Τρείς Μαραθωνομάχοι οι οποίοι είναι άγνωστοι στους περισσότερους είναι τα τρία αδέρφια Αισχύλος ,Αμεινίας και Κυναίγειρος.
Ήταν υιοί του Ελευσινίου Ευφορίωνος όλοι τους πρότυπα αρετής και ΑΝΔΡΕΙΑΣ. Ειδικότερα ο Κυναίγειρος θυσίασε τη ζωή του για την Πατρίδα στην μάχη με μια πράξη αφάνταστης Ανδρείας που μας δείχνει πόσο πολύ διαφέρουμε οι Έλληνες του σήμερα απο εκείνους πριν 2500 χρόνια. (Φυσικά είμαστε ανάξιοι σε συλλογικό επίπεδο). Μια ιστορία που παραμένει Άγνωστη στους Έλληνες.
Στην Μάχη του Μαραθώνα λοιπόν καθώς νικούσαμε και οι Πέρσες τράπηκαν σε υποχώρηση προσπάθησαν να σωθούν τρέχοντας προς την θάλασσα στην παραλία του Σχοινιά όπου βρίσκονταν τα πλοία τους.Ο Μιλτιάδης διέταξε γενική καταδίωξη των Περσών, οι οποίοι, μην γνωρίζοντας καλά την περιοχή έπεφταν ο ένας πάνω στον άλλο και πνίγηκαν στα έλη της περιοχής. Όπως γράφει ο Παυσανίας: «…της μάχης φεύγοντες εισίν οι βάρβαροι και εις το έλος ωθούντες αλλήλους» και «έστι δε εν τω Μαραθώνι λίμνη τα πολλά ελώδης – ες ταύτη απειρία των οδών εσπίπτουσιν οι βάρβαροι και σφίσι τον φόνον τον πολύν επί τούτω συμβήναι λέγοισιν».
Εκείνες τις στιγμές λοιπόν καθώς οι Πέρσες προσπαθούσαν να ξεφύγουν με τα πλοία , ο Κυναίγειρος πολέμησε μέχρι τέλους της κοσμοϊστορικής μάχης. Ο νεαρός λοιπόν αυτός γεμάτος Ανδρεία Έλληνας έτρεξε μόνος του και άρπαξε την τρόπιδα (καρίνα) του Περσικού πλοίου με το δεξί του χέρι. Εμπόδιζε έτσι τον απόπλου σαν άγκυρα, ενώ συγχρόνως φώναζε προς τον θρασύδειλο στρατηγό:
«Γιατί φεύγετε, ώ κακοδαίμονες; Μείνετε εδώ και αποδώσατε τας πόλεις που καταστρέψατε… Απαιτώ την Νάξον που επήρατε. Τας νήσους του Αιγαίου απαιτώ!… Δώστε τα πίσω και μη φεύγετε!».
Φώναζε καθώς κρατούσε το πλοίο μόνος του με το δεξί του χέρι. Τότε του κόβουν το δεξί χέρι και αυτός χωρίς να συμβαίνει κάτι το πιάνει με το αριστερό ! Του κόβουν και το αριστερό με το τσεκούρι και τότε αυτός δαγκώνει με τα δόντια του το πλοίο! Ωρμάει τότε ο Δάτις(Πέρσης) να του κόψει το κεφάλι και τρομαγμένος άπρακτος απο φόβο ξεστομίζει “Ώ θεοί, σε ποιά χέρια μας οδηγήσατε;!Τί θα μας κάνετε, ώ χαλκεόθυμοι άνδρες;”
Αυτό σημαίνει ΑΝΔΡΕΙΑ. Η πρώτη ηθική Αρέτη εκ των 12 αρετών.
«Τον Κυναίγειρον, ός φεύγουσαν κατέσχε την Δάτιδος ναύν,
και επιβαλών την δεξιάν, ήπτετο τη ευωνύμῳ,
και πάλιν και αυτής αφαιρεθείς κατείχε τω στόματι,
έως απετμήθη και τον τράχηλον».
Ο Κυναίγειρος άρπαξε με το δεξί του χέρι το πλοίο του Δάτιδος, που διέφευγε, και κατόπιν αποτμήσεως το έπιασε με το αριστερό. Όταν και αυτό το χέρι του απεκόπη, έπιασε το πλοίο με το στόμα, έως ότου του πήραν και το κεφάλι. -Παυσανίας
Από τον επικήδειο λόγο του πατέρα του, ενώπιον της Εκκλησίας του Δήμου των Αθηναίων, δίδουμε χαρακτηριστικά αποσπάσματα:
«Είσαι άξιος, ώ Κυναίγειρε, διότι εκράτησες όλην την Ασίαν. Αντιστάθηκες και για την Νάξο και για την Ερέτρια. Αυτοί τώρα θα μεταφέρουν στον Δαρείο την φήμη, λέγοντες ότι: Βασιλεύ, επλεύσαμεν εναντίον ανδρών αδαμαντίνων, των οποίων κόπτουμε τας χείρας και δεν τους μέλλει. Τώρα μόλις ξεφύγαμε από τα χέρια του Κυναίγειρου…
Ώ παιδί μου, τα μεν χέρια σου τραγουδούν οι Πλαταιείς, τα δε ανδραγαθήματά σου ερευνούν οι Λακεδαιμόνιοι. Παιδί μου, εσύ έκαμες την θάλασσα δική μας. Συνέθεσες με τα χέρια σου την Ιδέα της Φιλοπατρίας. Οι επόμενες γενιές θα μιμούνται την πράξη σου, και θα γεννήσουν ατσαλένια χέρια ναυμαχούντες όπως εσύ, έχοντες στον νου τους την εικόνα της δικής σου μάχης …Αλλά εσύ, ώ παιδί μου Αισχύλε, ποίησε τον Λόγο μου και διακόσμησε την μάχη του Μαραθώνος, χάριν του πατρός σου!»
Το 2010, με την συμπλήρωση 2500 χρόνων από την μάχη του Μαραθώνα, το Κέντρο Ελευσινιακών Μελετών «Δάειρα» ανήγειρε Μνημείο για τον Κυναίγειρο στην παραλία Ελευσίνος. Το 2011 έγιναν τα Αποκαλυπτήρια και έκτοτε ανά τριετία τελείται εορτή Μνήμης και Τιμής προς τον Ελευσίνιο Ήρωα.
