Του Γιώργου Χαρβαλιά
Ξεπερνούν κάθε… μπακαλίστικη φαντασία οι επινοήσεις των σύγχρονων Γερμανών «τζαμπατζήδων», που προσπαθούν με όλα τα μέσα να αποφύγουν την «καυτή πατάτα» των πολεμικών αποζημιώσεων. Τόσο καιρό που η προηγούμενη πολωνική κυβέρνηση τους είχε στριμώξει, αξιώνοντας το γιγαντιαίο ποσό του 1,3 τρισ. ευρώ για ένα ευρύ φάσμα επανορθώσεων, το Βερολίνο σφύριζε αδιάφορα. Όπως ακριβώς στην ελληνική περίπτωση, θεωρούσε το ζήτημα «παραγραφέν» και μη υφιστάμενο. Τώρα, που στην Πολωνία πήρε την εξουσία ένας κανονικός… γερμανοτσολιάς, σπεύδει να το «διευθετήσει», μοιράζοντας ψίχουλα, μνημεία… συμφιλίωσης και πολλές υποσχέσεις στον βωμό του κοινού αντιρωσικού μετώπου!
Για τον σημερινό Πολωνό πρωθυπουργό τα έχουμε ξαναπεί. Πρόκειται για έναν από τους βασικούς νεκροθάφτες του περήφανου ελληνικού «Όχι» στο δημοψήφισμα του 2015, που αλληλοδιαδεχόταν σε ρόλους «κακού» και «καλού μπάτσου» τη Μέρκελ, εξευτελίζοντας τον Τσίπρα μέχρις ότου συνθηκολογήσει άνευ όρων.
Ο τύπος αυτός μέχρι πριν από μερικά χρόνια βρισκόταν στα αζήτητα της πολωνικής πολιτικής σκηνής. Οι Γερμανοί, όμως, που είχαν θορυβηθεί με το αίτημα για τις επανορθώσεις, αποφάσισαν να τον αναστήσουν. Εξαγόρασαν μεγάλα πολωνικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία άρχισαν να ασκούν λυσσώδη αντιπολίτευση στην πατριωτική κεντροδεξιά κυβέρνηση του Ματέους Μοραβιέτσκι, ενώ την ίδια ώρα, με διάφορα γελοία προσχήματα, η γερμανοκρατούμενη Κομισιόν της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν άρχισε να ασκεί ωμούς εκβιασμούς στη Βαρσοβία, απειλώντας να παγώσει τα κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης αν δεν εκλεγεί ο εκλεκτός της.
Στις εκλογές του περασμένου Οκτωβρίου, παρότι πρώτο αναδείχτηκε με σημαντική διαφορά το κόμμα «Νόμος και Δικαιοσύνη» (PiS) του Μοραβιέτσκι, ο Τουσκ, με τις πλάτες των Γερμανών, κατάφερε να ηγηθεί ενός «φιλοευρωπαϊκού» μετώπου και να αποσπάσει το πρωθυπουργικό αξίωμα για να επιτελέσει την αποστολή του. Ελάχιστο διάστημα μετά την ανάληψη της εξουσίας και παρότι το ψήφισμα για τη διεκδίκηση των αποζημιώσεων είχε εγκριθεί ομόφωνα από την πολωνική Βουλή (όπως ακριβώς και στην Ελλάδα το 2019), ανακοίνωσε ότι το ζήτημα των επανορθώσεων έχει λήξει. «Η Πολωνία» είπε «θα επιδιώξει μέσα από τη στενότερη διμερή συνεργασία άλλες μορφές αποζημίωσης, όπως… η αποκατάσταση ιστορικών κτιρίων και οι κοινές αμυντικές επενδύσεις για τη θωράκιση εναντίον του Πούτιν!».
Οι δηλώσεις αυτές προκάλεσαν σάλο, γιατί συνέπεσαν με τις δημόσιες απόψεις ενός άλλου σεσημασμένου γερμανοτσολιά, του υπουργού Εξωτερικών της κυβέρνησης Τουσκ, Ράντισλαβ Σικόρσκι, πρωταγωνιστή των γεγονότων της πλατείας Μεϊντάν στο Κίεβο, που οδήγησαν στην ανατροπή του νόμιμα εκλεγμένου Ουκρανού προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς.
Σχεδόν ταυτόχρονα με τον Τουσκ, ο Σικόρσκι, που σήμερα πρωτοστατεί στις ρωσοφοβικές κραυγές, διέγραψε με μια μονοκοντυλιά το ζήτημα των αποζημιώσεων, λέγοντας ότι δεν έχουν νομική βάση επειδή το 1953 η τότε κομμουνιστική κυβέρνηση της Πολωνίας, υπό την πίεση της Μόσχας, παραιτήθηκε από κάθε σχετική αξίωση. Και πρόσθεσε ότι η Γερμανία θα μπορούσε εναλλακτικά να βοηθήσει στην ανοικοδόμηση ενός από τα κατεστραμμένα ιστορικά κτίρια της Βαρσοβίας ή να… αναλάβει την ιατρική περίθαλψη των (ανύπαρκτων) επιζώντων!
