Του Ανδρέα Καψαμπέλη
Το ημερολόγιο γράφει 2025, μα η χώρα θυμίζει ήδη κρανίου τόπο. Η Ελλάδα συνεχίζει να παραδίδεται στις φλόγες, με τα στοιχεία -ιδιαίτερα της τελευταίας εξαετίας- να είναι ολοένα πιο καταστροφικά. Το «επιτελικό κράτος», αντί να διορθώσει -όπως υποσχόταν- την κατάσταση, τα έκανε και εδώ… στάχτη.
Αν υπήρχε στατιστική μονάδα μέτρησης της ανικανότητας ή και της σκοπιμότητας, θα την είχαμε εξαντλήσει. Οι πυρκαγιές πλέον δεν είναι «έκτακτα φαινόμενα» – είναι το ημερολόγιό μας. Και στη θέση της πρόληψης τοποθετήθηκαν οι ευχές· στη θέση της ετοιμότητας, οι ανακοινώσεις· στη θέση του δάσους, τα αποκαΐδια. Κάθε χρονιά και πιο απροετοίμαστοι. Κάθε χρονιά με λιγότερο πράσινο και περισσότερα δελτία Τύπου.
Το 2019, η φωτιά «προειδοποίησε», καθώς 162.758 στρέμματα κάηκαν, αλλά η -φρέσκια τότε στην εξουσία- κυβέρνηση δήλωσε πως «η αντίδραση ήταν άμεση». Το 2020, η πανδημία έφερε το πρώτο οργανωτικό σοκ. Αλλά δεν έφταιγε ο ιός που κάηκαν 222.154 στρέμματα. Μάλλον δεν είχαν καταλάβει τι έρχεται…
Το 2021 ήταν πια αργά. Η πύρινη λαίλαπα κατέκαψε 1.330.000 στρέμματα. Η βόρεια Εύβοια έγινε αποτύπωμα στο Google Earth. Η Αττική έβλεπε σπίτια να χάνονται, το Τατόι να αποψιλώνεται. Η Πολιτεία έβλεπε τα drones και τα μέσα ενημέρωσης, ενώ ο υπόλοιπος κόσμος έβλεπε την αποτυχία…
Το 2022, ύστερα από αυτό το σοκ, αναμενόταν τουλάχιστον κάποια πρόοδος. Κι όμως, 285.636 στρέμματα κάηκαν. Ίδια ρητορική, ίδιες συνεντεύξεις Τύπου, ίδιο έλλειμμα ουσίας. Το 2023 αποτέλεσε την οριστική επιβεβαίωση – δεν διδάχτηκαν τίποτα…
Η Ελλάδα βρέθηκε ξανά στην κορυφή της λίστας των ευρωπαϊκών καταστροφών, καθώς 1.281.480 στρέμματα έγιναν στάχτη. Η φωτιά στον Έβρο καταγράφηκε ως η μεγαλύτερη στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το CNN, το BBC και το Reuters πρόβαλαν τις εικόνες που εδώ προσπάθησαν να μας σερβίρουν ως «καλοκαιρινή κανονικότητα»…
Κι ενώ όλοι ήλπιζαν πως το 2024 θα έφερνε ανάσα, η Αττική πνίγηκε ξανά στον καπνό: 117.610 στρέμματα κάηκαν σε περιοχές που είχαν ήδη καεί (Βαρνάβας, Κουβαράς, Φυλή). Δάση που κάηκαν το 2009, το 2021 και το 2023… λαμπάδιασαν και πάλι.
Η Αττική είναι η μόνη μητροπολιτική περιοχή στην Ευρώπη που χάνει συστηματικά το φυσικό της περιβάλλον. Από το 2019 μέχρι σήμερα, οι αριθμοί είναι αποστομωτικοί: πάνω από 490.000 στρέμματα καμένα. Πρόκειται για το 37% των δασών της περιφέρειας. Όχι προσωρινή απώλεια – οριστική.
Κι όμως, μέσα σε αυτή την καταστροφή, η πρόσφατη δήλωση του υπουργού Κεφαλογιάννη ακούστηκε τουλάχιστον ειρωνική: «Το 2025 παρατηρείται μείωση κατά 34% στις καμένες εκτάσεις σε σχέση με το 2023 και στα δάση η μείωση φτάνει το 90%». Σε λίγο, που θα έχουν καεί τα πάντα, η «μείωση» θα φτάσει το 100%. Επιτυχία; Ή κυνική στατιστική ακροβασία;
Το χειρότερο απ’ όλα; Δεν σοκαριζόμαστε πια. Οι καπνοί έγιναν καλοκαιρινό φόντο. Η μυρωδιά της καμένης γης έγινε κάτι που… συνηθίζεται. Η καταστροφή έγινε «φυσιολογική». Και σε μια χώρα που συνηθίζει τη στάχτη, δεν απομένει πια τίποτα να σωθεί…
