Του Μανώλη Κοττάκη
Τι είναι σημαντικό και τι ασήμαντο;
Όταν κάθισα μπροστά στο πληκτρολόγιο του υπολογιστή χθες το απόγευμα, είχα να επιλέξω ως θέμα του σημερινού σημειώματος ανάμεσα στα εξής:
• Τις κλειστές πόρτες που βρίσκει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στον Λευκό Οίκο αυτή την εβδομάδα στην Αμερική, σε αντίθεση με τις διάπλατες για τον πρόεδρο Ερντογάν, ο οποίος θα γίνει δεκτός δόξη και τιμή από τον Τραμπ. Αλλά για αυτά σας έχουμε ενημερώσει εγκαίρως. Πολλούς μήνες πριν. Και δεχθήκαμε και επιθέσεις από τα τρολ της οδού Πειραιώς που διέδιδαν ψευδώς ότι θα γίνει συνάντηση Τραμπ – Μητσοτάκη μετά το Πάσχα. Δεν αξίζει τον κόπο.
• Τις δηλώσεις που έκανε στον τηλεοπτικό σταθμό Kontra Channel και στη δημοσιογράφο Λουκία Γκάτσου ο πρώην υπουργός και άρτι μετεγγραφείς στη Νέα Δημοκρατία Ανδρέας Λοβέρδος. Είπε συγκεκριμένα: «Δύσκολο να πω ότι αισθάνομαι νεοδημοκράτης, με φιλοξενεί η Νέα Δημοκρατία, δεν μπορώ να ξιφουλκώ υπέρ βωμών και εστιών από τις πρώτες μέρες». Έντιμο από μέρους του να δηλώνει ξένος, αλλά και προβληματικό. Αν και αυτό το θέμα είναι στα χείλη των νεοδημοκρατών όλης της χώρας και αυτό με όρους μέλλοντος είναι ασήμαντο.
• Την είδηση που «αλίευσα» με ενδιαφέρον από το K report του Κώστα Καλλίτση ότι ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν απαγόρευσε την εξαγορά της μεγαλύτερης γαλακτοβιομηχανίας της χώρας του από τη σημαντική ελληνική εταιρία Όλυμπος.
Προφανώς και δεν χαιρόμαστε που χάλασε η συμφωνία, καθώς ο όμιλος Σαράντη είναι εξαιρετικός, αλλά αυτό μας δίνει μιας πρώτης τάξεως αφορμή να σταθούμε σε κάτι που σιγά σιγά ανατέλλει στους κόλπους των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης των ανοικτών αγορών. Ονομάζεται εθνικός καπιταλισμός.
Οι κυβερνήσεις προστατεύουν τα διαμάντια του στέμματος των οικονομιών τους και δεν τα παραδίδουν βορά προς εξαγορά σε ξένες επιχειρήσεις. Το έκανε πρώτος, πριν από τον Όρμπαν, ο Σαρκοζί που εθνικοποίησε την Alstom. Το έκανε ο Πούτιν που δεν παρέδωσε το 2002 τη Γιούκος στην Exxon Mobil. Καμιά φορά, εκτός από τις κυβερνήσεις, τις επιχειρήσεις, μικρές, μεσαίες, μεγάλες, τις προστατεύουν και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι. Όπως στην περίπτωση της παλιάς εταιρίας Σέλμαν που βρίσκεται στην εθνικά ευαίσθητη Θράκη. Όταν είχε χρεοκοπήσει, κοιμούνταν οι εργαζόμενοι μέσα στις εγκαταστάσεις της για να περιφρουρούν τον πανάκριβο εξοπλισμό της για να μην πωληθεί η εταιρία σε τιμή ευκαιρίας σε Τούρκους.
Για να μην πωληθεί σε επενδυτές από το Αμπού Ντάμπι μέσω τρίτων, καθώς το Ισλάμ απαγορεύει σε αραβικές επιχειρήσεις να μετέχουν σε πλειστηριασμούς. Για να μην πωληθεί ακόμα και στον εγγονό του Γερμανού καγκελάριου Αντενάουερ που ενδιαφερόταν στην αρχή. Η επιχείρηση αυτή με το όνομα Alpha Wood άνοιξε ξανά την Κυριακή με 110 εργαζομένους, εκ των οποίων οι 40 είναι οι παλαιοί που αντιστάθηκαν σε Τούρκους, Γερμανούς, Αμπουνταμπιανούς και ξαναβρήκαν τις δουλειές τους.