Οι απίθανες αυτές επινοήσεις προκάλεσαν την οργή των ανεξάρτητων πολωνικών μέσων ενημέρωσης, και ο Τουσκ αναγκάστηκε να αναδιπλωθεί προσωρινά, δηλώνοντας τον περασμένο Απρίλιο ότι το ζήτημα των αποζημιώσεων παραμένει ανοιχτό «στον βαθμό που δεν θα βλάψει τις σχέσεις των δύο χωρών».
Την περασμένη Τρίτη, οι μάσκες έπεσαν οριστικά με την επίσκεψη του Γερμανού καγκελαρίου Όλαφ Σολτς στη Βαρσοβία. Ο Σολτς είχε αφήσει να διαφανεί σε δηλώσεις του ότι «κάτι θα κάνει η Γερμανία για τις αποζημιώσεις προκειμένου να ικανοποιήσει τις πολωνικές απαιτήσεις» Αυτό το «κάτι», λοιπόν, ήταν στα μέτρα των δηλώσεων του γερμανόφιλου Πολωνού υπουργού Εξωτερικών: θα χρηματοδοτήσει την ανέγερση ενός μνημείου «συμφιλίωσης» και θα σκεφτεί… ένα πακέτο ανακούφισης για τους λιγοστούς… αιωνόβιους επιζώντες της ναζιστικής κατοχής.
Πανευτυχής με αυτή τη διαβεβαίωση, ο Τουσκ έσπευσε αμέσως μετά τη συνάντηση με τον Γερμανό ηγέτη να δηλώσει ότι η διεκδίκηση των αποζημιώσεων, που έχει θέσει η προηγούμενη κυβέρνηση Μοραβιέτσκι, δεν θα συνεχιστεί. Το θέμα θεωρείται λήξαν, «ώστε να μπορέσουμε πάλι να μιλήσουμε με αυτοπεποίθηση για τη γερμανοπολωνική φιλία σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς που πρέπει να αντιμετωπιστεί η ρωσική απειλή» είπε χαρακτηριστικά! Από την πλευρά του, ο Σολτς επανέλαβε τη γνωστή «καραμέλα» ότι η Γερμανία αναγνωρίζει την ηθική ευθύνη για τα θύματα της ναζιστικής κατοχής στην Πολωνία και προτίμησε να εξαντλήσει τη ρητορική του στην ανάγκη δημιουργίας αμυντικών υποδομών για την αντιμετώπιση του «κοινού εχθρού» εξ Ανατολών.
Το πρωτοφανές και κυρίως απροκάλυπτο αυτό ξεπούλημα προκάλεσε την οργή της συντηρητικής αντιπολίτευσης, ενώ ερωτηματικό παραμένει ποια θα είναι η στάση του προέδρου της δημοκρατίας, Αντρέι Ντούντα, που προέρχεται από το PiS και έχει ήδη έρθει σε σύγκρουση με τον Τουσκ.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι Γερμανοί πέτυχαν τον στόχο τους, δηλαδή να ενταφιάσουν το ζήτημα των πολωνικών αποζημιώσεων και να τη βγάλουν στο…τσάμπα, παριστάνοντας μάλιστα και τους μεταμελημένους.
Όμως, η αναφορά και μόνο του ζητήματος των επανορθώσεων διά στόματος Σολτς έπρεπε να έχει προκαλέσει αυτόματο διπλωματικό διάβημα της ελληνικής πλευράς με το οποίο θα εγκαλείται η Γερμανία για πολιτική δύο μέτρων και δύο σταθμών.
Στη δε περίπτωση της Ελλάδας, καμία μεταπολεμική κυβέρνηση δεν έχει παραιτηθεί από τη διεκδίκηση των αποζημιώσεων, ενώ η περίπτωση του κατοχικού δανείου αποτελεί συμβατική και όχι μόνο επανορθωτική υποχρέωση της Γερμανίας. Τα ελληνικά νομικά ερείσματα δηλαδή είναι πολύ πιο ισχυρά από τα πολωνικά και οι αξιώσεις μας «απαράγραπτες και ενεργές», όπως δεν παύει να υπενθυμίζει ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος. Και, υπό το φως των νέων εξελίξεων, η συνεχιζόμενη απραξία της γερμανόδουλης ελληνικής κυβέρνησης δεν συνιστά απλό ξεπούλημα. Συνιστά μειοδοσία πρώτου βαθμού και έγκλημα εις βάρος του Έλληνα φορολογουμένου, δεδομένου ότι υπάρχει και ομόφωνη απόφαση της Βουλής των εκλεγμένων αντιπροσώπων. Αμφιβάλλω βεβαίως αν θα βρεθεί αρμόδιος εισαγγελέας να παρατήσει την πολύκροτη υπόθεση… Λύτρα για να ασχοληθεί με τις γερμανικές αποζημιώσεις. Σίγουρα, όμως, θα βρεθεί ο ιστορικός του μέλλοντος να εγγράψει τον Κυριάκο Μητσοτάκη στα πιο μαύρα κατάστιχα…
