«Η Ευρώπη εξέφραζε σχεδόν πάντα μια φρίκη» (Μπέρτραντ Ράσελ)
Του Απόστολου Αποστόλου*
Οι πολιτικές του ναρκισσιστικού παραληρήματος της ΕΕ φαίνεται να χάνουν έδαφος. Η ΕΕ, που παρήγαγε αδιάλυτα αυτό το μοντέλο της ναρκισσιστικής πολιτικής έχει ηττηθεί και η ΕΕ βυθίζεται όσο ποτέ άλλοτε σε μια αφάνεια σε επίπεδο διεθνούς επιπέδου. Η πλειοψηφία των πολιτικών της ΕΕ, που ήταν φορείς της γραμμής του απόλυτου πολιτικού εκμαυλισμού και ακροβατούσαν μεταξύ σκύλας του νεοφιλελευθερισμού και χάρυβδης της πολεμοχαρούς στρατηγικής (μην ξεχνάμε ότι «η γερμανική μηχανή του πολέμου» δεν ξεχάστηκε ποτέ, ο Λαρς Κλινκμπάιλ σήμερα τη νοσταλγεί) έχουν ηττηθεί. Βρίσκονται σε πλήρη συντριβή. Έχουν ακυρωθεί όλοι οι σχεδιασμοί των γκαουλάιτερς της ευρωπαϊκής πολιτικής ορθότητας, όλες οι στρατηγικές τους.
Μένουν όμως, κάτι πολιτικοί «gamblers», που επιμένουν με πείσμα αλύτρωτο στις ψευδαισθησιακές αναγκαιότητες του πολιτικού αναλφαβητισμού τους και υπερασπίζονται με ορμή τη «νοσταλγία του τέρατος» (για να θυμηθούμε τον Μάνο Χατζιδάκι). Μάταια όμως, όσο και αν θέλουν οι λέαινες της ευρωκρατίας να ξαναζεστάνουν τις αποτυχημένες συνταγές τους, ο κόσμος παγκοσμίως πάει σε άλλη κατεύθυνση. Εξάλλου η εποχή απαιτεί ιστορικά εγχειρήματα, πρωτοβουλίες, δεσμεύσεις, ευθύνες και οι πυγμαίες και μοιραίες πολιτικές cannibals της ηγεσίας της ΕΕ, στην τρέχουσα φαντασίωσή τους ναυάγησαν στη συμβολοποιημένη πολιτική του παραληρήματός τους. Αγνοούσαν εξάλλου ότι όταν ταξιδεύεις πρέπει να εκπαιδευτείς και σ’ ένα πρόγραμμα διάσωσης, και όταν κυβερνάς πρέπει να εκπαιδευτείς και για την ήττα σου. Επίσης δεν ήξεραν ότι οι ολοκληρωτικές πολιτικές συγκρούονται πάντα με τις τελικότητές τους. Και εκείνοι που ασκούσαν μια πολιτική της κατσαρόλας πνιγμένοι στα αμφιδοξούμενά τους βρέθηκαν λαχανιασμένοι να περιμένουν τις εξελίξεις από τον πρόεδρο των ΗΠΑ. Εδώ και χρόνια οι πολιτικοί ηγέτες της ΕΕ, είναι ανάτυπα της ίδια υποτέλειας, και της ίδιας θλίψης.