Οι πολυεθνικές
Ο εθνικός καπιταλισμός ξεκινάει από τους μικρούς, τους μεσαίους και φτάνει μέχρι τους πολύ μεγάλους. Και η συζήτηση για το αν η Ελλάδα πρέπει να ακολουθήσει αυτό το μοντέλο, οικονομία χωρίς αποκλεισμούς, βασισμένη όμως σε ελληνικές επιχειρήσεις με εξωστρεφή χαρακτήρα και ευρωπαϊκό προφίλ, ή να παραδοθεί σε ξένες πολυεθνικές έχει ξεκινήσει στο παρασκήνιο και είναι ζωηρή. Και μάλιστα σε νέο πλαίσιο. Στον παλαιό κόσμο μία επιχείρηση έμπαινε σε μία οικονομία κυρίως για τον εαυτό της και στο βάθος για τη χώρα της. Στον νέο κόσμο οι επιχειρήσεις πλέον που εισβάλλουν σε μικρότερες οικονομίες είναι προέκταση των κρατών.
Η σύγκρουση θα είναι αναπόφευκτη. Και με την ελληνική κυβέρνηση αλλά και με την ίδια την Κομισιόν, η οποία αποφασίζει και για δικούς της πολιτικούς λόγους να δέσει «θηλιά» στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και στην ευρωπαϊκή οικονομία το πανάκριβο ενεργειακό κόστος. Το οποίο μακροπρόθεσμα μπορεί να έχει για ορισμένους ως αποτέλεσμα την επιθετική εξαγορά μεγάλων ευρωπαϊκών επιχειρήσεων από αμερικανικές. Το σορτάρισμα των μεγάλων ευρωπαϊκών επιχειρήσεων από κέντρα της Ουάσινγκτον είναι σε εξέλιξη, άλλωστε, εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Η άλωση επίκειται. Οι λόγοι όμως είναι και πολιτικοί.
Ο εθνικός καπιταλισμός, που διαφέρει από τους εθνικούς πρωταθλητές επί Σημίτη, καθώς σήμερα, πλην θλιβερών εξαιρέσεων, δεν διαπλέκεται ανοιχτά και ξεδιάντροπα με μέσα ενημέρωσης και τράπεζες, είναι αντικείμενο ενός μεγάλου πολιτικού ντιμπέιτ στο παρασκήνιο, στο οποίο πρωταγωνιστεί ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας. Ο κύριος διοικητής επιμένει στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία και στην παράδοση της ελληνικής οικονομίας σε ξένες πολυεθνικές με το επιχείρημα ότι οι εντόπιες είναι διαπλεκόμενες και διεφθαρμένες. Χωρίς να κάνει αυτοκριτική ότι σε κάποιες περιπτώσεις βοήθησε στη συγκέντρωση ισχύος διαπλοκής με αποφάσεις του.
Στην πραγματικότητα όμως οι απόψεις του ταυτίζονται για λόγους που μπορεί να κατανοήσει κανείς και αφορούν και το δικό του μέλλον στον δημόσιο βίο με παρόμοιες απόψεις που καλλιεργούνται σε ευρωπαϊκά κέντρα. Αλλά στο σταυροδρόμι στο οποίο βρίσκεται η χώρα σήμερα φαίνεται καταρχάς ότι δεν μπορεί να έχει καμία εμπιστοσύνη σε δυνάμεις της Δύσης και ιδιαίτερα της Ευρώπης, καθώς διαπραγματεύονται το σαρκίο τους, ούτε καν τις χώρες τους. Η ελληνική κυβέρνηση βάζει συνεχώς υπογραφές για την εξυπηρέτηση του ευρωπαϊκού καπιταλισμού και στο μέτρο που της επιτρέπεται και είναι επιλογή της προφανώς έχει στηρίξει επιλεκτικά καταργώντας κάθε έννοια ανταγωνισμού και μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις.
