι για αυτά τα φάρμακα που σε άλλες αγορές κατανέμονται ανάμεσα σε φαρμακεία κοινότητας και νοσοκομεία. Το ύψος της δημόσιας δαπάνης για ΦΥΚ, για το 2022, ανερχόταν σε €860εκατ. (~41% των €2,108εκατ.).
Αυτό σημαίνει πως σαν ποσοστό του ΑΕΠ η πραγματική δημόσια εξωνοσοκομειακή δαπάνη είναι 0,6% του ΑΕΠ και όχι 1,08% που αναφέρεται στο άρθρο. Αυτή η διευκρίνηση μας κατατάσσει στη 19η θέση και όχι στην 5η θέση που λέει το άρθρο.
Συνοψίζοντας, έχει νόημα κάποιος να βλέπει τη συνολική εικόνα και όχι με αποσπασματικά στοιχεία να οδηγείται σε συμπεράσματα ειδικά σε ότι έχει να κάνει με συγκρίσεις με άλλες χώρες (πολύ διαφορετικά επίπεδα ΑΕΠ/κάτοικο) και άλλα συστήματα (διαφορετικές πολιτικές συνταγογράφησης και αποζημίωσης, διαφορετική δομή προϋπολογισμών και διαφορετικές τιμές) άλλα και δραματικές αλλαγές στο μέγεθος του ΑΕΠ όπως συνέβη στην Ελλάδα λόγω κρίσης.)
Σε επίπεδο συνολικής δαπάνης, φαίνεται πώς η Ελλάδα, συγκρινόμενη με ένα δείγμα χωρών (για τις οποίες υπήρχαν διαθέσιμα στοιχεία και που, σε κάθε περίπτωση, συμπεριλαμβάνουν όλο τον Ευρωπαϊκό Νότο), είναι ουραγός στη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη ανά κάτοικο ενώ αντίθετα εμφανίζει μία από τις υψηλότερες συνολικές δαπάνες.
Παράλληλα, την περίοδο 2020-22 εμφάνισε τη μεγαλύτερη ποσοστιαία άνοδο της συνολικής δαπάνης που συνοδεύτηκε από τη μικρότερη ποσοστιαία αύξηση της δημόσιας δαπάνης με συνέπεια να αυξάνεται τόσο το επίπεδο επιστροφών της βιομηχανίας όσο και η συμμετοχή των ασθενών που από €639εκατ. το 2020 άγγιξε τα €698εκατ. το 2022. Η συγκεκριμένη τάση επιδεινώθηκε το 2023 αλλά παραμένουμε στο 2022 για σκοπούς σύγκρισης με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν. Βλ. γράφημα
Πηγές: IQVIA, National System of Health Accounts, Natioonal Industry Associations
Η κατάσταση της φαρμακευτικής δαπάνης σήμερα στην Ελλάδα είναι το αποτέλεσμα της μακροχρόνιας πίεσης των μνημονίων όπου οι κυβερνήσεις πάγωσαν τις φαρμακευτικές δαπάνες αλλά δυστυχώς οι ανάγκες των ασθενών συνεχώς αυξανόντουσαν.
Το κενό αυτό καλύφθηκε από τις υποχρεωτικές επιστροφές των φαρμακευτικών εταιρειών και από τις συμμετοχές των ασθενών.
Η εικόνα λοιπόν το 2025 για τα καινοτόμα φάρμακα είναι ,η Ελλάδα να έχει τις χαμηλότερες τιμές στην Ευρώπη με τις υψηλότερες επιστροφές από την βιομηχανία, δηλαδή υπερφορολόγησηΑυτό οδηγεί σε έντονες παράλληλες εξαγωγές, ελλείψεις φαρμάκων και καθυστέρηση στην είσοδο καινοτόμων φαρμάκων στην χώρα μας.
Τι χρειάζεται να γίνει: 1) επαναπροσδιορισμός της δημοσίας φαρμακευτικής επένδυσης στο φάρμακο και 2) Λήψη μέτρων και έλεγχοι για να αυξηθεί η απόδοση των επενδύσεων.
*Ο κ. Χειμώνας είναι Γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ)
