«Θες πάντα», τραγουδούν οι Cheeckface, «να βομβαρδίζεις τη Μέση Ανατολή τα Σαββατοκύριακα, ενώ θα μπορούσαμε να κουρεύουμε το γκαζόν ή να δοκιμάζουμε τυριά, και ενώ θα μπορούσαμε να μάθουμε να διαβάζουμε πορτογαλικά ή κορεάτικα, εσύ θες πάντα να βομβαρδίζεις τη Μέση Ανατολή».
Κάποια πράγματα στη ζωή δεν είναι τυχαία. Για παράδειγμα, το ότι ο αλγόριθμος του Spotify μου σέρβιρε σαν κόκαλο σε μεταλλικό πιάτο το τραγούδι αυτό, την ίδια στιγμή που ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Ντάνιελ Εκ, επενδύει 600 δισ. € σε μια γερμανική αμυντική start-up τεχνητής νοημοσύνης ονόματι Helsing, η οποία ειδικεύεται στην κατασκευή μαχητικών drones και λογισμικών για την «προστασία των δημοκρατιών μας», λέει πολλά για τον κόσμο στον οποίο ζούμε.
Αντί δηλαδή να απολαμβάνουμε τη μουσική που αγαπάμε ή να ανακαλύπτουμε νέους καλλιτέχνες, επιλέγουμε να βομβαρδίζουμε τη Μέση Ανατολή κάθε μέρα.
Λένε ότι στον καπιταλισμό δεν υπάρχει ηθική και αφού δεν υπάρχει ηθική δεν χρειάζεται να νιώθουμε άσχημα αν καταναλώνουμε αντικείμενα ή υπηρεσίες από ανήθικες εταιρείες. Την ίδια στιγμή, αυτή η λογική παράγει απάθεια, μηδενισμό και υπερ-καταναλωτικές τάσεις. Με αυτές τις «αρετές» χανόμαστε στους διαδρόμους των σούπερ μάρκετ, σαν άλλοι Joe Strummer, ψωνίζουμε θλιμμένοι γνωρίζοντας ότι με κάθε μας αγορά διαιωνίζουμε και παράγουμε ανισότητες, συν-χρηματοδοτούμε γενοκτονίες και πολέμους, εξοπλίζουμε την Ευρώπη, το ασφαλές μας σπίτι, και της επιτρέπουμε να συνεχίζει πολέμους. Πολέμους που ποτέ δεν σταματούν.
Και επειδή ο πόλεμος είναι η λέξη-κλειδί, εκείνη που κινεί τα νήματα των επενδύσεων, αυτή που οδηγεί τις εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη και κάνει το χρηματιστήριο να ηδονίζεται και επειδή επιστρέφουμε σε μια μεσοπολεμική κατάσταση, με την ευρωπαϊκή οικονομία να κινείται με πολεμικούς ρυθμούς, είναι ανάγκη να συνδέσουμε τις καταναλωτικές μας συνήθειες με το αντιπολεμικό κίνημα σε μια προσπάθεια δημιουργίας εναλλακτικών.
Από παραδείγματα μποϊκοτάζ που οδήγησαν σε πτώση κερδών τεράστιων πολυεθνικών, μέχρι αντιπολεμικά κινήματα που έφεραν τις κυβερνήσεις σε αρκετά δύσκολη θέση.
Τρανό παράδειγμα, η Αυστραλία, η οποία είδε τη μεγαλύτερη αντιπολεμική συγκέντρωση στην ιστορία της χώρας με πάνω από 300.000 διαδηλωτές κάτω από δυνατή βροχή στο Σίδνεϊ και που άνοιξε τη συζήτηση για την αναγνώριση της Παλαιστίνης. Ή η Νορβηγία και το κρατικό επενδυτικό της ταμείο, από το οποίο απέσυραν ισραηλινές τράπεζες και εταιρείες που συμμετέχουν στη γενοκτονία στη Γάζα, ή το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο ύστερα από πολύμηνες διαδηλώσεις και πιέσεις επέβαλε κυρώσεις σε σιωνιστές ακροδεξιούς υπουργούς της κυβέρνησης Νετανιάχου και ανακοίνωσε την αναγνώριση της Παλαιστίνης τον Σεπτέμβριο.
Οπως ανέφερα και προηγουμένως, η θέση των καλλιτεχνών και των διανοουμένων είναι κεντρική στη συσπείρωση ενός μαζικού αντιπολεμικού κινήματος που θα φέρει αποτελέσματα. Ο Νόαμ Τσόμσκι στο δοκίμιό του «Η ευθύνη των διανοουμένων», που γράφτηκε στις αρχές του πολέμου του Βιετνάμ, βλέπει την απανθρωποποίηση, τα στερεότυπα που δημιουργούμε για τους Αλλους που δολοφονούμε, τη σιωπή και τις αυταπάτες, ως τα επόμενα Βιετνάμ και τις «τελικές λύσεις» που θα υπογράψουν οι κυβερνήσεις μας για να μας προστατεύσουν. Μονάχα το ερώτημα «Τι έχω κάνει;» την ώρα που διαβάζουμε τις ειδήσεις για τη Γάζα, για την Ουκρανία, για το Σουδάν, για την Υεμένη, για τον επόμενο πόλεμο 10.000 χιλιόμετρα μακριά και εκείνον που ξεκινάει μπρος στην πόρτα μας, μονάχα αυτή η ερώτηση ευθύνης μπορεί να ανατρέψει μια κατάσταση που μας οδηγεί στην καταστροφή.
Και αν η απάθεια μετουσιώνεται σε πολιτική πράξη από την ανηθικότητα που διέπει το σύστημα, και αν σαν τα ζόμπι του Ρομέρο με μολυσμένη την ψυχή μπουρδουκλωνόμαστε στη ζοφερή πραγματικότητα επιλέγοντας να μην κοιτάμε την αλήθεια, η ελπίδα πρέπει να είναι εκείνη η πράξη που θα νικήσει τον ζόφο.
Διότι ακόμα υπάρχει ελπίδα, όταν υπάρχουν άνθρωποι που διαδηλώνουν για το κοινό καλό, για το τέλος των πολέμων και των γενοκτονιών, που μποϊκοτάρουν εταιρείες οι οποίες συμμετέχουν ενεργά στη γενοκτονία. Ακόμα υπάρχουν καλλιτέχνες που, με κίνδυνο να χάσουν τη δουλειά τους, μιλούν δυνατά και ξεκάθαρα για ό,τι συμβαίνει παρά τη λογοκρισία και τον φόβο. Υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που με μικρές πράξεις αντίστασης, τα λεγόμενα hidden transcripts του James Scott, προσπαθούν να δώσουν τη δική τους απάντηση στην αδικία.
Θα κλείσω με το υπέροχο τραγούδι British Bombs του Declan McKeena, που δεν μου το έμαθε ο αλγόριθμος του Spotify, αλλά οι υπέροχοι φίλοι μου.
«Η χώρα σου βρίσκεται σε πόλεμο από τη στιγμή που γεννήθηκες, και αν αυτό δεν σε εξοργίζει, τότε γιατί όλος αυτός ο χαμός;».
