Του Μανώλη Κοττάκη
Στις 26 Ιουλίου 2024 διαβιβάστηκε από το υπουργείο Δικαιοσύνης στον Άρειο Πάγο συμπληρωματική δικογραφία για το μπάζωμα των Τεμπών. Η εισαγγελέας υπηρεσίας Βιργινία Σακελλαρόπουλου, μόλις τον παρέλαβε και τον μελέτησε, διαπίστωσε αμέσως ότι εγείρεται ζήτημα εφαρμογής του άρθρου 86 του Συντάγματος και αμελλητί, όπως διατάσσει τη δικαστική εξουσία ο συνταγματικός νομοθέτης, διαβίβασε με τη σειρά της τον φάκελο στη Βουλή των Ελλήνων. Αυτό το «αμελλητί» το οποίο προσετέθη στο Σύνταγμα με την αναθεώρηση του 2001 κρύβει μεγάλη ιστορία πίσω του. Πριν από εκείνη την αναθεώρηση ο αρμόδιος εισαγγελέας όταν «σκόνταφτε» (τι ωραία ρήματα χρησιμοποιούν οι ταγοί μας) πάνω σε πολιτικό πρόσωπο, διεξήγε κανονική έρευνα εις βάθος προκειμένου να διαπιστώσει αν υπάρχουν πράγματι αποχρώσες ενδείξεις ποινικών ευθυνών εις βάρος μέλους της κυβέρνησης ή του πρωθυπουργού. Και είχε μάλιστα την εξουσία να προχωρήσει και σε ποινική αξιολόγηση των πράξεων κάθε υπουργού, προσδιορίζοντας και τη φύση του αδικήματος που τέλεσε!
Επειδή όμως η κυβέρνηση Σημίτη δυσαρεστήθηκε σφόδρα με έρευνες που έκαναν στα τέλη της δεκαετίας του 1990 εισαγγελείς όπως ο Ντογιάκος, ο Ασπρογέρακας, ο Γεράκης, ο Ζορμπάς και ο Παπαγγελόπουλος για μεγάλα θέματα, όπως ήταν το Χρηματιστήριο, οι ελληνοποιήσεις αλλοδαπών, τα Εξοπλιστικά κι άλλα, «πέρασε» στο Σύνταγμα διάταξη που ορίζει ότι, μόλις η Δικαιοσύνη «σκοντάψει» πάνω σε πολιτικό πρόσωπο, οφείλει αμέσως, χωρίς ποινική αξιολόγηση των αδικημάτων που διαπράχθηκαν και χωρίς χρονοτριβή, να διαβιβάζει τη δικογραφία στη Βουλή των Ελλήνων διά του υπουργείου Δικαιοσύνης. Όχι απευθείας, όπως συνέβαινε στο παρελθόν. Και αυτό γιατί όσο περισσότερους «σταθμούς» προσέθετε στη διαβίβασή της τόσο πιο πολύ καθυστερούσε και με τον νόμο η ανακοίνωσή της στην Ολομέλεια της Βουλής. Και όσο πιο πολύ καθυστερούσε η αποστολή στην Ολομέλεια τόσο συντόμευε και μειωνόταν ο χρόνος της υπουργικής παραγραφής, ο οποίος είχε επίσης αλλάξει με το νέο Σύνταγμα και είχε πρακτικά μειωθεί σε δύο έως τρία χρόνια. Τόσο χρειαζόταν για να παρέλθουν οι δύο σύνοδοι της Βουλής από την τέλεση του αδικήματος.