Οι νέες όμως ισορροπίες της παγκόσμιας πολιτικής έχουν δώσει ημερομηνίες λήξης σε όλα τα πολιτικά ορατόρια και στέλνουν σιγά, σιγά όλους τους πολιτικούς «εργολάβους» της ευρωπαϊκής δυστυχίας στα συνταξιοδοτικά ταμεία της πολιτικής. Όλους εκείνους που βύθισαν την Ευρώπη στην παγκόσμια περιφρόνηση και την ανάγκασαν να περάσει από τη μεγάλη έρημο και αυτό γιατί χρόνια έχει νηστέψει η Ευρώπη από έμπνευση και το βέλος της εξέλιξής της, δεν κινείται σε «μπροστινή κατεύθυνση», δεν φεύγει προς το μέλλον, αλλά προς τα πίσω, στις πιο ακραίες πολιτικές του παρελθόντος. Δηλαδή στην αναξιοπιστία, στην απώλεια και κυρίως στην έλξη της παρακμής και του εκφυλισμού. Και αυτό γιατί τα «τάγματα προόδου» (Τζορτζ Όργουελ) που κυβέρνησαν την Ευρώπη με τα παράλογα διατάγματά τους δικαίωσαν θριαμβευτικά όσους μίλησαν για το τέλος της Ευρώπης. Οι πολιτικές της Ευρώπης, μας γέμισαν με μαύρες σκέψεις, μας αφαίρεσαν ελευθερίες και μας πρόσθεσαν νέα οικονομικά δεινά. Η υπολογιστική ωμότητα υπέρ των καρτέλ δημιούργησε την κατάρρευση της δημοκρατίας και περιχαράκωσε τα δικαιώματα των πολιτών.
Εκείνο που γινόταν καιρό τώρα, ήταν ότι οι κύκλοι των γκαουλάιτερς της ευρωπαϊκής εξουσίας, βάφτιζαν τις κυριαρχίες τους τάσεις. Δημιούργησαν μια μυθολογία τεχνοκρατίας για δήθεν ανάπτυξη η οποία δεν έπαιρνε υπόψιν της κανένα δεδομένο ανθρωποκεντρικής πολιτικής. Το ίδιο συνέβη και με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, ο οποίος στηριζόταν σ’ ένα ξέπνοο ύφος μιας κουλτούρας που διακατεχόταν από μια πολυδιαυλική πολιτιστική εξουσία ενός ψευδεπίγραφου ανθρωπισμού του αντεστραμμένου ειδώλου. Το αίτημα της ευρωπαϊκής κουλτούρας τα τελευταία 65 χρόνια ήταν η αντιστροφή όλων των δεδομένων και κατακτήσεων του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Έτσι λοιπόν πολιτική και πολιτισμός στην Ευρώπη εδώ και χρόνια ενσωματώνονται σε ένα φαύλο κύκλο κορεσμού που τελικά ακυρώνει όλες τις καλές προθέσεις και προωθεί μια φυσιογνωμία αντιθετική με την ιστορία της Ευρώπης. Ως εκ τούτου όλα και όλοι στην Ευρώπη πηγαίνουν χωρίς πυξίδα. Στο σύνολό τους τα μεγάλα ζητήματα πολιτικά και πολιτιστικά διεκπεραιώνονται σε έναν κάθετο μονόλογο που αντικρίζουν τα ζητήματα χωρίς να αγγίζουν την ουσία τους.
Τελικά η Ευρώπη επένδυσε σε μια ανερμήνευτη και αντεστραμμένη δόξα τόσο της πολιτικής, όσο και της κουλτούρας, με μοντέλα μιας μπλαζέ εικόνας η οποία κούραζε και εξακολουθεί να κουράζει τους πολίτες της γηραιάς ηπείρου και άδειαζε και εξακολουθεί να αδειάζει κάθε ικμάδα για ανατροπή. Να γιατί όλες οι προσπάθειες για αλλαγές λιώνουν και όλες οι εμπνεύσεις γίνονται σκόνη. Καμία προσδοκία πλέον δεν έχει διαίσθηση, τόλμη και όραμα. Όλα μοιάζουν να είναι κλεισμένα μέσα σ’ έναν αυτιστικό σχιζοειδισμό που λειτουργεί ως αυτο-υπνοβασία. Έτσι και αλλιώς στην Ευρώπη όλα είναι τόσο προβλέψιμα και καταθλιπτικά, σαν να βλέπεις κάθε μέρα το ίδιο θρίλερ.
*Καθηγητής Πολιτικής και Κοινωνικής Πολιτικής
