Του Δρ. Νικόλαου Ιακ. Μαρκοζάνη*
Ὁ τίτλος τοῦ ἄρθρου μοιάζει κάπως σουρεαλιστικός, μιᾶς καί προσπαθεῖ νά συνδέσει πράγματα ἀσύνδετα καί ἑτερόκλητα. Καί αὐτό διότι ὁ Δεκαπενταύγουστος σημαίνει, τουλάχιστον γιά ὅλους ἐμᾶς πού ἐδῶ καί πολύ καιρό ἔχουμε ἀποχαιρετήσει τά -άντα καί βρισκόμαστε γιά τά καλά στά -ήντα, τήν ἑορτή τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, τό λεγόμενο «Πάσχα τοῦ καλοκαιριοῦ», πού ἀπό τήν πρώτη κιόλας ἡμέρα τοῦ Αὐγούστου προαναγγέλλεται μέ τήν εὐχή «καλή Παναγιά». Ἀπό τήν ἄλλη πάλι, ἔχουμε καί τήν «χαμένη μπάλα», μέ μεταφορική βεβαίως σημασία: δηλαδή, ἔχουμε χάσει τό νόημα, τήν αἴσθηση τοῦ σημαντικοῦ, βρισκόμαστε σέ σύγχυση καί ἀδυνατοῦμε νά παρακαλουθήσουμε γεγονότα καί καταστάσεις.
Κάθε ἐχέφρων πολίτης, πού ἀκόμα διατηρεῖ ψήγματα κριτικῆς σκέψεως, καθημερινά βιώνει γεγονότα πολιτικῆς, κοινωνικῆς καί οἰκονομικῆς ἐκτροπῆς πού ὄχι μόνο δέν τόν κάνουν νά πλήξει, ἀλλά ἀντιθέτως τοῦ προκαλοῦν λογιῶν σκέψεις καί προβληματισμούς, καθώς καί ἀμηχανία, ἀπογοήτευση καί ἀγωνία γιά τό αὔριο. Μάλιστα, σχεδόν κανείς (πλήν φωτισμένων ἐξαιρέσεων) δέν φαντάζεται ὅτι ἡ μεταπολιτευτική κοινωνία μας θά ἐξελίσσετο σέ μεταπρατική, ἀλλοτριωμένη καί δηλητηριασμένη τόσο ἀπό τήν σήψη τοῦ δημοσίου βίου ὅσο ἀπό καί τήν ἀσυδοσία τοῦ ἰδιωτικοῦ.
Πῶς νά μή χαθεῖ ἡ μπάλα ὅταν οἱ ἀρνητικές πρωτιές τῆς χώρας μας διαδέχονται ἡ μία τήν ἄλλη: πρωτιά στούς οἰκονομικούς δεῖκτες (ἀναφέρομαι στήν πραγματική οἰκονομία καί ὄχι στούς εὐημεροῦντες ἀριθμούς τῶν λογιστικῶν ταχυδακτυλουργιῶν) καί τήν φτωχοποίηση τοῦ λαοῦ, πρωτιά στήν χειραγώγηση τοῦ τύπου, στό ἔλλειμμα δικαιοσύνης, στά σκάνδαλα καί στίς συγκαλύψεις, στήν ὑπογεννητικότητα, στήν ἀνεργία, στήν μετανάστευση τῶν νέων μας, καί πρωτιά σέ πολλά ἀκόμα «ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμός». Ἀλλά, ἀκόμη κι ἄν ἀμφισβητηθοῦν αὐτές οἱ πρωτιές, ἐν ὅλῳ ἤ ἐν μέρει, ἔχει ἄραγε σημασία ἄν θά βρισκόμασταν στήν δεύτερη ἤ τήν τρίτη θέση; Τό βέβαιο εἶναι ὅτι ζοῦμε σέ παρατεταμένη κρίση, ἡ κατάστασή μας εἶναι ἀνησυχητική καί ἡ γενική εἰκόνα πολύ ἄσχημη.
Πῶς νά μή χαθεῖ ἡ μπάλα ὅταν καθημερινά εἰσπράτουμε κάθε λογῆς ταπείνωση καί ἀποτυχία σέ συλλογικό καί ἐθνικό ἐπίπεδο; Ἡ ἐξωτερική μας πολιτική σχοινοβατεῖ, ἡ ἐθνική μας ἀκεραιότητα ἀπειλεῖται ἀπροκάλυπτα, ἐνῶ ἡ ἐσωτερική μας συνοχή καί ἀσφάλεια κλονίζονται ἀπό τήν διαρκή καί ἀνεξέλεγκτη εἰσρροή ἀλλογενῶν καί ἀλλοθρήσκων, οἱ ὁποῖοι κατακλύζουν τήν ἐπικράτεια σχεδόν μέ τίς εὐλογίες τῆς Πολιτείας. Τό μεῖζον αὐτό ζήτημα, ἄν συνδυαστεῖ μέ τήν ἑδραιωμένη πλέον ὑπογεννητικότητα τῶν Νεοελλήνων καί τήν δραματική αὔξηση τῶν θανάτων κατ’ ἔτος, καθίσταται μέγιστο καί ἐθνικά ἐπικίνδυνο. Νομοτελειακά ὁδηγούμαστε σέ ἔμμεσο ἀφελληνισμό καί ἰδιότυπο ἀφανισμό.
