Οι εξουσίες, χρησιμοποιώντας ως όπλο χειραγώγησης τον φόβο, ωθούν τους ανθρώπους σε μια ψυχολογική κατάσταση κατατρομοκράτησης
Της Νεκταρίας Τσολάκου
Στην αρχαία Ρώμη υπήρχε η ρήση «όλοι οι δρόμοι οδηγούν στη Ρώμη». Ο λόγος ήταν ότι οι ρωμαϊκοί δρόμοι είχαν κατασκευαστεί ίσιοι και ακτινωτά, ούτως ώστε να οδηγούν στο ισχυρό αστικό κέντρο της αυτοκρατορίας, δηλαδή τη Ρώμη.
Στη σύγχρονη εποχή και ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια μετά το ξέσπασμα της πανδημίας θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή τη ρήση για να δείξουμε ότι κάθε παγκόσμια απειλή που μας παρουσιάζεται υπό τη μορφή ενός κοινού «εχθρού» έχει ως απώτερο στόχο τη δημιουργία μιας παγκόσμιας κυβέρνησης. Δεν είναι τυχαίο που κατά διαστήματα γίνεται λόγος για διάφορες κρίσεις ή «αόρατους εχθρούς» που απειλούν ολόκληρη την υφήλιο και γι’ αυτόν τον λόγο κρίνεται απαραίτητο να ληφθούν αυστηρά και ελευθεροκτόνα μέτρα προκειμένου να καταπολεμηθούν.
Ας μη λησμονούμε όμως και τις δηλώσεις Ελλήνων πολιτικών, όπως αυτή που έγινε προσφάτως στο συνέδριο του ΟΗΕ από τον υπουργό Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτη, ο οποίος μίλησε για την αναγκαιότητα δημιουργίας μιας παγκόσμιας κυβέρνησης. Φυσικά τέτοιες δηλώσεις έχουν ειπωθεί και κατά το παρελθόν από πολλές σημαντικές προσωπικότητες, εγχώριες και μη, που έχουν ταχθεί ανοιχτά υπέρ μιας τέτοιας «λύσης».
Ο Άλντους Χάξλεϊ με αφορμή το βιβλίο «Διαλέξεις για την ανθρώπινη κατάσταση» έδωσε στις 20 Απριλίου 1959 μια διάλεξη, αναφερόμενος στο μέλλον του κόσμου, δηλώνοντας τα εξής: «Θα ήταν ίσως δυνατόν, με την κατάλληλη εκπαίδευση και προπαγάνδα, να διαδώσουμε την ακόλουθη άποψη, πως αυτούς που θεωρούμε “απαλόλαλους ειρηνικούς καιρούς” (Σ.τ.Μ: Σαίξπηρ, Βασιλιάς Ριχάρδος ο Γ’, Πράξη A’, Σκηνή 1, μτφ.: Βασίλης Ρώτας) στην πραγματικότητα δεν είναι «απαλόλαλοι ειρηνικοί καιροί», αλλά ότι πάνω μας επικρέμεται διαρκώς μια σοβαρή απειλή, και έχει τεράστια σημασία για το δικό μας συμφέρον να ενωθούμε για να την εξουδετερώσουμε. Πρόκειται μάλλον για μια εικασία με αμυδρές ελπίδες πραγμάτωσής της. Ένα τέτοιο επιχείρημα όμως είναι δυνατόν τελικά να πείσει τους ανθρώπους να ενωθούν και να σχηματίσουν μια κοινή διακυβέρνηση υπό την αιγίδα του νόμου» (Άλντους Χάξλεϊ, «Διαλέξεις για την ανθρώπινη κατάσταση», εκδ. Αρσενίδη, μτφ. Αργύρης Παπασυριόπουλος, σελ. 158).
