Του Κωνσταντίνου Σχοινά
Μου ανέφερε σήμερα κάποιος πάνω στην κουβέντα πόσο άσχημα είχε νιώσει όταν γνωστό του πρόσωπο, εκ δυτικής Ευρώπης ορμώμενο, είχε πει μετά τη διέλευσή του από τη Θεσσαλονίκη ότι η Θεσσαλονίκη είναι «Βαλκάνια»! Και ότι πρέπει να προχωρήσεις παρακάτω από τη Λάρισα «για να δεις λίγο φως».
Οφείλω να πω ότι το… σύνορο των δύο Ελλάδων που όρισε ο αγαπητός Ευρωπαίος μού φαίνεται εξαιρετικά αυθαίρετο, εξίσου αυθαίρετο με τις συνοριακές γραμμές Αμβρακικού – Παγασητικού που προ αμνημονεύτων ετών πάσχιζε να μεταβάλει ένας Καποδίστριας, εξίσου αυθαίρετο και με τα «σύνορα της καρδιάς μας», εξίσου αυθαίρετο και με τα όρια της «Ανεξάρτητης Οικονομικής Ζώνης»* που ενδεχομένως να έχουν κατά νου στην κυβέρνηση.
Ωστόσο, ίσως να έχει κάποια σημασία η εντύπωση που προκάλεσε η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας.
Αρκεί να σκεφτούμε ότι τη στιγμή που μιλάμε κάτω από την επιφάνεια της Θεσσαλονίκης βρίσκεται το πιο σύγχρονο μετρό της Ευρώπης. Έστω… δυνητικά το πιο σύγχρονο, διότι προς το παρόν φλερτάρει με μνήμες άσχημων σιδηροδρομικών γεγονότων που συνέβησαν… από τη Λάρισα και πάνω! Από την άλλη, η κατάρρευση τμήματος της γέφυρας της λεωφόρου Δενδροποτάμου, που σημειώθηκε τις ημέρες των εγκαινίων του μετρό, έχει προκαλέσει χάος στις μετακινήσεις στη δυτική Θεσσαλονίκη. Η δυτική περιοχή του πολεοδομικού συγκροτήματος φιλοξενεί το 40% των κατοίκων του, οι οποίοι έχουν δει το μετρό αποκλειστικά ως μουσείο στη διάρκεια μιας βόλτας τους στο κέντρο και ακολουθεί πολύς καιρός ακόμα που θα το αντιμετωπίζουν ως… μακρινό αξιοθέατο στην καθημερινότητά τους.
Είμαστε ολίγον καταδικασμένοι από την ιστορία να ζούμε με τις μεγαλύτερες αντιφάσεις. Κάποτε είπαν ότι θα… εξευρωπαΐσουν τη Θεσσαλονίκη και λέγαμε θα είμαστε Βαλκάνια μόνο γεωγραφικώς. Πιο μετριοπαθώς το είπαμε «Μητρόπολη των Βαλκανίων». Τώρα που το Βελιγράδι ή το Βουκουρέστι μάς κλέβουν αρκετή δόξα και φήμη, προσπαθούμε να αμυνθούμε, δείχνοντάς τους το «υπόγειο» της σεβάσμιας συμβασιλεύουσας. Διότι, μεταξύ άλλων, έπρεπε να έρθει το πιο μοντέρνο αστικό, συγκοινωνιακό έργο της Ευρώπης για να θυμηθούμε το ιστορικό βάθος του τόπου μας (που έως πρότινος συνήθως… σκοταδιστικό το ανεβάζαμε, σκοταδιστικό το κατεβάζαμε). Ιστορικό βάθος που οι άλλοι στα Βαλκάνια δεν το απαρνήθηκαν τόσο πεισματικά, ωστόσο μια χαρά προκόβουν – αργά αλλά σταθερά.
Βαλκάνια είμαστε γεωγραφικώς κι αυτό δεν είναι πρόβλημα. Είναι ένα στοιχείο που αποτυπώνει ο δορυφόρος.
Το πρόβλημα είναι ότι οι σχεδιασμοί των κυβερνώντων είναι μέσα στο κεφάλι τους πιο ανακατωμένοι και από χάρτη των Βαλκανίων στις αρχές του 20ού αιώνα. Χωρίς καμιά αμφιβολία πλέον.
*Έτσι -και όχι Αποκλειστική- αποκάλεσε πρόσφατα σε τηλεοπτικό πάνελ την ΑΟΖ βουλευτής Θεσσαλονίκης του κυβερνώντος κόμματος, ελπίζουμε από μεμονωμένο σαρδάμ…
