Κοστούμι ακόμη μεγαλύτερων «πόνου και θυσιών» που θα εκτοξεύσει την ανεργία και τη φτώχεια «ράβουν» για τους εργαζομένους και τα νοικοκυριά οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη. Ο πρόεδρος της Fed Ζερόμ Πάουελ, οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ και οι άλλοι κεντρικοί τραπεζίτες που συμμετείχαν στο φετινό Οικονομικό Συμπόσιο της ομοσπονδιακής τράπεζας των ΗΠΑ διεμήνυσαν ότι το υφεσιακό σφίξιμο της νομισματικής πολιτικής αποτελεί μονόδρομο για τη μείωση του υψηλού πληθωρισμού, ενώ παράλληλα έστειλαν πλάγιο μήνυμα ότι θα απαιτηθούν και «συνετές» δημοσιονομικές πολιτικές από τις κυβερνήσεις προκειμένου να στεφθεί η προσπάθειά τους με επιτυχία. Με άλλα λόγια, έρχεται ακόμη περισσότερο σφίξιμο, παρατεταμένο και από παντού… Και όποιος αντέξει!
Τον «χορό του τρόμου» άνοιξε την προηγούμενη Παρασκευή από το Τζάκσον Χόουλ του Ουαϊόμινγκ ο επικεφαλής της Fed. Από το βήμα της ετήσιας σύναξης των κεντρικών τραπεζιτών του πλανήτη ο Πάουελ διεμήνυσε ότι πρωταρχικός στόχος της Fed είναι η μείωση του πληθωρισμού και ότι η τράπεζα θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί τα εργαλεία της δυναμικά (αυξάνοντας τα επιτόκιά της) έως ότου το επιτύχει.
Προειδοποίησε ότι τα υψηλότερα επιτόκια θα διατηρηθούν για κάποιο χρονικό διάστημα και ότι θα υπάρξουν συνέπειες, δηλαδή βραδύτερη ανάπτυξη και απώλεια θέσεων εργασίας. «Ενώ τα υψηλότερα επιτόκια, η βραδύτερη ανάπτυξη και οι πιο χαλαρές συνθήκες στην αγορά εργασίας θα μειώσουν τον πληθωρισμό, θα προκαλέσουν επίσης κάποιο πόνο στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις. Είναι το ατυχές κόστος της μείωσης του πληθωρισμού», είπε ο Πάουελ προειδοποιώντας ότι «ενδεχόμενη αποτυχία αποκατάστασης της σταθερότητας των τιμών θα σήμαινε πολύ μεγαλύτερο πόνο».
Στο ίδιο μήκος κύματος την επόμενη ημέρα, δύο κορυφαίοι αξιωματούχοι της ΕΚΤ, η Γερμανίδα Ιζαμπέλ Σνάμπελ, μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της τράπεζας, και ο διοικητής της Τράπεζας της Γαλλίας Φρανσουά Βιλερουά, τόνισαν ότι θα χρειαστούν μεγαλύτερες θυσίες για να δαμαστεί ο πληθωρισμός από ό,τι σε προηγούμενες περιόδους σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής. Προειδοποίησαν ότι αν δεν υπάρξει δυναμική απάντηση οι τιμές θα ξεφύγουν από τον έλεγχο και ότι η ευρωπαϊκή νομισματική πολιτική θα πρέπει να παραμείνει σφιχτή για παρατεταμένη χρονική περίοδο. Η Σνάμπελ έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για το ενδεχόμενο τόσο η πιθανότητα όσο και το κόστος του τρέχοντος υψηλού πληθωρισμού να παγιωθούν στις προσδοκίες. «Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να δράσουν δυναμικά», τόνισε, κάτι στο οποίο συμφώνησε και η αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Γκίτα Γκόπιναθ, η οποία πρόσθεσε μάλιστα ότι «οι κορυφαίες κεντρικές τράπεζες οφείλουν να είναι ομοιόμορφα σκληρές παρά το πιθανό κόστος».