Αλλά εδώ η υποστήριξη του ελληνικού επιχειρείν, μικρού και μεγάλου, σε λίγο θα είναι μονόδρομος εν συνόλω, εθνική αποστολή, και μάλιστα χωρίς τα κλασικά «ανταλλάγματα» για να συνεννοούμαστε. Αν θέλουμε να επιβιώσει η χώρα. Αν θέλουμε οι εργαζόμενοι στο μέλλον να μπορούν να έχουν αξιοπρεπή απασχόληση. Αν θέλουμε η οικονομία της χώρας να μιλά ελληνικά. Και για να μη μου λέτε ότι με «γρίφους μιλάς, γέροντα», ας μεταφέρω αυτό που μου είπε ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Χίου, Σταύρος Μιχαηλίδης: ότι η ακτοπλοϊκή σύνδεση της Χίου της Λέσβου και της Σάμου με τα τουρκικά παράλια για μεταφορά τουριστών γίνεται μόνο με τουρκικές εταιρίες, οι ελληνικές έχουν αποκλειστεί!
Ας εξηγήσω ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις στο παρελθόν προσπάθησαν να αξιοποιήσουν ενεργειακά τις βραχονησίδες, να τις εντάξουν σε μεγάλα ενεργειακά projects και να κατοχυρώσουν την ελληνική κυριαρχία γιατί διοικούνται από Έλληνες πατριώτες που έχουν φιλοδοξία εκτός από τα χρήματα στα παιδιά τους να αφήσουν πίσω κάτι για τον τόπο τους. Αλλά η κυβέρνηση και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν τους επέτρεψαν να υλοποιήσουν το έργο.
Η Τουρκία
Εδώ λοιπόν βρισκόμαστε και, εκτός από την παραφιλολογία για το ποιος άνεργος πολιτικά βρίσκει στέγη στη Νέα Δημοκρατία, πώς θα αναδιαταχθεί το πολιτικό σύστημα στο μέλλον με νέα κόμματα, τι είδους ήττες τρώμε από τους Τούρκους κάθε μέρα σε σημείο που κάποια στιγμή να το συνηθίσουνε, το μέγα ζήτημα είναι πώς θα στρίψουμε τη χώρα στον νέο κόσμο. Πώς θα αναδιατάξουμε τις δυνάμεις της. Πώς θα αναδιατάξουμε την οικονομία και τις επιχειρήσεις, τον κόσμο της εργασίας, τα υπουργεία που αυτή τη στιγμή όπως είναι δομημένα δεν μπορούν να ανταποκριθούν στην αποστολή τους, το ίδιο το Δημόσιο, πώς θα στρίψει το μυαλό των πολιτών προκειμένου να στρατευτούν για καιρό στα μεγάλα και τα σπουδαία. Αρκετά πια με το κλάμα, ώρα για καθαρό μυαλό.
Η Ελλάδα πράγματι αντιμετωπίζει υπαρξιακό πρόβλημα. Αυτό όμως δεν περιορίζεται ούτε μόνο στο Δημογραφικό ούτε μόνο στο ότι η γη μας εκποιείται απ’ άκρου εις άκρον με έμφαση στη Μακεδονία και τη Θράκη που εξαγοράζεται από Βουλγάρους, Τούρκους, Σκοπιανούς, Ισραηλινούς και ό,τι άλλο μπορείτε να φανταστείτε. Ούτε ότι το Υπερταμείο απέβαλε από τη διοίκηση της ΔΕΘ δήμαρχο και περιφερειάρχη. Αφορά και κάτι άλλο. Αυτό που άρχισε με την τρόικα μπορεί να ολοκληρωθεί τώρα. Να παραδοθούν πλέον όλες οι δομές της οικονομίας, οι δημόσιες και οι ιδιωτικές, σε ξένα συμφέροντα. Τα οποία σε στιγμές μεγάλες και οριακές για τη χώρα μπορούν να παραμείνουν ουδέτερα. Σε ειρηνικές περιόδους, λιμάνια, αεροδρόμια, ενέργεια, τηλεπικοινωνίες μπορούν να παραχωρούνται σε αλλοδαπούς ιδιώτες. Στον κόσμο που ανατέλλει δεν ξέρω. Είμαι φιλελεύθερος, αλλά είμαι και σκεπτικός. Στο μέλλον τα ιδιωτικά συμφέροντα πρέπει να εναρμονίζονται με τα εθνικά συμφέροντα. Προσοχή, όχι με τα πολιτικά, με τα εθνικά συμφέροντα! Πρέπει να ανακτήσουμε τον έλεγχο.