Όταν παρέλαβε λοιπόν τον φάκελο η κυρία Σακελλαροπούλου, η οποία εκτελούσε χρέη εισαγγελέα υπηρεσίας εκείνη την εποχή στον Άρειο Πάγο, ήδη είχε παρέλθει ο μισός χρόνος της παραγραφής δίωξης. Και είχαν περάσει δυόμισι από τα πέντε χρόνια της παραγραφής για την επιβολή ποινής που προβλέπει ο νόμος για το αδίκημα του πλημμελήματος. Τιμώντας τον όρκο της, εφάρμοσε αμέσως το Σύνταγμα. Διαβίβασε αμελλητί τον φάκελο στη Βουλή. Η οποία, επειδή δεν λειτουργεί πια σε θερινά τμήματα, μπορούσε να ενημερώσει ανά πάσα στιγμή την Ολομέλεια για το διαβιβαστικό της Εισαγγελίας που ζητούσε να αποφασίσει αν θα κινηθεί ο νόμος περί ευθύνης υπουργών με βάση το περιεχόμενο των καταθέσεων-φωτιά που αφορούσαν τρία πολιτικά πρόσωπα, με κυριότερο εκ των οποίων τον υπουργό Χρήστο Τριαντόπουλο. Το διαβιβαστικό της Βιργινίας Σακελλαροπούλου έγραφε τα εξής:
«Σας υποβάλλουμε κυρωμένο αντίγραφο της από 11-6-2024 ένορκης κατάθεσης της Μαρίας Θεοδώρη του Ευαγγέλου (μετά συνημμένων εγγράφων), της από 27-6-2024 ανωμοτί κατάθεσης του Χρήστου Κωνσταντινίδη του Ιωάννη (μετά συνημμένων εγγράφων), της από 16-5-2024 ένορκης κατάθεσης του Βασιλείου Βλαχογιάννη του Γεωργίου (μετά συνημμένων εγγράφων), της από 16-5-2024 ένορκης κατάθεσης του Ιωάννη Μπαρμπούτη του Σωτηρίου, των από 13-5-2024 και 31-5-2024 ενόρκων καταθέσεων του Αθανασίου Μπαντή του Αποστόλου, της από 10-5-2024 ένορκης κατάθεσης του Δήμου Γεωργαντά και της από 10-5-2024 ένορκης κατάθεσης του Αρίσταρχου Κουλούτση, που μας υποβλήθηκαν από την Εισαγγελία Πρωτοδικών Λάρισας, προκειμένου να συσχετισθούν στη δικογραφία με ΑΒΜ Α2024/1047, η οποία σας υποβλήθηκε με τον αριθ. πρωτ. 3555/21-5-2024 έγγραφό μας σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 86 παρ.1 και 2 του Συντάγματος και των άρθρων 1,2 και 4 του Ν. 3126/2003 “Ποινική ευθύνη των Υπουργών” καθώς και του άρθρου 153 παρ.2 του Κανονισμού της Βουλής (όπως ισχύει), καθώς έχουν σχέση με το διερευνώμενο αδίκημα της ως άνω δικογραφίας και παρακαλούμε για τις δικές σας ενέργειες.
Η αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου
Βιργινία Σακελλαροπούλου».
Σημειωτέον ότι η αρχική δικογραφία δεν έθετε ζήτημα παραβίασης του νόμου περί ευθύνης υπουργών με βάση το «αμελλητί». Για να δούμε τώρα από το σημείο εκείνο και μετά πώς εφαρμόστηκε το Σύνταγμα!
Το άρθρο 1 του νόμου περί ευθύνης υπουργών ορίζει
«πλημμελήματα ή κακουργήματα που τελούνται από υπουργό, κατά την άσκηση των καθηκόντων του, εκδικάζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου αυτού από το κατ’ άρθρο 86 του Συντάγματος Ειδικό Δικαστήριο, ακόμη και αν ο υπουργός έχει παύσει να έχει την ιδιότητα αυτή».
Το άρθρο 4 του ιδίου νόμου ορίζει:
«Αν κατά τη διεξαγωγή άλλης διοικητικής εξέτασης, προκαταρκτικής εξέτασης, προανάκρισης ή ανάκρισης προκύψουν στοιχεία τα οποία έχουν σχέση με τις αξιόποινες πράξεις που αναφέρονται στο άρθρο 1 παρ. 1, αυτά διαβιβάζονται αμελλητί στη Βουλή από αυτόν που ενεργεί την εξέταση, προανάκριση ή ανάκριση».