Ο Βιλερουά από την πλευρά του είπε ότι δεν πρέπει να υπάρχει «καμία αμφιβολία» για τη θέληση της ΕΚΤ να αυξήσει τα επιτόκιά της πέρα από το λεγόμενο ουδέτερο επιτόκιο, επίπεδο που ούτε υποστηρίζει ούτε περιορίζει την ανάπτυξη. Εκτίμησε ότι αυτό κυμαίνεται μεταξύ 1% και 2% και ότι θα μπορούσε να φτάσει σε αυτό το επίπεδο (από το σημερινό 0%) «πριν από το τέλος του έτους». Ο Βιλερουά, που θεωρείται μετριοπαθές μέλος της ΕΚΤ, άφησε να εννοηθεί ότι στηρίζει μια αύξηση των επιτοκίων ευρώ κατά 0,5% τον επόμενο μήνα λέγοντας ότι τάσσεται υπέρ «ενός ακόμη σημαντικού βήματος τον Σεπτέμβριο».
Η ΕΚΤ αύξησε τα επιτόκιά της για πρώτη φορά ύστερα από 8 χρόνια κατά 0,5% στο 0% τον προηγούμενο μήνα και συνεδριάζει ξανά στις 8 Σεπτεμβρίου. «Γεράκια» του Δ.Σ. της τράπεζας, όπως ο Ολλανδός κεντρικός τραπεζίτης Κλάας Κνοτ, υποστήριξαν στο Τζάκσον Χόουλ ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να αυξάνει τα επιτόκιά της κάθε 6 εβδομάδες έως ότου ο πληθωρισμός σταθεροποιηθεί. Επίσης ότι τα επιτόκια θα πρέπει να αυξηθούν τον Σεπτέμβριο τουλάχιστον κατά 0,5%, ενδεχομένως και κατά 0,75%. Κάτι στο οποίο συμφώνησε και ο Λετονός κεντρικός τραπεζίτης Μάρτινς Κάζαξ, ο οποίος διεμήνυσε παράλληλα ότι η ύφεση στην ευρωζώνη που τώρα φαίνεται πολύ πιθανή δεν μπορεί από μόνη της να φέρει μείωση του πληθωρισμού, άποψη που είχε εκφράσει νωρίτερα ο Ιταλός κεντρικός τραπεζίτης Φάμπιο Πανέτα.
Εν τω μεταξύ, αίσθηση προκαλεί μελέτη η οποία παρουσιάστηκε το Σάββατο στο συμπόσιο και προειδοποιεί για αποτυχία των κεντρικών τραπεζιτών αν το σφίξιμο της νομισματικής πολιτικής δεν συνοδευτεί με πιο συνετές δημοσιονομικές πολιτικές από τις κυβερνήσεις. «Εάν η νομισματική σύσφιγξη δεν υποστηρίζεται από την προσδοκία κατάλληλων δημοσιονομικών προσαρμογών, η επιδείνωση των δημοσιονομικών ανισορροπιών οδηγεί σε ακόμη υψηλότερες πληθωριστικές πιέσεις», υποστήριξαν οι συντάκτες της μελέτης, ο Francesco Bianchi του Πανεπιστημίου Johns Hopkins και ο Leonardo Melosi της Fed του Σικάγου.
«Το αποτέλεσμα είναι ένας φαύλος κύκλος αύξησης των ονομαστικών επιτοκίων, αυξανόμενου πληθωρισμού, οικονομικής στασιμότητας και αυξανόμενου χρέους. Σε αυτή την παθολογική κατάσταση, η νομισματική σύσφιγξη θα ωθούσε στην πραγματικότητα σε υψηλότερο πληθωρισμό και θα πυροδοτούσε έναν ολέθριο στασιμοπληθωρισμό», καταλήγουν. Η μελέτη διαπίστωσε ότι περίπου το 50% της πρόσφατης αύξησης του πληθωρισμού στις ΗΠΑ οφειλόταν στην επεκτατική δημοσιονομική πολιτική και τη συρρίκνωση των προσδοκιών και πιο συνετές δημοσιονομικές πολιτικές.
«Να σταματήσουμε την τρέλα στις αγορές ρεύματος»
Δεν πρέπει να αφήνουμε καθημερινά τον Πούτιν να αποφασίζει αντί για τους Ευρωπαίους. Πρέπει να σταματήσουμε αυτήν την τρέλα που εκτυλίσσεται καθημερινά στις αγορές ενέργειας», ανέφερε ο Νεχάμερ, τονίζοντας ότι αυτό δεν είναι εφικτό παρά μόνο εντός του ευρωπαϊκού πλαισίου και όχι μεμονωμένα του εθνικού. Ο Αυστριακός καγκελάριος διαβεβαίωσε ότι το θέμα της αποσύνδεσης θα είναι στην ημερήσια διάταξη της έκτακτης συνόδου και ότι το έχει συζητήσει με τον Γερμανό και τον Τσέχο ομόλογό του.