ΥΓ. 1: Η είδηση για την επαναλειτουργία της τέως Σέλμαν στην ακριτική Κομοτηνή μού έδωσε ικανοποίηση. Οφείλεται στην επιμονή που έδειξε ο τοπικός βουλευτής Ροδόπης Ευριπίδης Στυλιανίδης και σε απόφαση του τέως υπουργού Ανάπτυξης Άδωνη Γεωργιάδη, ο οποίος προχθές που έγιναν τα εγκαίνια παρουσία του προέδρου της Βουλής Νικήτα Κακλαμάνη έγινε δεκτός χωρίς αποδοκιμασίες. Όχι μόνο γιατί βοήθησε στην επένδυση, αλλά και γιατί από το νέο του πόστο έχει βοηθήσει με επιχορηγήσεις 3 εκατομμυρίων ευρώ τα Κέντρα Υγείας της περιοχής και ενέκρινε την αύξηση του προσωπικού του νοσοκομείου κατά 100 άτομα. Η πολιτική, αν θέλει, μπορεί να είναι εθνικά αποτελεσματική. Αν θέλει.
ΥΓ. 2: Το γεγονός ότι υπουργοί και υφυπουργοί όπως ο Γιάννης Ανδριανός στις δεξιές Σέρρες, ο Ιάσων Φωτήλας τις προάλλες στη Δράμα και άλλοι αποδοκιμάζονται όταν πηγαίνουν στην ελληνική περιφέρεια έχοντας απέναντί τους ως εναλλακτική τον «κανέναν» πρέπει να προβληματίζει. Αρχίζουν δύσκολες μέρες.
Το ενεργειακό και η αναγκαιότητα υπουργείου Βιομηχανίας
Η συζήτηση έχει λοιπόν ξεκινήσει με πολλές αφορμές. Και οικονομικές και πολιτικές. Οικονομικές γιατί αυτή τη στιγμή που μιλάμε η ελληνική βιομηχανία αντιμετωπίζει τεράστιο πρόβλημα ενεργειακού κόστους λόγω των αυξημένων τιμολογίων του ρεύματος . Το οποίο θα επιταθεί με την αποκλειστική εξάρτηση της ελληνικής οικονομίας από το πανάκριβο αμερικανικό φυσικό αέριο, το οποίο θα αντικαταστήσει το ρωσικό. Ο κύριος Μητσοτάκης υποστηρίζει ότι τον πολεμούν τα συμφέροντα. Αλλά με τον τρόπο που ο ίδιος χαράσσει την ενεργειακή πολιτική της χώρας συμβαίνει μάλλον το αντίθετο.
Αυτός πολεμά τις μικρές, μεσαίες και μεγάλες υγιείς ελληνικές επιχειρήσεις στις οποίες μετά το πανάκριβο ρεύμα φορτώνει το τεράστιο κόστος του αμερικανικού φυσικού αερίου ως πολιτικό αντάλλαγμα μήπως και ανοίξουν οι πόρτες του Λευκού Οίκου και για εκείνον. Είναι τέτοια η αντίληψή του για την αξία της βιομηχανίας στην πατρίδα μας, ώστε την έχει υποβαθμίσει σε Γενική Γραμματεία στο υπουργείο Ανάπτυξης. Ενώ χρειάζεται ξεκάθαρα υπουργείο Βιομηχανίας, όπως υπάρχει σωστά και υπουργείο Ναυτιλίας.