Όπως μπορούμε να αντιληφθούμε, αυτό που με απλά λόγια προτείνει ο Χάξλεϊ είναι ότι ακόμα κι όταν επικρατεί ειρήνη στον κόσμο, οι άνθρωποι θα πρέπει να πιστεύουν διαρκώς πως απειλούνται από κάποιον κοινό «εχθρό», ούτως ώστε αυτό να βοηθήσει στον σχηματισμό μιας παγκόσμιας κυβέρνησης! Δεν είναι όμως μόνο ο Χάξλεϊ που ονειρευόταν κάτι τέτοιο, αλλά και πολλοί άλλοι συγγραφείς και διανοούμενοι της εποχής, όπως οι Χ. Τζ. Γουέλς, Μπέρτραντ Ράσελ και Τζ. Όργουελ. Μάλιστα, ο Μπέρτραντ Ράσελ, ένας από τους διαπρύσιους υποστηρικτές της παγκόσμιας κυβέρνησης, έφτασε στο σημείο να προτείνει το εξής:
«Είναι φανερό, πιστεύω, ότι η αμοιβαία καχυποψία ανάμεσα στη Ρωσία και τη Δύση κάνει μάταιη την ελπίδα για οποιαδήποτε ειλικρινή συμφωνία στο εγγύς μέλλον. Κάθε δήθεν παγκόσμια αρχή, στην οποία θα υποτάσσονται και οι δυο πλευρές, θα ήταν φενάκη, όπως ο ΟΗΕ. Σκεφτείτε πόσες δυσκολίες συνάντησε το πολύ λιγότερο φιλόδοξο σχέδιο ελέγχου της ατομικής ενέργειας, στο οποίο η Ρωσία θα συγκατατεθεί μόνο αν ο έλεγχος τήρησης της συμφωνίας εξαρτηθεί από το veto της, πράγμα που κάνει το όλο σχήμα μια φάρσα. Πρέπει να παραδεχθούμε, νομίζω, ότι μια παγκόσμια κυβέρνηση θα χρειαστεί να επιβληθεί με τη βία» (Μπέρτραντ Ράσσελ, «Αντιδημοφιλή δοκίμια», εκδ. Σ.Ι. Ζαχαρόπουλος., μτφ. Μανώλης Κορνήλιος, σελ. 47).
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, αντιλαμβανόμαστε ότι πολλά από τα αφηγήματα που προπαγανδίζονται σήμερα σχετικά με τους «εχθρούς» που απειλούν ολόκληρη την ανθρωπότητα δεν είναι κάτι καινούργιο, αλλά κάτι που συνέβαινε και στο παρελθόν αποτελώντας μέρος ενός σχεδίου που φαίνεται να εξυφαίνεται εδώ και πολλές δεκαετίες. Συνεπώς οι εξουσίες, χρησιμοποιώντας ως όπλο χειραγώγησης τον φόβο, ωθούν τους ανθρώπους σε μια ψυχολογική κατάσταση κατατρομοκράτησης, οι οποίοι με τη σειρά τους είναι διατεθειμένοι να βάλουν σε δεύτερη μοίρα ελευθερίες, αξίες, αξιοπρέπεια, ακόμα και θρησκευτικές πεποιθήσεις, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον κοινό «εχθρό» που απειλεί τη ζωή τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η ίδια η ζωή να βιώνεται ως μια κατάσταση διαρκούς αγωνίας και η κατάσταση εξαίρεσης να μετατρέπεται σταδιακά σε μια κατάσταση κανονικότητας.
Σε αυτό το σημείο είναι σημαντικό να αναφερθούμε στα λόγια του Ιταλού φιλοσόφου Τζόρτζιο Αγκάμπεν, ο οποίος, με αφορμή τα γεγονότα που έλαβαν μέρος κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού, αναδεικνύει το θέμα «Πόλεμος και Ειρήνη», λέγοντας τα εξής σημαντικά:
«Είναι ανάγκη να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας τη θέση που επαναλαμβάνεται πολλές φορές από τις κυβερνήσεις, σύμφωνα με την οποία η ανθρωπότητα και κάθε έθνος βρίσκονται σε κατάσταση πολέμου. Είναι αυτονόητο ότι μια τέτοια θέση χρησιμεύει για να νομιμοποιήσει την κατάσταση της εξαίρεσης με τους δραστικούς περιορισμούς της στην ελεύθερη κυκλοφορία και τις παράλογες εκφράσεις, όπως “απαγόρευση της κυκλοφορίας”, η οποία, διαφορετικά, δύσκολα θα μπορούσε να δικαιολογηθεί. Ο δεσμός που συνδέει τις δυνάμεις της κυβέρνησης και του πολέμου είναι, ωστόσο, πιο βαθύς και εγγενής. Είναι γεγονός ότι ο πόλεμος συνιστά κάτι χωρίς το οποίο δεν θα μπορούσαν να διατηρήσουν την ύπαρξή τους. […] Γι’ αυτό οι δυνάμεις που θέλουν να κυβερνήσουν τον κόσμο πρέπει αργά ή γρήγορα να καταφύγουν σε έναν πόλεμο, χωρίς να έχει σημασία αν αυτός είναι πραγματικός ή προσεκτικά προσομοιωμένος» (Giorgio Agamben, «Πού βρισκόμαστε; Η επιδημία ως πολιτική», εκδ. ΑΛΗΣΤΟΥ ΜΝΗΜΗΣ, 2021, μτφ. Παναγιώτης Καλαμαράς / Τάσος Θεοφιλογιαννάκος, σελ. 149-150).
