Κατακόρυφη αύξηση κερδών σημείωσαν το 2022 εταιρείες από τρίτες χώρες, οι οποίες δεν απέσυραν την παραγωγή και την εμπορική τους δραστηριότητα από τη Ρωσία, στο πλαίσιο των δυτικών κυρώσεων για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με τη ρωσική εφημερίδα Novaya Gazeta Europe οι εταιρείες που επέλεξαν να παραμείνουν στην αχανή χώρα αύξησαν συνολικά τα κέρδη τους τους κατά μιάμιση φορά, έως 1,1 τρισεκατομμύρια ρούβλια.
Τα μεγαλύτερα κέρδη στη ρωσική αγορά εξασφάλισε η γαλλική πολυεθνική ορυκτών καυσίμων Total, που έφθασαν τα 296 δισεκατομμύρια ρούβλια, και είναι διπλάσια σε σχέση με τα κέρδη του προηγούμενου έτους. Η Total εξακολουθεί να κατέχει σημαντικά μερίδια σε ρωσικά έργα φυσικού αερίου. Ο γαλλικός πετρελαϊκός κολοσσός δηλώνει ότι οι ευρωπαϊκές κυρώσεις και οι νόμοι στη Ρωσία δεν της επιτρέπουν να βρει έναν μη Ρώσο αγοραστή του μεριδίου της.
Την πιο σημαντική αύξηση των κερδών της στη Ρωσία είχε η αμερικανική εταιρεία Mondelēz. Μεταξύ άλλων η εν λόγω εταιρεία παράγει προϊόντα ζαχαροπλαστικής, διαθέτοντας στην αγορά μάρκες όπως η Milka, η Alpen Gold και η Oreo. Το 2022 τα κέρδη της Mondelēz στη Ρωσία υπερτετραπλασιάσθηκαν. Σχεδόν παρόμοια αύξηση σημείωσαν τα κέρδη μιας ακόμη αμερικανικής εταιρείας, της PepsiCo, νούμερο ένα ανταγωνίστριας της Coca-Cola.
Περισσότερο από τρεις φορές αύξησε τα κέρδη της στη Ρωσία και η αυστριακή Raiffeisen Bank, αγγίζοντας τα 141 δισεκατομμύρια ρούβλια. Η εν λόγω τράπεζα είχε ένα οικονομικό πλεονέκτημα, αφότου οι ρωσικές τράπεζες αποσυνδέθηκαν από το διεθνές σύστημα διατραπεζικών συναλλαγών SWIFT ως απάντηση στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Στον ρωσικό τραπεζικό τομέα κέρδη κατέγραψε μόνο η Sberbank.
Από τις μεγάλες καπνοβιομηχανίες τη Ρωσία εγκατέλειψε μόνο η βρετανική Imperial Brands. Όμως οι ανταγωνιστές της τον προηγούμενο χρόνο αύξησαν τα καθαρά τους κέρδη: η Japan Tobacco μιάμιση φορά, στα 43 δισεκατομμύρια ρούβλια, και η British American Tobacco κατά 81% στα 14 δισεκατομμύρια ρούβλια. Την ίδια στιγμή αυξήθηκε το ενδιαφέρον των Ρώσων για τα τσιγάρα ευρωπαϊκής παραγωγής. Οι πωλήσεις τσιγάρων από την Γερμανία στο πρώτο τρίμηνο του 2023 αυξήθηκαν δύο φορές σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο.
Πώς λειτουργεί το ρωσικό σύστημα για τις ξένες εταιρείες
Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, η αύξηση των κερδών δεν συνδέεται πάντα με την αύξηση των εσόδων, αλλά μπορεί να υποδηλώνει μείωση των δαπανών για παραγωγικές επενδύσεις και διαφήμιση.
Για τις ξένες εταιρείες καθίσταται όλο και πιο δύσκολο να φύγουν από τη Ρωσία. Αυτή τη στιγμή δεν μπορούν να πουλήσουν τις επιχειρήσεις τους ή το μερίδιο τους χωρίς την έγκριση των ρωσικών αρχών. Εκτός των άλλων πρέπει να κάνουν στον αγοραστή έκπτωση της τάξεως των 50% και να καταβάλουν «εθελοντική συνδρομή» στον προϋπολογισμό της Ρωσίας που φθάνει ως το 10% της εκτιμώμενης αξίας της επιχείρησης. Υπό ορισμένες προϋποθέσεις, η ξένη εταιρεία, πωλώντας την ρωσική της επιχείρηση, μπορεί να μην εισπράξει τίποτα από την πώληση της.
Το υπουργείο Οικονομικών παραδέχθηκε ότι οι όροι αυτοί έγιναν σκοπίμως πιο σκληροί, για να μην είναι επικερδής η αποχώρηση από τη Ρωσία.
«Έπειτα από ενάμιση σχεδόν χρόνο από την έναρξη του πολέμου από την χώρα έφυγε ένα μικρό ποσοστό των ξένων εταιρειών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Οικονομικής Σχολής του Κιέβου, μετά την έναρξη του πολέμου μόνο το 7% των ξένων εταιρειών (241 τον αριθμό), εγκατέλειψαν πλήρως την Ρωσία. Ακόμη ένα 10% των εταιρειών ανέστειλαν τις δραστηριότητες τους ενώ το 41% συνεχίζει να δραστηριοποιείται με βάση το προηγούμενο καθεστώς, ενώ το ένα τρίτο είτε μείωσαν ένα μέρος των δραστηριοτήτων τους είτε έπαψαν να προβαίνουν σε νέες επενδύσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, από την αρχή του πολέμου έως το Μάρτιο του τρέχοντος έτους 200 ξένοι επενδυτές πώλησαν τις επιχειρήσεις τους», γράφει η Novaya Gazeta Europe.