Πρόσφατα βρέθηκα σέ μεγάλο ἀκριτικό νησί μας, μέ ἐξέχουσα ἐθνική καί στρατιωτική σημασία, καί φιλοξενήθηκα σέ ἕνα (πάλαι ποτέ) κεφαλοχώρι. Ἡ εἰκόνα πού ἀποκόμισα εἶναι ἀποκαρδιωτική. Ὁ ἄλλοτε ἀκμαῖος πληθυσμός τῶν μερικῶν χιλιάδων κατοίκων σήμερα ἀριθμεῖ περί τούς τριακόσιους καί αὐτούς γερασμένους. Τό γυμνάσιο ἔχει πλέον κλείσει, ἐνῶ τό δημοτικό σχολεῖο ἐπιβιώνει πρός τό παρόν ὄχι γιατί ἐπαρκοῦν τά ἐννέα παιδιά τοῦ χωριοῦ, ἀλλά διότι ὁ ἀριθμός τους ἐνισχύεται μέ καμιά εἰκοσαριά ἐπιπλέον ἀπό ὅμορες περιοχές. Καί σάν νά μή φθάνει αὐτό, τά σπίτια ἀφήνονται στήν τύχη τους, ἰδιαιτέρως μετά τόν δυνατό σεισμό πρό πενταετίας, πού προκάλεσε ζημιές, γιά τίς ὁποῖες, ὅπως μοῦ εἶπαν, δέν ἔχουν δοθεῖ ἀκόμα ἀποζημιώσεις. Καί τό ζήτημα δέν σταματάει ἐδῶ. Ἕνας μετά τόν ἄλλον οἱ ντόπιοι πωλοῦν τά ἀκίνητά τους καί μάλιστα ὄχι σέ Ἕλληνες ἀλλά στούς «καλούς μας γείτονες», οἱ ὁποῖοι παρουσιάζονται μέ εὐρωπαϊκά διαβατήρια (πρόκειται γιά ἀντίστοιχους μετανάστες σέ εὐρωπαϊκές χῶρες) καί ἔχουν ὅλα τά δικαιώματα τῆς ἰσονομίας. Ἄν μάλιστα τό ἀκίνητο βρίσκεται σέ «ἰδιαίτερο» σημεῖο -καί μήν πηγαίνει τό μυαλό σας μόνο στό φυσικό κάλλος- τότε, ἀκόμα καί ἄν ὁ ίδιοκτήτης δέν πουλάει, ἡ προσφερόμενη τιμή ὑπερβαίνει τήν πραγματική ἀξία, ὥστε νά καμφθοῦν οἱ ὅποιοι ἐνδοιασμοί. Καί σάν νά μήν φθάνει αὐτός ὁ τόσο δυσμενής παράγοντας, στό ἴδιο νησί λειτουργεῖ ἐδῶ καί καιρό πολύ μεγάλη Κλειστή Ἐλεγχόμενη Δομή (ΚΕΔ) ἄνω τῶν τριῶν χιλιάδων θέσεων φιλοξενίας ἀτόμων, παρατύπως ἥ παρανόμως εἰσερχομένων (δέν ξέρουμε πιά καί πῶς πρέπει νά ἐκφραζόμαστε, γιά να μή βρεθοῦμε κατηγορούμενοι σέ κάποιο δικαστήριο). Κάπως ἔτσι λοιπόν δημιουργεῖται ἡ πολυπόθητη «Γαλάζια Πατρίδα», χωρίς πολέμους καί αἱματοχυσίες. Ὅπως ἔλεγε δηλαδή καί μία παλαιά διαφήμιση, «ὅλα σέ ἕνα, νοικοκυρεμένα». Ἄν μάλιστα λάβουμε ὑπ᾽ ὄψιν μας ὅτι τό ἀνωτέρω παράδειγμα δέν εἶναι μεμονωμένο, ἀλλά ἀφορᾶ συνολικά τήν ἐπικράτεια, καί δή τίς «εὐαίσθητες περιοχές», καταλαβαίνουμε πόσο ἀνησυχητική εἶναι πλέον ἡ κατάσταση καί πόσους κινδύνους ἐγκυμονεῖ.
