Νέα μελέτη ρίχνει φως σε ένα από ακραίο κοσμικό φαινόμενο.
Τρομερές εκρήξεις που παράγουν ακτινοβολία συμβαίνουν στα βάθη του Σύμπαντος. Οι εκρήξεις αυτές διαρκούν μόνο ένα κλάσμα του δευτερολέπτου αλλά η λαμπρότητα τους ξεπερνάει αυτή ενός ολόκληρου γαλαξία καθιστώντας τη λάμψη αυτή ορατή σε αποστάσεις πολλών δισ. ετών φωτός. Ερευνητική ομάδα με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Nature» αναφέρει ότι εντόπισε την πηγή μιας τέτοιας έκρηξης.
Τα άστρα νετρονίων είναι ένα από τα πιο εξωτικά διαστημικά αντικείμενα στο Σύμπαν. Όταν ένα άστρο αυτοκαταστρέφεται σε μια έκρηξη σουπερνόβα μπορεί να αφήσει πίσω του ένα άστρο φτιαγμένο εξ ολοκλήρου από νετρόνια.
Επειδή τα νετρόνια δεν φέρουν ούτε θετικό ούτε αρνητικό φορτίο, τα υποατομικά σωματίδια μπορούν να συμπιεστούν απίστευτα κοντά μεταξύ τους χωρίς να απωθούν το ένα το άλλο δημιουργώντας ένα εξαιρετικά πυκνό διαστημικό σώμα. Οι μαύρες τρύπες είναι τα μόνα αντικείμενα στο γνωστό Σύμπαν με μεγαλύτερη πυκνότητα από τα άστρα νετρονίου.
Η διάμετρος ενός άστρου νετρονίων είναι συνήθως μόνο περίπου 20 χλμ. αλλά ένα κουταλάκι του γλυκού υλικού αστέρα νετρονίων θα ζύγιζε δέκα εκατομμύρια τόνους.
Ο στροβιλισμός γύρω από το εξωτερικό αυτών των άστρων είναι ένα εξαιρετικά χαοτικό μαγνητικό πεδίο. Οι αστρονόμοι πιστεύουν τώρα ότι αυτή μπορεί να ήταν η πηγή μιας φωτεινής έκρηξης ραδιοκυμάτων, γνωστής ως γρήγορη ραδιοέκρηξη ή FRB, που εντοπίστηκε το 2022, η οποία διήρκεσε μόνο δύο χιλιοστά του δευτερολέπτου. Η ραδιοέκρηξη εντοπίστηκε από το ραδιοτηλεσκόπιο Chime στον Καναδά.
«Σε αυτά τα περιβάλλοντα των άστρων νετρονίων, τα μαγνητικά πεδία είναι πραγματικά στα όρια αυτού που μπορεί να παράγει το Σύμπαν. Υπήρξε πολλή συζήτηση για το αν αυτή η εκπομπή ακτινοβολίας θα μπορούσε να ξεφύγει από ένα άστρο νετρονίων» λέει ο Δρ. Κένζι Νίμο από το Ινστιτούτο Kavli για Αστροφυσική και Διαστημική Έρευνα στο MIT, επικεφαλής της μελέτης.
Οι ερευνητές μπόρεσαν να εκτιμήσουν την πόλωση της ακτινοβολίας, μετρώντας τη διαφορά μεταξύ της κατεύθυνσης στην οποία ταξιδεύει η ακτινοβολία και της γωνίας στην οποία ταλαντώνονταν τα κύματα της. Βρήκαν ότι αυτή η γωνία άλλαξε σε σχήμα S κατά τη διάρκεια της έκρηξης, δείχνοντας ότι η πηγή της έκρηξης πρέπει να περιστρέφεται.
Στη συνέχεια μπόρεσαν να δείξουν ότι η ακτινοβολία είχε περάσει μέσα από ένα σύννεφο αερίου καθ’ οδόν προς τη Γη, προκαλώντας το να “λαμπυρίζει”. Κατάφεραν να αναγνωρίσουν το νέφος αερίου, επιτρέποντάς τους να μεγεθύνουν την πηγή της ακτινοβολίας με πρωτοφανή ακρίβεια. Αυτό που βρήκαν ήταν ότι η ακτινοβολία, γνωστή ως FRB 20221022A, πρέπει να προέρχεται από πολύ κοντά σε ένα αστέρι νετρονίων, σε απόσταση περίπου 10.000 χιλιομέτρων που είναι ελάχιστη για τα αστρονομικά μεγέθη.
«Είναι πολύ κοντά. Για σύγκριση, θα περιμέναμε ότι το σήμα θα ήταν πάνω από δεκάδες εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά εάν προερχόταν από ωστικό κύμα» λέει ο Νίμο. Το εν λόγω αστέρι νετρονίων απέχει 200 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη, δέκα φορές πιο μακριά από το γειτονικό μας γαλαξία της Ανδρομέδας.
«Το να ζουμάρεις σε μια περιοχή 10.000 χιλιομέτρων από απόσταση 200 εκατομμυρίων ετών φωτός είναι σαν να μπορείς να μετρήσεις το πλάτος μιας έλικας DNA πλάτους περίπου 2 νανόμετρων στην επιφάνεια του φεγγαριού. Γύρω από αυτά τα εξαιρετικά μαγνητικά αστέρια νετρονίων, άτομα δεν μπορούν να υπάρχουν, απλώς θα σχίζονταν από τα μαγνητικά πεδία. Το συναρπαστικό εδώ είναι ότι διαπιστώνουμε ότι η ενέργεια που είναι αποθηκευμένη σε αυτά τα μαγνητικά πεδία, κοντά στην πηγή, συστρέφεται και αναδιαμορφώνεται έτσι ώστε να μπορεί να απελευθερωθεί ως ραδιοκύματα που μπορούμε να δούμε στα μισά του σύμπαντος» λέει ο Κιγιόσι Μασούι καθηγητής φυσικής στο MIT.
Πηγή: Naftemporiki.gr