Το άρθρο 153 παρ. 2 του Κανονισμού της Βουλής ορίζει: «Ο Πρόεδρος της Βουλής ανακοινώνει στην Ολομέλεια της Βουλής ή στο τμήμα διακοπής των εργασιών της, αμέσως μετά την υποβολή τους, τα στοιχεία που διαβιβάζονται στη Βουλή, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 86 παρ. 2 εδ. β ́ του Συντάγματος. Τα πρωτότυπα των στοιχείων παραμένουν προς φύλαξη στο υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Στη Βουλή διαβιβάζονται, σε σφραγισμένο φάκελο, κεκυρωμένα αντίγραφα των στοιχείων αυτών, αριθμημένα κατ’ αύξοντα αριθμό και καταγεγραμμένα σε κατάσταση».
Το τι συνέβη από την ώρα που έφτασε ο φάκελος στη Βουλή το ξέρουμε όλοι πάρα πολύ καλά. Ουδέποτε ανακοινώθηκε στην Ολομέλεια. Τη διαβίβασή του αποκάλυψε η εφημερίδα μας στις αρχές Αυγούστου του 2024. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν διαμαρτυρήθηκαν δημοσίως για το γεγονός ότι δεν γνωστοποιήθηκε η διαβίβαση του φακέλου στην Ολομέλεια της Βουλής. Μετά τον θόρυβο που ξέσπασε πρόσφατα έπειτα από τις καταγγελίες των συγγενών, ο ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε διά της Όλγας Γεροβασίλη ότι είχε ενημερωθεί. Προφανώς στο «μιλητό». Ήταν ακόμα αξιωματική αντιπολίτευση. Τα υπόλοιπα κόμματα δεν είχαν ενημερωθεί. Το Σύνταγμα, ο νόμος περί ευθύνης υπουργών και ο Κανονισμός της Βουλής επιτάσσουν την ενημέρωση της Ολομέλειας για να ενημερωθούν όλες οι πολιτικές πτέρυγες της Βουλής και όχι μόνο επιλεκτικά και στο «μιλητό» μερικές από αυτές. Επιτάσσουν την ενημέρωση της Ολομέλειας ως Σώμα, γιατί αυτή ασκεί στην περίπτωση αυτή δικαστικές αρμοδιότητες για την άσκηση ποινικής δίωξης κατά μέλους της.
Η πρόταση για τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής χωρίς να έχει προηγηθεί η ανακοίνωσή της στην Ολομέλεια από όποιον κι αν κατατεθεί σήμερα είναι αμφίβολης νομιμότητας. Και ας γίνεται ερμηνεία του Κανονισμού ότι ο φάκελος που διαβίβασε η κυρία Σακελλαροπούλου είναι συμπληρωματικός προς την κύρια δικογραφία. Αυτό είναι λάθος! Πρόκειται για αυτοτελή δικογραφία, καθώς έθεσε ζήτημα εφαρμογής του άρθρου 86 του Συντάγματος και του νόμου περί ευθύνης υπουργών με βάση το «αμελλητί». Η αρχική δικογραφία δεν περιλαμβάνει το «αμελλητί», θα το γνωρίζαμε. Πρόκειται για μηνύσεις και καταθέσεις ιδιωτών, χωρίς στοιχεία, κατά υπουργών. Ενώ η δικογραφία που διαβιβάστηκε περιείχε καταθέσεις κρατικών αξιωματούχων κατά του Χρήστου Τριαντόπουλου! Αλλά, όπως προέκυψε από τα γεγονότα, η Βουλή των Ελλήνων, η κυβέρνηση, η αξιωματική αντιπολίτευση και σε ένα βαθμό και η ελάσσων αντιπολίτευση κουρέλιασαν όλοι μαζί το Σύνταγμα της Ελλάδος. Και όταν πιάστηκαν «με τη γίδα στην πλάτη», όλη η συζήτηση επικεντρώθηκε στο εάν γνώριζαν την ύπαρξη της δικογραφίας και όχι αν εφαρμόστηκαν το Σύνταγμα και ο Κανονισμός της Βουλής. Πρόκειται για την ηθική χρεοκοπία ενός συστήματος το οποίο καταρρέει κάθε μέρα στο σύνολό του. Η έκρηξη του ηφαιστείου είναι θέμα χρόνου.
