Το ερώτημα που τίθεται σήμερα περισσότερο από ποτέ είναι αν μπροστά στον “υπαρκτό” ορντοφιλελευθερισμό (ordoliberalismus) υπάρχει κάποια πατριωτική πρόταση ώστε να ανακόψει τη ξέφρενη φρενίτιδα του. Και λέμε “υπαρκτό” ορντοφιλελευθερισμό δεδομένου ότι αποτελεί τη μοναδική πολιτικό-οικονομική εφαρμογή ιδιαίτερα στις δυτικές κοινωνίες και όχι μόνο. Στην Ευρώπη αποτελεί κυρίαρχη αντίληψη τόσο της Ε.Κ.Τ όσο και Ε.Ε.
Τι είναι ορντοφιλελευθερισμός; Είναι ότι ζούμε σήμερα εμείς στην Ελλάδα με την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Περιγραφικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η εφαρμογή κανόνων της οικονομίας και της αγοράς. Που σημαίνει ελεύθερος ανταγωνισμός της αγοράς ο οποίος οδηγεί σε ανεξέλεγκτα μονοπώλια, στηριζόμενα από μια ισχυρή αντιμονοπωλιακή νομοθεσία και προστασία από την κεντρική εξουσία.
Ορντοφιλελευθερισμός και ατομική ευθύνη
Όλα τα προβλήματα σύμφωνα με την αντίληψη του ορντοφιλελευθερισμού οφείλονται σε ανεύθυνες συμπεριφορές πολιτών και πολιτικών και στις λάθος επιλογές. Η λύση σύμφωνα πάντα με τον ορντοφιλελευθερισμό είναι να επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι που σημαίνει αυστηρή λιτότητα, μειώσεις μισθών και συντάξεων και παράλληλα να δημιουργηθούν πακέτα διάσωσης, τα οποία βέβαια θα ενδυναμώνουν τις εξαρτήσεις των χωρών και των πολιτών από τα τραπεζικά καρτέλ.
Σ’ όλη αυτή την οικονομική και κοινωνική διάταξη, σειρά (εξάλλου το ordo σημαίνει σειρά, διάταξη) αναζητείται η λύση των προβλημάτων σήμερα. Οι αριστερές ριζοσπαστικές/ανανεωτικές πολιτικές έχουν δείξει ότι συμπλέκονται άμεσα με τις ορντοφιλελεύθερες πολιτικές. Οι αριστερές πολιτικές τηρώντας το αλφαβητάρι της παγκοσμιοποίησης, αναγνωρίζουν τις μεθοδολογικές προτεραιότητες και τις λειτουργικές ενσωματώσεις του παγκόσμιου παιχνιδιού της εξουσιαστικής δύναμης.
Από την άλλη πλευρά υπάρχουν οι πατριωτικές πολιτικές οι οποίες μπορεί να αμφισβητούν τις δογματικές επιλογές του ορντοφιλελευθερισμού, ωστόσο παραμένουν σ’ έναν αρνητισμό ο οποίος βέβαια αποτελεί την εύκολη διέξοδο ενός «μειονεκτισμού» ο οποίος δυσκολεύεται να αντιπαραθέσει προτάσεις ενός πολιτικού και κοινωνικού βιόκοσμου.
Τι πρέπει να κάνουν οι πατριωτικές πολιτικές
Δε φτάνει μόνο μια διακατοχή κάποιας κλίμακας αξιών με αναφορές στη δικαιοσύνη, τη γενναιοψυχία, την εντιμότητα, τη φιλοπατρία κλπ, δηλαδή, δεν αρκεί μια ηθική φαινομενολογία με περιγραφικές δηλώσεις, αλλά απαιτείται ένα πρόγραμμα με σφυγμό, με έμπνευση και με προτάσεις που δεν θα εξαντλούνται στην απαίτηση κανόνων δεοντολογικών προτάσεων.
Μπορεί να υπάρξει μια πατριωτική θεμελίωση που να προσφέρει λύσεις μέσω επιστημονικών, αλλά και εμπειρικών προφανειών, οι οποίες θα επιχειρηματολογούν με αμεροληψία επάνω σε πολιτικές, κοινωνικές, πολιτισμικές και οικονομικές πρωτογενείς αξιώσεις; Εδώ είναι το ζήτημα. Δηλαδή να υπάρχει μια προτασιακή μορφή, ένα διαθέσιμο μοντέλο στην πίστη και στη δυνατότητα θεμελίωσης μιας διαχείρισης που να θέτει ένα νέο πολιτικό ορίζοντα.
Στο ερώτημα λοιπόν «Τι πρέπει να κάνουν» οι πατριωτικές πολιτικές κινήσεις, θα πρέπει να εξηγηθεί το νόημα και η κατεύθυνση των πολιτικών προτάσεων, οι οποίες θα μπορέσουν να διευκρινίσουν τις στάθμες των προτροπών και υποχρεώσεων, τα μεγέθη των ελευθεριών και συνταγματικών αρχών. Για παράδειγμα ο Αλαίν ντε Μπενουά επέκτεινε την ιδέα μιας συμμαχίας των ευρωπαϊκών εθνών με τον Τρίτο Κόσμο ενάντια στους κύριους εχθρούς τους. Δηλαδή τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον φιλελευθερισμό και τον καπιταλισμό. Αλλά και ενάντια στους «νέο-φασίστες» που επιθυμούν μια ενωμένη Ευρώπη κάτω από ένα υπερκράτος.