Επιπροσθέτως, ο Νεοζηλανδός συγγραφέας Μπέρναρντ Μπέκετ μέσα από το μυθιστόρημα φαντασίας «ΓΕΝΕΣΗ» απεικονίζει επιτυχώς αυτή τη διαρκή κατάσταση πολέμου στην οποία περιέρχεται η ανθρωπότητα, η οποία έπειτα από την καταστροφή του κόσμου, λόγω ενός πολυετούς πολέμου και διάφορων ασθενειών, αναγκάζεται να μετοικήσει σε ένα νησί που ονομάζεται Πολιτεία υπό την αιγίδα μιας απολυταρχικής ηγεσίας, με κόστος την ελευθερία των πολιτών. Οι περιγραφές που υπάρχουν μέσα στο βιβλίο ίσως σε κάποιους ξυπνήσουν μνήμες από την περίοδο της πανδημίας που βιώσαμε πριν από λίγα χρόνια. Χαρακτηριστική είναι η παρακάτω περιγραφή:
«Μεγάλωσαν φορώντας μάσκες, με τα μάτια στραμμένα στο απέραντο Υδάτινο Τείχος, ζώντας με τον τρόμο της ημέρας που ο εχθρός θα εμφανιζόταν στον ορίζοντα. Εκείνη την εποχή, κάθε φορά που φυσούσε βοριάς έφερνε μαζί του και τον φόβο για αερομεταφερόμενα μόρια της ασθένειας. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον ήταν κάτι πολύ απλό για την Πολιτεία να διατηρήσει τη δομή της. Ο κόσμος ακολουθούσε πιστά τις διαταγές, επειδή ένιωθε πως όλοι αντιμετώπιζαν μια κοινή απειλή, έναν κοινό εχθρό» (Μπέρναρντ Μπέκετ, «ΓΕΝΕΣΗ», μτφ. Μαλβίνα Αβαγιανού, εκδ. Πατάκη, 2009, σελ. 72).
Σύμφωνα με το μυθιστόρημα, όταν με τα χρόνια ο φόβος των ανθρώπων για την ασθένεια έφθινε και οι πολίτες άρχισαν να κάνουν ερωτήσεις και να αμφισβητούν τις μεθόδους της Πολιτείας, τότε αυτή έπρεπε να παρουσιάσει στον λαό μια νέα απειλή, με σκοπό να αποτρέψει κάθε είδους επανάσταση αλλά και να διατηρήσει την πρωταρχική της ισχύ.
Τέλος, ας μην παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι οι παγκόσμιοι ηγέτες και οι οικονομικές ελίτ είχαν ως φετινό θέμα στο Νταβός, τον Ιανουάριο του 2024, το «Rebuilding Trust», δηλαδή «Ξαναχτίζοντας την εμπιστοσύνη». Βάσει αυτού, ας αναλογιστούμε αν μπορούμε να χτίσουμε σχέσεις εμπιστοσύνης με όσους εκουσίως θέλουν να βρισκόμαστε διαρκώς υπό καθεστώς φόβου εμφανίζοντας κατά καιρούς στο προσκήνιο κοινούς «εχθρούς».
