Μαύρα μαντάτα για τα δημόσια ΑΕΙ με 11.000 κενές θέσεις, «χαράς ευαγγέλια» για τα ιδιωτικά με 7.000 εγγραφές!
Του Χρήστου Κάτσικα
Η ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής φώτισε ξανά τα τεχνητά εμπόδια που στήθηκαν με την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ) στις πανελλαδικές εξετάσεις με τις εκατόμβες εξοστρακισμένων υποψηφίων.
Από τους φετινούς υποψηφίους των ΓΕΛ, κενές μένουν 10.628 θέσεις λόγω ΕΒΕ. Αντίστοιχα, από τους υποψηφίους των ΕΠΑΛ, μένουν κενές 250 θέσεις – και πάλι λόγω ΕΒΕ. Συνολικά, λοιπόν, μόνο αυτό το έτος έχουμε περίπου 11.000 «ορφανές» θέσεις.
Θυμίζουμε ότι στις προτελευταίες πανελλαδικές εξετάσεις (2024) έμειναν 10.120 κενές θέσεις, ενώ στις πανελλαδικές εξετάσεις του 2023 153 τμήματα των ΑΕΙ (ένα ποσοστό περίπου 34% του συνόλου των τμημάτων) δεν δέχθηκαν το σύνολο των φοιτητών που «ζήτησαν», κάτι που αθροιστικά, μαζί με τις σχολές των ενστόλων, μεταφράστηκε σε περίπου 10.000 κενές θέσεις.
Να σημειώσουμε ότι τα προηγούμενα χρόνια (2021 και 2022) που εφαρμόστηκε η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ), με τα «μαγικά» του υπουργείου Παιδείας έμειναν κενές συνολικά πάνω από 28.000 θέσεις. Για παράδειγμα το 2021, πρώτη χρονιά εφαρμογής της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ), έμειναν 17.000 κενές θέσεις! Το 2022, λόγω ΕΒΕ, έμειναν κενές σε πανεπιστημιακά τμήματα περί τις 11.000 θέσεις.
Συνολικά στην πενταετία που εφαρμόζεται η ΕΒΕ (2021-2025) έχουμε περίπου 59.000 κενές θέσεις στα ΑΕΙ.
Ψάχνουν φοιτητές με το τουφέκι
Ενδεικτικά και μόνο αναφέρουμε κάποια τμήματα στα οποία έμεινε φέτος (όπως και τις προηγούμενες χρονιές) σημαντικός αριθμός κενών θέσεων.
● Φυσικής (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων) 126
● Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων) 148
● Κοινωνικής Θεολογίας (ΑΠΘ) 123
● Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής (Γεωπονικό Πανεπιστήμιο) 172
● Αμπελουργίας και Οινολογίας (ΔΠΘ) 159
● Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Ανθεκτικότητας (ΔΠΘ) 137
● Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας (Πανεπιστήμιο Αιγαίου) 136
● Μαθηματικών Σάμου (Πανεπιστήμιο Αιγαίου) 144
● Διοίκησης Τουρισμού (ΠΑΔΑ) 282
● Γεωπονίας (Πανεπιστήμιο Πατρών) 115
● Μαθηματικών (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων) 130
● Ιστορίας και Αρχαιολογίας (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων) 109
● Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής (ΠΑΜΑΚ) 193
● Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων (Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας) 236
● Αειφορικής Γεωργίας (Πανεπιστήμιο Πατρών) 106
● Μονίμων Υπαξιωματικών Στρατού (ΣΜΥ) 162
Τι σημαίνουν αυτά τα δεδομένα;
1. Ο «κόφτης» της ΕΒΕ άφησε άδεια αμφιθέατρα-τμήματα με 1 έως 5 εισακτέους
2. Ορισμένα τμήματα «αφανίζονται» πρακτικά από τον ακαδημαϊκό χάρτη, αφού με μονοψήφιους ή διψήφιους αριθμούς εισακτέων αδυνατούν να λειτουργήσουν κανονικά.
3. Η γεωγραφική κατανομή δείχνει ότι το φαινόμενο είναι εντονότερο σε απομακρυσμένες ή νησιωτικές περιοχές.
Ολα τα στοιχεία φανερώνουν ότι το τίμημα των «μεταρρυθμίσεων» του υπουργείου Παιδείας είναι βαρύτερο για τα περιφερειακά Πανεπιστήμια. Αναφέρουμε ενδεικτικά δυο παραδείγματα, χωρίς να επιλέγουμε τα πιο αντιπροσωπευτικά που τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. Το παράδειγμα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και το παράδειγμα των Τμημάτων Μαθηματικών. Μόνο το 2025, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων βλέπει για ακόμη μία χρονιά σημαντική μείωση στον αριθμό των εισακτέων, με πάνω από 1.000 κενές θέσεις να καταγράφονται στις σχολές του.