Πῶς νά μή χαθεῖ ἡ μπάλα, ὅταν ἡ δυσοσμία ἀπό τήν διαφθορά τοῦ δημοσίου βίου ἀναδύεται τόσο ἔντονα, ὥστε νά καλύπτεται ὁτιδήποτε ἄλλο εὐοίωνο καί δημιουργικό; Ἄν συνδυαστεῖ ἡ διαφθορά μέ τήν εὐρύτερη ἀπάθεια τοῦ πολιτικοῦ συστήματος, τό ὁποῖο πρό πολλοῦ ἔχει ἀπεμπολήσει κάθε ἐθνικό ὄραμα καί ἀρκεῖται σέ μία ἐφήμερη διαχειριστική πολιτική, πῶς θά δημιουργηθεῖ κλῖμα αἰσιοδοξίας, ἀνατάσεως καί προόδου; Μάλιστα, ἡ κατάσταση ἐπιτείνεται ἀπό τήν ἀδιαφορία τῶν πολιτῶν, οἱ ὁποῖοι πρό πολλοῦ ἔχουν παραιτηθεῖ ἀπό τήν ἰδιότητα τοῦ ἐνεργοῦ καί πατριωτικά σκεπτόμενου ψηφοφόρου, ἀδυνατώντας νά ἀπαλλαγοῦν ἀπό κοντόφθαλμες καί ἰδιοτελεῖς ἐπιδιώξεις, μικροσυμφέροντα καί λογικές ἐπιδοματικοῦ τύπου. Ὀδυνηρή ἔκπληξη προκάλεσε τό ἀποτέλεσμα δημοσκοπήσεως, πού ἀνέδειξε ὅτι οἱ πολίτες δέν ἀνέχονται ἁπλῶς τήν πολιτική διαφθορά, ἀλλά καί τήν ἀποδέχονται προκειμένου νά ἐπιτευχθοῦν προσωπικές ἐπιδιώξεις (https://www.pronews.gr/kykloi/dimoskopisi-kathreftis-i-pleiopsifia-ton-ellinon-politon-apodexetai-ti-diafthora/).
Πῶς νά μή χαθεῖ ἡ μπάλα, ὅταν τά ΜΜΕ ἔχουν ἀπομακρυνθεῖ ἀπό τήν ἀντικειμενικότητα καί τήν «καλή εἴδηση»; Ἐναγκαλισμένα στό μεγαλύτερο τμῆμα τους μέ τήν πολιτική καί οἰκονομική ἐλίτ τοῦ τόπου, παραπληροφοροῦν καί χειραγωγοῦν συντονισμένα, διατεταγμένα καί προγραμματικά, ἐπιδιώκοντας τήν ἰδεολογική καί ψυχολογική καθυπόταξη τῶν πολιτῶν, μέσω τοῦ ψεύδους καί τοῦ καλλιεργούμενου φόβου. Ἐξάλλου, ἡ τεράστια πρόοδος τῆς τεχνολογίας ἔχει δραστικότατα διευκολύνει καί ἁπλοποιήσει τέτοιου εἴδους ἐγχειρήματα.
Κατά τήν πεποίθησή μου, μόνον οἱ θεσμοί τῆς Παιδείας καί τῆς Δικαιοσύνης θά μποροῦσαν νά ἀποτελέσουν ἀνάχωμα σέ ὅλη αὐτή τήν κοινωνικοπολιτική κατρακύλα. Δυστυχῶς ὅμως καί αὐτοί νοσοῦν μαζί. Ἄν δέν ἀναστραφεῖ ἐπειγόντως ἡ κατάσταση, θά συνεχίζει νά «χάνεται ἡ μπάλα» χωρίς νά μπορεῖ πλέον νά ἀνακτηθεῖ. Νά γιατί ὁ Δεκαπενταύγουστος ἀποτελοῦσε καί θά ἐξακολουθεῖ νά ἀποτελεῖ τήν παρηγοριά καί τήν καταφυγή μας. Διότι ἐκεῖ ὅπου ἡ δυστοπία ἀπεργάζεται τήν ἀνθρώπινη ἐλευθερία, τήν εὐημερία καί τήν εὐτυχία μας, ἐκεῖ μᾶς δίνεται καί ἡ εὐκαιρία νά στρέψουμε ψυχή καί καρδιά πρός τήν Παναγιά μας καί ἐπικαλούμενοι τήν μεσιτεία της νά ἀναφωνήσουμε: «Τὴν πᾶσαν ἐλπίδαν μου εἰς σὲ ἀνατίθημι, Μήτηρ τοῦ Θεοῦ, φύλαξόν με ὑπὸ τὴν σκέπην σου».
*Εκπαιδευτικός