Και επίσης αξίωσε ένα ριζοσπαστικό φεντεραλισμό και μια πολιτική αποκέντρωση της Ευρώπης. Παράλληλα ο Μπενουά υπερασπίστηκε τη στήριξη της Οργανικής Δημοκρατίας, ένα δεξιό γκραμσιανισμό, τις αριστερές κριτικές, οι οποίες αντανακλούσαν σε κάποια ζητήματα τη σκέψη της Σχολής της Φρανκφούρτης. Αμφισβήτησε το ρόλο της αχαλίνωτης τεχνολογίας και υποστήριξε τον περιβαλλοντισμό και ένα είδος φεμινισμού. Ενώ απέρριψε τον βιολογικό ντετερμινισμό και ασπάστηκε τον συνταγματικό πατριωτισμό με τις πολιτισμικές συνοδευτικές αξίες του ανθρωπισμού στο όραμα και στην προοπτική της αυτοτέλειας των πολιτιστικών αξιών και τρόπων.
Οργανική δημοκρατία
Τι σημαίνει λοιπόν Οργανική Δημοκρατία; Αρχικά τη συναντάμε στις απόψεις του Ιβάν Αλεξάντροβιτς Ιλίν ο οποίος συνδυάζε τις ιδέες της γερμανικής κλασικής φιλοσοφίας του δικαίου (κυρίως του Χέγκελ) σε συνάφεια με τις οντολογικές θρησκευτικές θεμελιώσεις αλλά και τη ρωσική φιλοσοφία του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα φτιάχνοντας έτσι ο Ιλίν την παραδοχή μιας δημοκρατίας πέρα από τον κυρίαρχο φιλελεύθερο μοντέλο. Πρόκειται για ένα αποτυχημένο παράδειγμα δημοκρατίας με αυταρχικές έλξεις. Επίσης κάποιοι οπαδοί του Φράνκο επιχείρησαν να θεωρητικοποιήσουν την Οργανική Δημοκρατία στον κατήφορο των φασιστικών αξιώσεων και παραδοχών.
Όμως τη συναντάμε με ένα εντελώς διαφορετικό περιεχόμενο από τον Αμερικανό φιλόσοφο Τζον Ντιούι. H δημοκρατία σύμφωνα με τον Ντιούι, θα μπορούσε να θεωρηθεί «οργανική», «συνεργετική» και εξελισσόμενη, παρά «ατομική» η οποία συγκρατείται από ένα κοινωνικό συμβόλαιο που παραβιάζεται. Μια κοινωνία δεν είναι μια οντότητα από μόνη της, τονίζει ο Ντιούι, αλλά μάλλον ένα σύνολο ατόμων που αναπτύσσονται και εξελίσσονται. Κατ’ επέκταση, λοιπόν μόνο μια κοινωνία που θα μπορούσε να αναπτυχθεί και να εξελιχθεί με άξονα και ορίζοντα τους πολίτες της κοινωνικής συνύπαρξης θα ήταν πραγματικά ελεύθερη. Ο Ντιούι υποστήριξε ότι ο στόχος της δημοκρατικής πολιτικής είναι να εξασφαλίσει τις προϋποθέσεις για την αυτοπραγμάτωση όλων των ατόμων σε μια κοινωνία.
Έτσι λοιπόν η Οργανική Δημοκρατία δε συντονίζεται με τους πραγματολογικούς λόγους της κατανομής της εξουσίας, αλλά με τις εσωτερικές δυνατότητες του συλλογικού δημιουργικού πνεύματος. Καθώς επίσης η Οργανική Δημοκρατία δεν είναι συνδεδεμένη με εντολές διευθυντηρίων και κανόνες αξιώσεων, αλλά ενοικεί στα βάθη του συλλογικού βιώματα και των άμεσων πολιτικών σχέσεων που σαρκοδένονται από το καθεστώς της σύμπλευσης και όχι της ψευδαίσθησης όπου το κοινωνικό καταλήγει σε ακοινώνητο, η δράση σε αδράνεια και η ιστορία ως διευθέτηση σημείων δίχως υποκείμενο. (Βλέπε ορντοφιλελευθερισμός)
Μήπως μια πατριωτική πολιτική πρέπει να επενδύσει εκεί. Δηλαδή σε μια ενεργητική και αυθόρμητη κοινωνική διεκδίκηση της Οργανικής Δημοκρατίας και όχι στην επαγωγή κάποιων μηχανισμών εξουσίας (αυτό που συμβαίνει σήμερα) που λειτουργούν εκδικητικά, ταπεινωτικά και αντιδημοκρατικά σε βάρος των πολιτών;
