Του Γιώργου Χατζηδημητρίου
Κυνηγημένη από τη ζήλια της Ήρας, και ενώ στα σπλάχνα της κυοφορούσε από την ένωσή της με τον μπερμπάντη Δία την Άρτεμη και τον Απόλλωνα, η θεά Λητώ, εγγονή του Ουρανού και της Γαίας, περιπλανιόταν σε όλα τα βουνά και τα νησιά της Ελλάδος χτυπώντας πόρτες για να τη δεχθούν από την Κρήτη ως τη Ρήνεια, απέναντι από τη Δήλο.
Κανένας δεν την καλωσόρισε για να μην προκαλέσει τον Όλυμπο αλλά και από φόβο ειδικώς για τον θεό Απόλλωνα που θα γεννιόταν. Τα άλλα μέρη ήταν ακμαιότερα από το ασήμαντο ξερονήσι τη Δήλο όπου κατέφυγε η Λητώ. Η θεά όμως, υποσχέθηκε στο νησί πλούτο που θα έφερναν πιστοί στον ναό του γιου της από όλον τον κόσμο. Έτσι, το νησί που μέχρι τότε ταξίδευε ακυβέρνητο στη θάλασσα κι ήταν αόρατο στερεώθηκε από τους θεούς σε τέσσερις πυλώνες, έγινε φανερό κι ονομάστηκε Δήλος, κι άφησε τη θεά να παραδοθεί στους πόνους της γέννας. Τα γύρω νησιά, πετρωμένες θεότητες, στράφηκαν με θαυμασμό στη Δήλο και σχημάτισαν γύρω της έναν κύκλο. Έτσι έγιναν οι Κυκλάδες.
Ο πλούτος σε τούτα τα ανεμοδαρμένα μέρη ήταν ανέκαθεν αυτό το καταλυτικό φως. Το νερό είναι λιγοστό, το χώμα ακόμα σπανιότερο, αλλά περίσσευαν πάντα το φιλότιμο κι η καλοσύνη σε μια μετρημένη κι αλληλέγγυα κοινωνική οργάνωση, όπου όλα τα άγγιζε η χάρη και απλότητα μιας θείας οικονομίας. Όποιον τουριστικό οδηγό κι αν ανοίξεις, ακόμα κι αυτόν του Επιμελητηρίου, θα διαβάσεις ότι τα παραδοσιακά κτίσματα στις Κυκλάδες, εναρμονισμένα απόλυτα στο φυσικό περιβάλλον, είναι χτισμένα σε εσοχές, σε βράχους, χρησιμοποιούν κοιλότητες για δεξαμενές και αποθηκευτικούς χώρους και προστατεύονται από τον άνεμο και τη βροχή.
Κάθε νησί έχει τις δικές του αρχιτεκτονικές ιδιομορφίες: υπόσκαφες κατοικίες, πυργόσπιτα, χωριά με κεραμοσκεπές, οικισμούς σε μορφή κάστρου, νεοκλασικές αρχοντικές κατοικίες, αλώνια, ανεμόμυλους, μοναστήρια και ταπεινά ξωκλήσια, «σύρματα» (απάνεμα νερά όπου δένανε τα σκάφη), μικρά αμπελάκια, καρνάγια και ελαιώνες και ασβεστωμένα κυκλαδίτικα σπίτια.
Αυτά φυσικά μέχρι χθες, για τους τυχερούς που τα πρόλαβαν. Χάρη σε μια εγκληματική πολιτική που ακολούθησαν όλες ανεξαιρέτως οι κυβερνήσεις, οι Κυκλάδες κατρακυλούν σε μια ανεξέλεγκτη καταστροφή. Η ορμητική επέλαση του μαζικού τουρισμού οδηγεί ραγδαία στον αφανισμό των παραδοσιακών δραστηριοτήτων και στη βάναυση αλλοίωση του λιτού τοπίου, κι αυτό με τη σειρά του διαβρώνει το ήθος και τους στέρεους άλλοτε τρόπους των ανθρώπων.
Στις Κυκλάδες σήμερα πωλούνται τα πάντα. Οι γη και οι άνθρωποι. Στη θέση τους υψώνονται διαρκώς ξενοδοχεία, προκαλώντας μια ξέφρενη ανοικοδόμηση στο πιο όμορφο μέρος του κόσμου, και προβάλλει το νέο αηδιαστικό ήθος των προσκυνημένων στο χρήμα, αδιαφορώντας για τη μέρα που ξημερώνει. Το επίσημο κράτος, όπου βασιλεύουν η διαφθορά και η φοροδιαφυγή, έχει παραδώσει τις Κυκλάδες στα χέρια της μαφίας παίρνοντας το μερτικό του από την καταστροφή που συντελείται μπροστά στα μάτια μας. Δεν συνηθίζω γενικεύσεις, αλλά αυτή τη στιγμή στη Βουλή δεν υπάρχει ούτε ένας από τους 300 που να χαλάει ο ύπνος του με κάτι τέτοια. Αυτός ο τόπος υπάρχει μονάχα στη νοσταλγία μας.