Συγκεκριμένα, από τις 4.415 θέσεις που είχαν προβλεφθεί από το υπουργείο Παιδείας για το ακαδημαϊκό έτος 2024-2025, μόλις 3.385 καλύφθηκαν, αφήνοντας 1.030 θέσεις αδιάθετες.
Σημαντικό ποσοστό κενών θέσεων καταγράφουν και φέτος τα Τμήματα Μαθηματικών, με τα στοιχεία για τις Βάσεις Εισαγωγής στις πανελλαδικές εξετάσεις 2025 να δείχνουν ότι σχεδόν τέσσερις στις δέκα θέσεις (40%) έμειναν ακάλυπτες.
Παρά τη μείωση που καταγράφεται σε σχέση με πέρυσι –όταν το ποσοστό των κενών θέσεων άγγιζε το 52%– η εικόνα παραμένει ανησυχητική για τα πανεπιστημιακά τμήματα του κλάδου, τα οποία εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν χαμηλή ζήτηση και προβλήματα προσέλκυσης υποψηφίων.
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Μαύρα μαντάτα για τα δημόσια Πανεπιστήμια. Συνολικά στην τετραετία που εφαρμόζεται η ΕΒΕ (2021-2025) έχουμε περίπου 59.000 κενές θέσεις στα ΑΕΙ!
«Μαύρη εποχή»
Δηλαδή, αθέατα προς το παρόν, μέσα σε πέντε χρόνια η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής έχει εξαφανίσει κοντά στα 3 Πανεπιστήμια του μεγέθους του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, του Πανεπιστημίου Αιγαίου και του Ιονίου Πανεπιστημίου!
Στο βάθος δεν περιμένει… κήπος, αλλά η αρχή μιας νέας «μαύρης εποχής» για τα δημόσια Πανεπιστήμια που θα έχουν να αντιμετωπίσουν την αποψίλωση και η αρχή μιας «χρυσής εποχής» για τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια που κάνουν το ντεμπούτο τους το φθινόπωρο. Γιατί είναι φανερό ότι μετά την εκκένωση… έρχεται για τα δημόσια Πανεπιστήμια η συρρίκνωση και για τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια (και όχι μόνο) η… πελατεία!
Ο νόμος 4957/2022 «Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα» για τη λειτουργία των Πανεπιστημίων ορίζει ως ένα από τα κριτήρια ύπαρξής τους τον δυσανάλογα μεγάλο ή μικρό ετήσιο αριθμό φοιτητών του εκάστοτε ΑΕΙ σε σύγκριση με τον αριθμό των μελών ΔΕΠ, καθώς και την ιδιαίτερα χαμηλή προτίμηση για εισαγωγή στα προγράμματα σπουδών τυπικής εκπαίδευσης που παρέχουν. Ας ρίξουμε μια ματιά στο μέλλον με τον φακό της μαθηματικής ακρίβειας: Οι χιλιάδες αυτές θέσεις εισακτέων που έμειναν κενές (σε συνδυασμό με τη «δράση των μετεγγραφών») αποψιλώνουν περίπου 50-60 τμήματα περιφερειακών Πανεπιστημίων και όχι μόνο.
Το ΥΠΑΙΘΑ, με τη βοήθεια του μιντιακού λόγου, οδηγεί τον προβληματισμό της κοινής γνώμης σε μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία: όσα τμήματα δεν έχουν «φοιτητές-πελάτες» πρέπει να κλείσουν ή να αναμορφωθούν. Ετσι το υπουργείο νομιμοποιημένα θα σύρει τα «κενά» τμήματα στον «ανακριτικό» φακό της Εθνικής Αρχής για την Ανώτατη Εκπαίδευση (ΕΘΑΑΕ), η οποία, σαν έτοιμη από καιρό, αναμένεται να εισηγηθεί μείωση των πανεπιστημιακών τμημάτων.
Ποιο είναι το μήνυμα; Στροφή με μεγαλύτερη ένταση και σε μεγαλύτερη έκταση στα φροντιστηριακά στέγαστρα και σκέψεις για εγγραφή στα ιδιωτικά Πανεπιστήμια ή στα κολέγια τα οποία τη μόνη απαίτηση που προβάλλουν, ουσιαστικά, είναι τα δίδακτρα. Η εκτίμηση για τον αριθμό των εγγραφών έχει ήδη κατατεθεί: Η ΕΘΑΑΕ υπολογίζει ότι τον προσεχή Οκτώβριο 6.500-7.000 άτομα θα πληρώσουν για την εγγραφή τους στο πρώτο έτος των ιδιωτικών ΑΕΙ.
