Σκληρούς και διαρκείς περιορισμούς σε ό,τι καταναλώνουν έχουν βάλει οι Έλληνες, στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν την ενεργειακή κρίση και τον πληθωρισμό που καλπάζει, σύμφωνα με την κυλιόμενη έρευνα του ΙΕΛΚΑ.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών, οι αγοραστικές συνήθειες των καταναλωτών αλλάζουν διαρκώς και βασικό κριτήριο για το τι και πώς καταναλώνουν να είναι η χρηματική δαπάνη.
Η έρευνα αφορά την εβδομάδα 29 Αυγούστου έως 2 Σεπτεμβρίου 2022 και αφορούσε ανάμεσα σε άλλα θέματα και την αντιλαμβανόμενη επίδραση των ανατιμήσεων, του πολέμου στην Ουκρανία και της πανδημίας COVID-19 στις καταναλωτικές συνήθειες στην Ελλάδα.
Με βάση όσα απάντησαν οι καταναλωτές:
- 8 στους 10 καταναλωτές κυνηγούν προσφορές και εκπτώσεις
- 83% αναβάλλουν προσωπικές αγορές ή αγοράζουν οικονομικότερες εναλλακτικές προϊόντων
- 2 στους 3 έχουν μειώσει την κατανάλωση ρεύματος και τις αγορές τροφίμων
- Η χρηματική δαπάνη αποτελεί πλέον το βασικό κριτήριο για την επιλογή τροφίμων (για 2 στους 3 καταναλωτές)
- Η πλειοψηφία του κοινού εμπιστεύεται τα σουπερμάρκετ ότι δεν θα υπάρξουν ελλείψεις προϊόντων
- Μικρή κάμψη στις συστηματικές ηλεκτρονικές αγορές
Όσον αφορά την εξοικονόμηση χρημάτων για εξοικονόμηση χρημάτων για τις αγορές βασικών αγαθών:
• Το 84% του κοινού δηλώνει ότι κυνηγάει περισσότερο προσφορές και εκπτώσεις (έναντι 79% στη μέτρηση του Απριλίου 2022), άλλωστε η μέση εξοικονόμηση των καταναλωτών από τις προσφορές και τις εκπτώσεις στο σουπερμάρκετ, σταθερά ξεπερνά το 13%.
• Το 75% δηλώνει ότι επιλέγει οικονομικότερες ή φθηνότερες επιλογές προϊόντων, κάτι που αποδεικνύεται από την αύξηση των πωλήσεων των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας το πρώτο τρίμηνο του 2022, η οποία πλησιάζει το 10%.
• Το 67% δηλώνει ότι έχει μειώσει συνολικά τις αγορές σε είδη τροφίμων και είδη παντοπωλείου (έναντι 61% στη μέτρηση του Απριλίου).
Αντίστοιχη είναι και η συμπεριφορά σε σχέση με την εξοικονόμηση στην κατανάλωση του ηλεκτρικού ρεύματος, καθώς το 63% του κοινού δηλώνει ότι έχει μειώσει το τελευταίο διάστημα την κατανάλωση ρεύματος, που αποτελεί τη δαπάνη με τη μεγαλύτερη ανατίμηση το τελευταία διάστημα.
Εκτός των βασικών αγαθών, εντονότερη είναι η τάση εξοικονόμησης χρημάτων στις δευτερεύουσες αγορές, όπως είναι οι αγορές για προσωπική φροντίδα, για είδη οικιακής βελτίωσης ή για αγορές παγίων.
• Το 83% δηλώνει ότι έχει αναβάλει αγορές για προσωπικά αντικείμενα, για ρούχα ή για είδη σπιτιού (έναντι 75% στη μέτρηση του Απριλίου). Πρόκειται για μία τάση που συμπίπτει σε μία χρονική συγκυρία κατά την οποία η αγορά ανέμενε μεγαλύτερη κίνηση λόγω και της εκπτωτικής περιόδου.
• Το 44% αποφεύγει να κάνει αγορές προκειμένου να έχει χρήματα σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Η τάση αυτή η οποία καταγράφηκε και την περίοδο της κρίσης της πανδημίας, καταγράφεται και σήμερα, αρκετά εντονότερα.
Κριτήριο, το χρηματικό κόστος
Αυτό που προκύπτει από την έρευνα, είναι ότι συνολικά τον τελευταίο χρόνο, από τον Ιούλιο και μετά, η χρηματική δαπάνη αποτελεί το βασικό κριτήριο, αλλά ειδικά στις τελευταίες μετρήσεις η ένταση είναι εντυπωσιακή.
Ενώ τα προηγούμενα χρόνια το ποσοστό του αγοραστικού κοινού που αγόραζε βασικό κριτήριο τα χρήματα κινούνταν περί το 30% και σε ίδια επίπεδα με τα ποιοτικά κριτήρια, σήμερα το ποσοστό αυτό ξεπερνάει το 60%. Το στοιχείο αυτό δείχνει πόσο έντονη είναι η ανησυχία του κοινού και την αλλαγή στην αγοραστική συμπεριφορά. Το ελληνικό καταναλωτικό κοινό είναι ανήσυχο τόσο για το παρόν, αλλά και για το μέλλον, κάτι που επηρεάζει πλέον τις καταναλωτικές του συνήθειες.
Παρ’ όλα αυτά καταγράφεται μείωση στην ανησυχία του κοινού για ελλείψεις στα ευρέως καταναλωτικά προϊόντα τροφίμων, από 72% σε 53%, ενώ παράλληλα ένα πολύ μικρό ποσοστό, μόλις 14% δηλώνει ότι δεν εμπιστεύεται τα σουπερμάρκετ ότι φροντίζουν να μην υπάρξουν ελλείψεις στα ράφια των καταστημάτων, με τη συντριπτική πλειοψηφία (86%) να μη εκφράζει τέτοια ανησυχία.
Αυτό είναι αποτέλεσμα τόσο της παρούσας εικόνας των καταστημάτων τα οποία δεν παρουσιάζουν ελλείψεις, αλλά και της εμπειρία από την κρίση της πανδημίας του 2020, οπότε και πάλι δεν είχαν υπάρξει ελλείψεις στα ράφια των καταστημάτων.
Τέλος, οι ηλεκτρονικές αγορές εμφανίζουν μία μικρή κάμψη το τελευταίο διάστημα, η οποία αποδίδεται εν μέρει σε διόρθωση ύστερα από τις πολύ μεγάλες αυξήσεις του 2020 και εν μέρει στην τάση αναβολής αγορών και στην εν γένει μείωση του όγκου αγορών το τελευταίο εξάμηνο.
